Sa isang mahalagang desisyon, pinawalang-sala ng Korte Suprema si Niño Calibod y Henobeso sa kasong pagbebenta ng iligal na droga. Ang batayan ng pagpapawalang-sala ay ang kapabayaan ng mga awtoridad na sundin ang tamang proseso ng chain of custody, na siyang nagdududa sa integridad at evidentiary value ng mga nasamsam na droga. Ipinakita ng kasong ito ang kahalagahan ng mahigpit na pagsunod sa mga itinatakdang alituntunin upang matiyak ang katarungan at protektahan ang mga karapatan ng akusado.

Operasyon Laban sa Droga: Kailan Nagiging Hadlang ang Hindi Pagtalima sa Proseso?

Nagsimula ang kaso sa isang impormasyon na natanggap ng mga pulis tungkol sa pagbebenta umano ni Calibod ng shabu. Isang buy-bust operation ang isinagawa, kung saan bumili ang isang pulis na nagpanggap na buyer kay Calibod. Matapos ang transaksyon, dinakip si Calibod at dinala sa crime laboratory para sa pagsusuri. Sa paglilitis, itinaggi ni Calibod ang paratang at sinabing siya ay biktima lamang ng frame-up.

Ang pangunahing isyu sa kaso ay kung napatunayan ba ng prosekusyon na walang pagdududa ang pagkakasala ni Calibod sa paglabag sa Section 5, Article II ng RA 9165, ang Comprehensive Dangerous Drugs Act of 2002. Mahalaga sa mga kasong tulad nito na mapatunayan ang chain of custody ng mga iligal na droga. Ayon sa batas, kailangang ipakita ng prosekusyon na walang nagbago sa droga mula nang ito ay kinuha sa akusado hanggang sa ito ay iharap sa korte bilang ebidensya.

Nalaman ng Korte Suprema na nagkaroon ng mga pagkukulang sa pagsunod sa chain of custody. Una, hindi napatunayan kung naisagawa ang kinakailangang inventory at pagkuha ng litrato ng droga sa presensya ng akusado, isang elected public official, at kinatawan mula sa DOJ o media. Ikalawa, hindi malinaw kung paano naipaabot ang droga sa crime laboratory at kung sino ang tumanggap nito. Dahil dito, nagkaroon ng pagdududa sa integridad ng ebidensya.

Binigyang-diin ng Korte na bagama’t hindi laging posible ang mahigpit na pagsunod sa lahat ng detalye ng proseso, kailangang may makatwirang paliwanag para sa anumang paglihis. Ayon sa Section 21 ng RA 9165, ang mga awtoridad ay kinakailangang magsagawa ng pisikal na imbentaryo at kuhanan ng litrato ang mga nakumpiskang droga kaagad pagkatapos ng pagkakasamsam sa harap ng akusado, o ng kanyang kinatawan o abogado, isang kinatawan mula sa media at Department of Justice, at sinumang elected public official. Kung hindi ito nasunod, kailangang magpaliwanag ang prosekusyon kung bakit. Sa kasong ito, walang sapat na paliwanag ang prosekusyon kaya nagkaroon ng pagdududa sa ebidensya.

Bilang resulta, pinawalang-sala ng Korte Suprema si Calibod. Ipinunto ng Korte na ang mga patakaran sa chain of custody ay hindi lamang teknikalidad, kundi mga importanteng proteksyon para sa mga karapatan ng akusado. Ang mahigpit na pagsunod sa mga ito ay mahalaga upang maiwasan ang pagmanipula ng ebidensya at matiyak na walang inosenteng maparusahan.

“The Court strongly supports the campaign of the government against drug addiction and commends the efforts of our law enforcement officers… But as demanding as this campaign may be, it cannot be more so than the compulsions of the Bill of Rights for the protection of liberty of every individual in the realm…”

Sa madaling salita, ang hindi pagsunod sa tamang proseso ay maaaring maging sanhi ng pagpapawalang-sala, kahit pa may ebidensya laban sa akusado. Mahalaga para sa mga awtoridad na sundin ang batas at igalang ang karapatan ng bawat isa, gaano man kabigat ang krimeng kinakaharap.

Sa huli, nanindigan ang Korte Suprema na ang pagpapatupad ng batas ay hindi dapat lumalabag sa mga karapatan ng mga mamamayan. Ang pagprotekta sa kalayaan ay mas mahalaga kaysa sa anumang layunin, gaano man ito kapuri-puri.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Kung napatunayan ba ng prosekusyon na walang pagdududa ang pagkakasala ni Calibod sa pagbebenta ng iligal na droga, sa kabila ng mga pagkukulang sa pagsunod sa chain of custody.
Ano ang chain of custody?	Ito ang proseso ng pagpapanatili at pagdokumento ng integridad ng ebidensya, mula sa pagkakasamsam hanggang sa pagharap nito sa korte. Kinakailangan na walang nagbago o nakialam sa ebidensya sa anumang punto ng panahon.
Bakit mahalaga ang chain of custody?	Upang matiyak na ang ebidensya ay totoo at hindi peke, at upang protektahan ang karapatan ng akusado sa isang patas na paglilitis.
Ano ang mga pagkukulang na natuklasan ng Korte Suprema sa kasong ito?	Hindi naisagawa ang inventory at pagkuha ng litrato ng droga sa presensya ng mga kinakailangang testigo, at hindi malinaw kung paano naipaabot ang droga sa crime laboratory.
Ano ang sinabi ng Korte Suprema tungkol sa hindi pagsunod sa Section 21 ng RA 9165?	Ang hindi pagsunod sa Section 21 ay hindi dapat basta-basta ipawalang-bahala, lalo na kung walang makatwirang paliwanag para dito.
Ano ang naging desisyon ng Korte Suprema sa kasong ito?	Pinawalang-sala ng Korte Suprema si Niño Calibod y Henobeso.
Ano ang kahalagahan ng desisyon na ito?	Ipinapakita nito ang kahalagahan ng pagsunod sa tamang proseso at paggalang sa karapatan ng mga akusado sa mga kaso ng iligal na droga.
Ano ang implikasyon ng desisyon na ito sa mga awtoridad?	Kailangang maging mas maingat at masunurin ang mga awtoridad sa pagsasagawa ng kanilang tungkulin, upang hindi mapawalang-saysay ang mga kaso laban sa mga suspek.

Ang desisyong ito ay nagsisilbing paalala sa mga awtoridad na ang paglaban sa iligal na droga ay hindi dapat maging dahilan upang labagin ang mga karapatan ng mga mamamayan. Ang mahigpit na pagsunod sa batas at paggalang sa karapatan ng bawat isa ay mahalaga upang matiyak ang katarungan.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: PEOPLE OF THE PHILIPPINES, VS. NIÑO CALIBOD Y HENOBESO, G.R. No. 230230, November 20, 2017