Sa isang mahalagang desisyon, pinawalang-sala ng Korte Suprema si Michael Cabuhay dahil sa paglabag sa Section 5 ng Republic Act No. 9165, o ang Comprehensive Dangerous Drugs Act of 2002, dahil sa kapalpakan ng mga awtoridad na mapanatili ang integridad ng mga ebidensya at sundin ang tamang proseso sa paghawak ng mga nasamsam na droga. Ang desisyong ito ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng mahigpit na pagsunod sa mga patakaran ng chain of custody upang maprotektahan ang karapatan ng akusado at matiyak ang integridad ng ebidensya sa mga kaso ng droga. Mahalaga para sa mga awtoridad na maging maingat sa pagpapanatili ng talaan ng ebidensya upang maiwasan ang pagkakamali na maaaring humantong sa pagpapalaya ng akusado.

Bigo ang Kapulisan na Magpakita ng Kumpletong Talaan, Kaya’t ang Akusado ay Pinalaya!

Ang kasong ito ay nagmula sa dalawang impormasyon na inihain laban kay Michael Cabuhay para sa paglabag sa Sections 5 at 11, Article II ng R.A. No. 9165, para sa ilegal na pagbebenta at ilegal na pag-aari ng mga mapanganib na droga. Ayon sa mga paratang, noong Mayo 19, 2009, sa Caloocan City, nagbenta at naghatid umano si Michael kay PO3 Lauro Dela Cruz, na nagpanggap bilang isang buyer, ng Methylamphetamine Hydrochloride (Shabu) na may timbang na 0.04 gramo. Dagdag pa, inakusahan si Michael na nagkaroon sa kanyang pag-aari ng isa pang sachet ng shabu na may parehong timbang.

Sa paglilitis, nagpresenta ang prosekusyon ng apat na testigo, kabilang ang mga pulis na nagsagawa ng buy-bust operation at ang forensic chemist. Subalit, napansin ng korte na nagkulang ang prosekusyon sa pagpapakita ng kumpletong chain of custody ng mga nasamsam na droga. Ito ay nangangahulugan na hindi napatunayan ng mga awtoridad na ang drugang ipinakita sa korte ay eksaktong kapareho ng drugang nakuha umano kay Michael, mula sa oras na ito ay nasamsam hanggang sa ito ay iharap sa korte bilang ebidensya.

Ayon sa Korte Suprema, sa mga kaso ng droga, ang ilegal na droga na nasamsam mula sa akusado ang bumubuo sa corpus delicti ng krimen. Dahil dito, napakahalaga na ang pagkakakilanlan at integridad ng droga ay napatunayang napanatili. Upang matiyak ito, ipinatupad ng korte ang chain of custody rule, isang pamamaraan upang patotohanan ang ebidensya na nangangailangan ng testimonya tungkol sa bawat link sa chain, mula sa oras na ang item ay kinuha hanggang sa oras na ito ay inaalok bilang ebidensya.

Ang Section 21 ng R.A. No. 9165 ay nagtatakda ng mga partikular na pamamaraan na dapat sundin sa paghawak ng mga nasamsam na droga. Kabilang dito ang pisikal na pag-imbentaryo at pagkuha ng litrato ng droga kaagad pagkatapos ng pagkasamsam sa presensya ng akusado, o ng kanyang kinatawan, isang kinatawan mula sa media, at isang kinatawan mula sa Department of Justice (DOJ), at anumang halal na opisyal ng publiko. Sa kasong ito, hindi nasunod ang mga mandatoryong rekisito na ito. Ang imbentaryo ay nilagdaan lamang ng mga arresting officer at ang investigating officer, at walang mga kinatawan mula sa media, DOJ, o isang halal na opisyal ng publiko. Dagdag pa, walang iprinisentang litrato ng nasamsam na droga na kinunan sa panahon ng imbentaryo.

Ang isa pang mahalagang isyu ay may kinalaman sa testimonya ng forensic chemist. Bagama’t pumayag ang depensa na hindi na kailangan pang magtestigo ang forensic chemist, sinabi ng Korte Suprema na dapat sana ay napagkasunduan din na ang forensic chemist ay magpapatotoo na kinuha niya ang mga kinakailangang hakbang upang mapanatili ang integridad ng ebidensya. Kabilang dito ang pagpapatunay na natanggap niya ang ebidensya na may marka, maayos na selyado, at buo, na muling sinelyuhan niya ito pagkatapos ng pagsusuri, at na nilagyan niya ito ng kanyang sariling marka upang matiyak na hindi ito maaaring pakialaman.

Dahil sa mga pagkukulang na ito, nagkaroon ng reasonable doubt kung ang drugang iprinisinta sa korte ay eksaktong kapareho ng drugang nasamsam umano kay Michael. Kaya naman, pinawalang-sala ng Korte Suprema si Michael Cabuhay dahil sa pagkabigo ng prosekusyon na patunayan ang kanyang kasalanan beyond reasonable doubt. Ang desisyong ito ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng mahigpit na pagsunod sa mga patakaran at regulasyon sa paghawak ng ebidensya sa mga kaso ng droga upang matiyak ang patas na paglilitis at protektahan ang karapatan ng akusado.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Ang pangunahing isyu ay kung napatunayan ba ng prosekusyon ang kasalanan ni Michael Cabuhay para sa ilegal na pagbebenta ng droga beyond reasonable doubt, lalo na kung isasaalang-alang ang mga pagkukulang sa chain of custody ng ebidensya.
Ano ang chain of custody rule?	Ang chain of custody rule ay isang pamamaraan upang patotohanan ang ebidensya, na nangangailangan ng testimonya tungkol sa bawat link sa chain, mula sa oras na ang item ay kinuha hanggang sa oras na ito ay iharap bilang ebidensya, upang matiyak na walang pagbabago sa kondisyon ng item.
Bakit pinawalang-sala si Michael Cabuhay?	Pinawalang-sala si Michael Cabuhay dahil nabigo ang prosekusyon na magpakita ng kumpletong chain of custody ng mga nasamsam na droga at sundin ang mga mandatoryong rekisito sa Section 21 ng R.A. No. 9165.
Ano ang mga rekisito sa Section 21 ng R.A. No. 9165?	Kabilang sa mga rekisito sa Section 21 ng R.A. No. 9165 ang pisikal na pag-imbentaryo at pagkuha ng litrato ng droga kaagad pagkatapos ng pagkasamsam sa presensya ng akusado, o ng kanyang kinatawan, isang kinatawan mula sa media, at isang kinatawan mula sa DOJ, at anumang halal na opisyal ng publiko.
Ano ang kahalagahan ng testimonya ng forensic chemist?	Mahalaga ang testimonya ng forensic chemist upang patunayan na natanggap niya ang ebidensya na may marka, maayos na selyado, at buo, na muling sinelyuhan niya ito pagkatapos ng pagsusuri, at na nilagyan niya ito ng kanyang sariling marka upang matiyak na hindi ito maaaring pakialaman.
Paano nakaapekto ang desisyong ito sa mga kaso ng droga?	Ang desisyong ito ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng mahigpit na pagsunod sa mga patakaran ng chain of custody upang maprotektahan ang karapatan ng akusado at matiyak ang integridad ng ebidensya sa mga kaso ng droga.
Ano ang corpus delicti sa mga kaso ng droga?	Sa mga kaso ng droga, ang ilegal na droga na nasamsam mula sa akusado ang bumubuo sa corpus delicti ng krimen, kaya’t napakahalaga na mapatunayan ang pagkakakilanlan at integridad nito.
Mayroon bang exception sa strict compliance ng Section 21?	Oo, ang strict compliance ng Section 21 ay hindi kailangan kung mayroong reasonable ground na hindi masunod ang pamamaraan. Ngunit kailangang bigyan ng sapat na explanation at dokumentado ang reason para sa hindi pagsunod dito.

Ang desisyong ito ay nagpapaalala sa mga awtoridad na dapat nilang sundin ang tamang proseso sa paghawak ng mga ebidensya sa mga kaso ng droga upang matiyak ang patas na paglilitis at maiwasan ang pagpapalaya ng mga akusado dahil sa teknikalidad. Mahalaga na maging maingat sa pagpapanatili ng talaan ng ebidensya at protektahan ang karapatan ng bawat indibidwal sa ilalim ng batas.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: People of the Philippines v. Michael Cabuhay, G.R. No. 225590, July 23, 2018