Ang kasong ito ay nagpapatunay na ang pagpatay na may pagsasamantala sa kawalan ng kakayahan ng biktima at pagpaplano ay maituturing na pagpaslang. Kailangan patunayan ng taga-usig ang lahat ng elemento ng mga sirkumstansyang nagpapabigat na ito. Mahalaga ang biglaan at hindi inaasahang pag-atake sa isang biktima na walang kamalay-malay, na sinadya ng akusado upang bawasan ang panganib ng paghihiganti ng biktima. Dapat ding patunayan na ang akusado ay naglaan ng sapat na panahon upang pag-isipan ang krimen bago ito isagawa. Kung walang sapat na ebidensya, hindi maaaring ipagpalagay na mayroong pagpaplano sa paggawa ng krimen. Sa kasong ito, sinuri ng Korte Suprema kung napatunayan ba ang pagpatay kay Dennis Sumugat ay may pagtataksil at pagpaplano, at kung tama ba ang hatol kay Alex Abierra.

Karahasan sa Taguig: Kailan Maituturing na Pagpatay ang Pag-atake?

Noong ika-13 ng Abril 2001, sa Taguig, Metro Manila, si Dennis Sumugat ay binaril at napatay. Ayon sa testimonya ng kapatid ni Dennis na si Noel, nakita niyang nag-uusap si Dennis at Rodolfo Grabador, Jr. Nagkaroon sila ng pagtatalo ngunit nagkamayan pagkatapos. Makalipas ang ilang oras, bumalik si Rodolfo kasama sina Alex Abierra, Roger Abierra, at Dante Abierra, na may dalang mga sumpak. Biglaang binaril ni Alex si Dennis.

Si Alex ay nagdepensa na wala siya sa lugar ng krimen dahil dumalo siya sa lamay ng kanyang ama sa Bicol. Pinatunayan ito ng kanyang kapatid na si Maribel at kapitbahay na si Virgie. Iginiit ni Alex na kahit na siya ang pumatay kay Dennis, walang sapat na ebidensya na nagpapakita ng pagtataksil o pagpaplano.

Dahil dito, lumabas ang tanong, kailan masasabing ang isang pagpatay ay may pagtataksil o pagpaplano, at kailan dapat managot ang isang akusado?

Ang pagpaslang ay tinutukoy sa ilalim ng Article 248 ng Revised Penal Code (RPC) bilang labag sa batas na pagpatay sa isang tao, na hindi parricide o infanticide, na ginawa sa pamamagitan ng alinman sa mga sumusunod na kwalipikadong pangyayari:

1. Sa pamamagitan ng pagtataksil, pag-sasamantala sa nakatataas na puwersa, sa tulong ng mga armadong lalaki, o paggamit ng paraan upang pahinain ang depensa o ng paraan o mga tao upang tiyakin o magbigay ng imunidad.
2. Bilang paggalang sa isang presyo, gantimpala o pangako.
3. Sa pamamagitan ng pagbaha, apoy, lason, pagsabog, pagkawasak ng barko, pagkasadsad ng isang sisidlan, pagkakalas o pag-atake sa isang street car o lokomotibo, pagbagsak ng isang airship, sa pamamagitan ng mga sasakyang de motor, o sa paggamit ng anumang iba pang paraan na kinasasangkutan ng malaking pag-aaksaya at pagkasira.
4. Sa pagkakataon ng anuman sa mga kalamidad na nakalista sa nakaraang talata, o ng isang lindol, pagsabog ng bulkan, mapanirang bagyo, epidemya, o anumang iba pang pampublikong kalamidad.
5. May malinaw na pagpaplano.
6. Sa kalupitan, sa pamamagitan ng sinasadya at hindi makataong pagdaragdag sa pagdurusa ng biktima, o pag-insulto o panunuya sa kanyang katawan o bangkay.

Upang mapatunayan ang pagtataksil, kinakailangang napatunayan ang mga sumusunod: (i) ginamit ang paraan, pamamaraan, o paraan ng pagpapatupad upang matiyak ang kaligtasan ng nagkasala mula sa mga defensive o retaliatory act ng biktima, na walang pagkakataong ibinigay sa huli upang ipagtanggol ang kanyang sarili o gumanti, at (ii) ang paraan, pamamaraan, o paraan ng pagpapatupad ay sadyang o malay na pinagtibay ng nagkasala.

Sa kasong ito, walang ideya si Dennis na may paparating na pag-atake. Bagama’t nagkaroon ng pagtatalo sina Dennis at Rodolfo, nagkamay sila bago naghiwalay. Ang kilos na iyon ay nagbigay-katiyakan kay Dennis na naayos na ang kanilang mga isyu. Gayunpaman, sa pagtataka ni Dennis, bumalik si Rodolfo pagkatapos ng 15 minuto, sa pagkakataong ito ay sinamahan ng tatlong iba pang armadong lalaki. Si Dennis, na walang armas, ay ganap na walang kamalayan sa malapit na panganib sa kanyang buhay. Sa mabilis na pagkilos, biglaang binaril ng mga lalaki, kabilang si Alex, si Dennis gamit ang kanilang sumpak.

Ang biglaan at hindi inaasahang pag-atake ay nag-iwan kay Dennis ng walang pagkakataong tumakbo, magtanggol o iwasan ang mga bala. Ang sinadyang pagtatago at bilis ng pag-atake na ginamit ni Alex at ng kanyang mga kasamahan, ay makabuluhang nagpababa sa panganib ng paghihiganti mula kay Dennis.

Para sa pagpaplano (evident premeditation), ang pagpapatupad ng kriminal na aksyon ay dapat pangunahan ng malamig na pag-iisip at pagmuni-muni sa resolusyon upang isagawa ang kriminal na intensyon, sa loob ng sapat na panahon upang makarating sa isang kalmadong paghatol. Ang pagpaplano na pumatay ay dapat na malinaw at kilala, at pagkatapos ay patunayan sa pamamagitan ng ebidensya ng mga panlabas na kilos na nagpapakita ng gayong intensyon na pumatay. Samakatuwid, walang malinaw na pagpaplano kung ang pagpapasiya na gumawa ng krimen ay agad na sinundan ng pagpapatupad.

Upang maitaguyod ang pagkakaroon ng maliwanag na pagpaplano, ang mga sumusunod na kinakailangan ay dapat mapatunayan sa panahon ng paglilitis: (i) ang oras kung kailan nagpasya ang nagkasala na gawin ang krimen, (ii) isang kilos na malinaw na nagpapahiwatig na siya ay kumapit sa kanyang determinasyon, at (iii) isang sapat na paglipas ng panahon sa pagitan ng determinasyon at pagpapatupad, upang pahintulutan siyang magnilay sa mga kahihinatnan ng kanyang kilos, at upang payagan ang kanyang konsensya na mapagtagumpayan ang resolusyon ng kanyang kalooban. Hindi maaaring ipalagay ang malinaw na pagpaplano sa kawalan ng ebidensya na nagpapakita kung kailan at paano nagplano at naghanda ang akusado para sa krimen, at sapat na dami ng oras ang lumipas sa pagitan ng kanyang determinasyon at pagpapatupad.

Sa kasong ito, nabigo ang taga-usig na tukuyin ang oras na nagpasya si Alex na patayin si Dennis. Sa halip, ipinahiwatig na may pagpaplano dahil umalis si Rodolfo at bumalik makalipas ang 15 minuto kasama si Alex, at pagkatapos ay pinatay si Dennis. Ayon sa Korte Suprema, ang paglipas ng 15 minuto ay hindi sapat upang magpahiwatig ng malinaw na pagpaplano, dahil kailangan ng mas mahabang panahon upang mapag-isipan ng akusado ang kanilang balak.

Sinabi din ng Korte na mas dapat paniwalaan ang testimonya ni Noel dahil positibo niyang kinilala si Alex. Walang nakitang motibo para magsinungaling si Noel. Mahina rin ang depensa ni Alex na wala siya sa lugar ng krimen dahil binawi ito ng positibong pagkilala ni Noel at dahil ang kanyang mga saksi ay kamag-anak at kaibigan lamang.

Dahil dito, ibinasura ng Korte Suprema ang apela ni Alex. Pinagtibay ng Korte Suprema ang desisyon ng Court of Appeals na nagpapatunay na si Alex Abierra ay nagkasala ng Pagpaslang na may Pagtataksil. Ang kaparusahan ay reclusion perpetua. Itinaas din ang halaga ng mga bayarin na dapat bayaran ni Alex sa mga tagapagmana ni Dennis bilang civil indemnity, moral damages, at exemplary damages.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Kung napatunayan ba ang pagpatay kay Dennis Sumugat ay may pagtataksil at pagpaplano, at kung tama ba ang hatol kay Alex Abierra.
Ano ang ibig sabihin ng pagtataksil sa legal na konteksto?	Ang pagtataksil ay nangangahulugang ang pag-atake ay biglaan at walang babala, na nag-aalis ng kakayahan ng biktima na magtanggol o tumakas.
Paano naiiba ang murder sa homicide?	Ang murder ay homicide na may kwalipikadong sirkumstansya, tulad ng pagtataksil o pagpaplano. Kung walang sapat na sirkumstansya, ang krimen ay maituturing lamang na homicide.
Ano ang kahalagahan ng testimonya ng nag-iisang saksi?	Ang testimonya ng nag-iisang saksi ay sapat na upang mapatunayan ang kasalanan ng akusado kung ang testimonya ay kapani-paniwala at positibo.
Ano ang epekto ng alibi bilang isang depensa?	Ang alibi ay mahinang depensa, lalo na kung suportado lamang ng mga kamag-anak at kaibigan ng akusado.
Paano nakakaapekto ang motibo sa paghatol?	Kahit walang motibo, maaaring mahatulan ang akusado kung may sapat na ebidensya upang mapatunayan ang kanyang kasalanan.
Ano ang papel ng premeditasyon sa isang kaso ng murder?	Ang premeditasyon ay nangangailangan ng sapat na oras para sa nagkasala upang pag-isipan ang kanyang mga aksyon, na isang pagpapasya sa kung gaano kabigat ang dapat ihain na parusa.
Bakit mahalaga ang distansya sa pagitan ng naganap na krimen at kinaroroonan ng akusado?	Nakakatulong itong ipaliwanag at mapagtibay na ang alibi na inihain ng akusado ay makatotohanan.

Ang desisyon na ito ay nagpapakita kung paano sinusuri ng Korte Suprema ang mga kaso ng pagpaslang. Mahalaga ang ebidensya, testimonya ng mga saksi, at pagsusuri ng mga pangyayari upang matiyak na ang hatol ay naaayon sa batas.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: People of the Philippines vs. Alex Abierra, G.R. No. 227504, June 13, 2018