Sa kasong ito, pinagtibay ng Korte Suprema ang hatol sa akusado dahil sa pagbebenta ng ‘shabu’ sa isang buy-bust operation. Ang desisyon na ito ay nagpapakita na ang pagkabigo sa ilang mga protocol ng Chain of Custody Rule ay hindi nangangahulugang awtomatikong pagpapawalang-sala, lalo na kung napanatili ang integridad at evidentiary value ng mga nakumpiskang droga. Ang desisyon ay nagpapatibay sa legal na pamantayan para sa mga kaso ng droga at ang kahalagahan ng pagpapanatili ng integridad ng ebidensya sa kabila ng mga pamamaraan na pagkukulang.

Nagbebenta ba ng Droga o Biktima ng Gawa-Gawa? Kwento ng Buy-Bust sa Cebu

Ang kasong ito ay tungkol kay Brian Villahermoso, na nahuli umano sa isang buy-bust operation sa Cebu City. Ayon sa mga awtoridad, nagbenta si Villahermoso ng dalawang sachet ng ‘shabu’ sa isang pulis na nagpanggap na buyer. Si Villahermoso naman ay nagpahayag na siya ay inosente at biktima lamang ng gawa-gawang kaso. Ang pangunahing tanong dito ay kung napatunayan ba ng prosecution na nagkasala si Villahermoso nang lampas sa makatuwirang pagdududa.

Nagsimula ang lahat noong October 12, 2006, nang magkaroon ng buy-bust operation sa Sitio Pailob, Urgeloo St., Barangay Sambag II, Cebu City. Itinalaga si PO2 Joseph Villaester bilang poseur-buyer. Ayon sa salaysay ng prosecution, nakipag-ugnayan ang confidential informant kay Brian at sinamahan ito sa isang bahay kung saan naghihintay si PO2 Villaester. Ipinakilala ng informant si PO2 Villaester bilang interesado na bumili ng P32,000 na halaga ng ‘shabu’. Matapos makita ang pera, iniabot ni Brian kay PO2 Villaester ang dalawang malaking sachet ng ‘shabu’. Ito ang naging hudyat para arestuhin si Brian.

Sa kabilang banda, sinabi ni Villahermoso na siya ay pumunta lamang sa lugar upang maningil ng bayad sa dalawang kilong mangga mula kay Litlit Canupil. Iginiit niya na siya ay biktima ng extortion at gawa-gawang kaso ng mga pulis. Sinabi rin niya na kinuha ng mga pulis ang kanyang P900.00. Nagpresenta pa siya ng isang witness, si Alex Esconas, na nagpatotoo na nakita niya si Villahermoso na pinipigilan ng mga hindi kilalang tao at dinala sa isang sasakyan.

Matapos ang paglilitis, hinatulang guilty si Villahermoso ng Regional Trial Court (RTC). Umapela siya sa Court of Appeals (CA), ngunit pinagtibay rin ng CA ang hatol ng RTC. Kaya naman, umakyat ang kaso sa Korte Suprema. Ang pangunahing argumento ni Villahermoso sa Korte Suprema ay hindi umano napatunayan ng prosecution ang kanyang kasalanan nang lampas sa makatuwirang pagdududa. Tinukoy rin niya ang diumano’y pagkabigo ng mga pulis na magsagawa ng prior surveillance at sumunod sa Chain of Custody Rule.

Hindi kinatigan ng Korte Suprema ang argumento ni Villahermoso. Ayon sa Korte, hindi kailangan ang prior surveillance upang maging valid ang isang entrapment operation, lalo na kung may kasamang informant ang buy-bust team. Tungkol naman sa Chain of Custody Rule, kinilala ng Korte ang hirap sa kumpletong pagsunod sa naturang patakaran. Sinabi ng Korte na sapat na ang substantial compliance basta’t napanatili ng mga pulis ang integridad at evidentiary value ng mga nakumpiskang droga. Kahit na sa presensya ng ilang pagkukulang sa pamamaraan, tulad ng pagmamarka ng ebidensya sa istasyon ng pulis at ang kawalan ng isang pisikal na imbentaryo o larawan ng mga nasamsam na item, pinagtibay ng Korte ang conviction, na binibigyang diin ang pagpapanatili ng corpus delicti o ang katawan ng krimen. Mahalaga dito na naipakita na ang ‘shabu’ na nakuha kay Villahermoso ay pareho sa ‘shabu’ na iprinesenta sa korte.

Pinagtibay ng Korte Suprema ang hatol ng CA at RTC na guilty si Villahermoso sa paglabag sa Section 5, Article II ng Republic Act No. 9165. Dahil dito, sinentensiyahan siya ng Korte ng habambuhay na pagkabilanggo at pinagmulta ng P500,000.00.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Kung napatunayan ba ng prosecution na nagkasala si Villahermoso sa pagbebenta ng ‘shabu’ nang lampas sa makatuwirang pagdududa, lalo na kung may mga pagkukulang sa pagsunod sa Chain of Custody Rule.
Ano ang Chain of Custody Rule?	Ito ay ang patakaran na nagtatakda ng tamang proseso sa paghawak ng ebidensya upang mapanatili ang integridad at pagiging tunay nito mula sa pagkakasamsam hanggang sa pagpresenta sa korte. Kabilang dito ang pagmamarka, pag-iimbentaryo, at pagkuha ng litrato ng mga ebidensya.
Kailangan ba ang prior surveillance sa isang buy-bust operation?	Hindi. Ayon sa Korte Suprema, hindi kailangan ang prior surveillance upang maging valid ang isang buy-bust operation, lalo na kung may kasamang informant ang mga pulis.
Ano ang kahalagahan ng corpus delicti sa mga kaso ng droga?	Ang corpus delicti o ang katawan ng krimen, ay ang mismong droga na siyang subject ng paglabag sa batas. Mahalaga na mapatunayan na ang drogang iprinesenta sa korte ay pareho sa drogang nakuha sa akusado.
Ano ang epekto ng pagkabigo sa pagsunod sa Chain of Custody Rule?	Hindi nangangahulugan na awtomatikong mapapawalang-sala ang akusado. Basta’t napanatili ang integridad at evidentiary value ng droga, maaaring maging sapat na ang substantial compliance sa Chain of Custody Rule.
Ano ang sentensya sa pagbebenta ng ‘shabu’?	Sa kasong ito, sinentensiyahan si Villahermoso ng habambuhay na pagkabilanggo at pinagmulta ng P500,000.00 dahil sa paglabag sa Section 5, Article II ng Republic Act No. 9165.
Ano ang papel ng informant sa isang buy-bust operation?	Ang informant ay tumutulong sa mga pulis na makipag-ugnayan sa target na nagbebenta ng droga. Maaari rin siyang magsilbing witness sa pagbenta ng droga.
Anong depensa ang ginamit ni Villahermoso?	Sinabi ni Villahermoso na siya ay inosente at biktima lamang ng gawa-gawang kaso ng mga pulis. Iginiit niya na siya ay pumunta lamang sa lugar upang maningil ng bayad sa mangga.

Ang kasong ito ay nagpapakita na ang mga korte ay maingat na sinusuri ang mga kaso ng droga. Hindi sapat na basta may nahuling droga; kailangan ding mapatunayan na ang proseso ng pagdakip at paghawak ng ebidensya ay naaayon sa batas. Tandaan natin, ang laban kontra droga ay hindi lamang tungkol sa pagdakip ng mga nagbebenta at gumagamit, kundi pati na rin sa pagtiyak na ang mga karapatan ng bawat isa ay protektado.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: People of the Philippines v. Brian Villahermoso, G.R. No. 218208, January 24, 2018