Sa isang desisyon na nagbibigay-diin sa kahalagahan ng wastong paghawak ng ebidensya, pinawalang-sala ng Korte Suprema si Jaime Segundo y Iglesias sa kasong pagbebenta ng iligal na droga dahil sa kapabayaan ng mga pulis sa pagpapanatili ng chain of custody. Ipinakita ng kasong ito na kahit maliit lamang ang dami ng nasamsam na droga, hindi ito sapat para hatulan ang akusado kung hindi napatunayan nang walang duda ang pagkakakilanlan at integridad ng ebidensya. Ang desisyong ito ay nagpapaalala sa mga awtoridad na sundin ang mga tamang proseso sa paghawak ng ebidensya upang matiyak na hindi mapapahamak ang karapatan ng isang akusado.

Bili-Basto o Extortion? Kapabayaan sa Chain of Custody, Dahilan ng Paglaya

Nagsimula ang kaso nang makatanggap ng impormasyon ang mga pulis tungkol sa umano’y pagbebenta ng iligal na droga ni Jaime Segundo sa Mandaluyong. Isang buy-bust operation ang ikinasa, kung saan nagpanggap na bibili ng shabu ang isang pulis. Ayon sa mga pulis, nakabili sila kay Segundo ng isang maliit na plastic sachet na may shabu. Hinuli nila si Segundo, at nakita rin sa loob ng kanyang bahay si Dominador Gubato na umano’y nagre-repack ng droga. Ngunit sa paglilitis, lumabas na maraming pagkukulang sa proseso ng paghawak ng ebidensya. Hindi nakunan ng litrato ang mga droga, walang kinatawan mula sa media o barangay nang markahan ang mga ebidensya, at magkakaiba ang testimonya ng mga pulis tungkol sa mga pangyayari.

Dahil sa mga pagkukulang na ito, kinuwestiyon ni Segundo ang integridad ng chain of custody ng mga droga. Ayon sa kanya, gawa-gawa lamang ang kaso at sinusubukan siyang i-extort ng mga pulis. Ang chain of custody ay ang proseso ng pagdokumento at pagkontrol sa ebidensya mula sa oras na ito ay nasamsam hanggang sa ito ay iharap sa korte. Mahalaga ang prosesong ito upang matiyak na ang ebidensya ay hindi napalitan, nadumihan, o nawala.

Sa pagdinig ng kaso, binigyang-diin ng Korte Suprema ang kahalagahan ng chain of custody sa mga kaso ng droga. Ayon sa korte, ang corpus delicti o ang mismong katawan ng krimen ay kailangang mapatunayan nang walang duda. Ibig sabihin, kailangang ipakita na ang drogang iprinisenta sa korte ay siya ring drogang nakuha kay Segundo. Kung hindi mapatunayan ito, hindi maaaring hatulan ang akusado.

“Proof of the corpus delicti in a buy-bust situation requires evidence, not only that the transacted drugs actually exist, but evidence as well that the drugs seized and examined are the same drugs presented in court.”

Sa kaso ni Segundo, nakita ng Korte Suprema na hindi nasunod ang mga pamamaraan na itinakda ng batas sa paghawak ng ebidensya. Ang Section 21 ng Republic Act No. 9165, o ang Comprehensive Dangerous Drugs Act of 2002, ay nagtatakda ng mga hakbang na dapat sundin sa paghawak ng mga nasamsam na droga. Kabilang dito ang pag-imbentaryo at pagkuha ng litrato ng mga droga sa presensya ng akusado, kinatawan mula sa media, Department of Justice, at isang elected public official.

Section 21. Custody and Disposition of Confiscated, Seized, and/or Surrendered Dangerous Drugs… – The apprehending team having initial custody and control of the drugs shall, immediately after seizure and confiscation, physically inventory and photograph the same in the presence of the accused or the person/s from whom such items were confiscated and/or seized, or his/her representative or counsel, a representative from the media and the Department of Justice (DOJ), and any elected public official who shall be required to sign the copies of the inventory and be given a copy thereof.”

Hindi nakunan ng litrato ang droga, walang kinatawan ng media o barangay nang markahan ito, at magkaiba ang mga testimonya ng mga pulis. Dagdag pa rito, napakaliit ng dami ng shabu na nasamsam, na nagdagdag pa sa pagduda sa integridad ng ebidensya. Dahil sa mga ito, pinawalang-sala ng Korte Suprema si Segundo dahil hindi napatunayan nang walang duda na siya ay nagkasala.

Ang desisyon na ito ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng pagsunod sa tamang proseso sa paghawak ng ebidensya sa mga kaso ng droga. Nagpapaalala ito sa mga law enforcers na maging maingat at responsable sa kanilang mga aksyon upang hindi mapahamak ang karapatan ng isang akusado.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Kung napatunayan ba nang walang duda na si Jaime Segundo ay nagbenta ng iligal na droga, at kung nasunod ba ang chain of custody sa paghawak ng ebidensya.
Ano ang chain of custody?	Ito ang proseso ng pagdokumento at pagkontrol sa ebidensya mula sa oras na ito ay nasamsam hanggang sa ito ay iharap sa korte, upang matiyak na hindi ito napalitan, nadumihan, o nawala.
Ano ang sinasabi ng Section 21 ng Republic Act No. 9165?	Nagtatakda ito ng mga hakbang na dapat sundin sa paghawak ng mga nasamsam na droga, kabilang ang pag-imbentaryo at pagkuha ng litrato sa presensya ng mga kinatawan mula sa iba’t ibang sektor.
Bakit pinawalang-sala si Jaime Segundo?	Dahil hindi napatunayan nang walang duda na siya ay nagkasala dahil sa mga pagkukulang sa paghawak ng ebidensya at magkakaibang testimonya ng mga pulis.
Ano ang corpus delicti?	Ito ang mismong katawan ng krimen, sa kasong ito, ang iligal na droga na sinasabing ipinagbili ni Segundo. Kailangang mapatunayan na ang ipinakitang droga sa korte ay siya ring nasamsam kay Segundo.
May kinatawan ba ng media o barangay nang markahan ang droga?	Wala, ayon sa testimonya ng mga pulis. Isa ito sa mga pagkukulang na binigyang-diin ng Korte Suprema.
Anong epekto ng maliit na dami ng shabu na nasamsam?	Nagdagdag ito sa pagduda sa integridad ng ebidensya, lalo na dahil sa mga iba pang pagkukulang sa paghawak nito.
Ano ang aral na makukuha sa kasong ito?	Mahalaga ang pagsunod sa tamang proseso sa paghawak ng ebidensya sa mga kaso ng droga upang matiyak ang integridad nito at protektahan ang karapatan ng akusado.

Ang kasong ito ay nagpapaalala sa lahat ng sangkot sa sistema ng hustisya kriminal tungkol sa kahalagahan ng pagsunod sa mga legal na pamamaraan. Ang hindi paggawa nito ay maaaring humantong sa pagpapawalang-sala ng isang akusado, gaano man kaliit ang halaga ng iligal na droga na nasamsam. Sa hinaharap, mas mahigpit na pagpapatupad ng mga alituntunin sa chain of custody ang kinakailangan para sa mas matatag na paglilitis sa mga kaso ng droga.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: PEOPLE OF THE PHILIPPINES, PLAINTIFF-APPELLEE, VS. JAIME SEGUNDO Y IGLESIAS, ACCUSED-APPELLANT., G.R. No. 205614, July 26, 2017