Sa desisyon na ito, idiniin ng Korte Suprema na ang pagiging pinal ng isang desisyon ay hindi dapat balewalain dahil lamang sa pagkakamali ng isang empleyado ng abogado. Si Lina M. Bernardo ay napatunayang nagkasala ng estafa sa pamamagitan ng panlilinlang. Ang kanyang abogado ay nabigo na maghain ng motion for reconsideration sa loob ng takdang panahon dahil sa pagkakamali ng isang empleyado, kaya’t naging pinal ang desisyon. Hiniling ni Bernardo na ipawalang-bisa ang entry of judgment, ngunit ibinasura ito ng Korte Suprema. Idiniin ng Korte Suprema na ang kapabayaan ng abogado ay pananagutan ng kliyente, maliban kung ito ay labis na nagresulta sa pagkakait ng due process, na hindi nangyari sa kasong ito. Ito ay nagpapakita na ang mga desisyon ay dapat maging pinal sa isang tiyak na petsa upang mapanatili ang katiyakan at paggalang sa mga proseso ng korte.

Kapag ang Kapabayaan ay Nagiging Sagabal: Dapat Bang Ipagpatuloy ang Katarungan?

Ang kasong ito ay nag-ugat sa tatlong bilang ng estafa na isinampa laban kay Lina M. Bernardo. Ayon kay Lucy Tanchiatco, nagpautang siya kay Bernardo batay sa mga maling pangako at dokumento. Ang pangunahing isyu ay kung dapat bang ipawalang-bisa ang entry of judgment dahil sa pagkaantala ng paghahain ng motion for reconsideration, na sanhi ng pagkakamali ng isang empleyado ng Public Attorney’s Office (PAO), na siyang abogado ni Bernardo.

Ipinagtanggol ni Bernardo na dapat bigyang-pansin ang paliwanag ng kanyang abogado mula sa PAO na ang pagkahuli ng paghahain ng motion for reconsideration ay dahil lamang sa simpleng pagkakamali ng kanyang sekretarya. Iginiit niya na ang mahigpit na pagsunod sa mga panuntunan ay magdudulot ng kawalan ng katarungan sa kanya. Sinabi ng Korte Suprema na si Bernardo ay walang basehan para maghain ng mosyon na bawiin ang entry of judgment dahil nakatanggap siya ng kopya ng Desisyon sa pamamagitan ng kanyang dating abogado. Hindi nito kinatigan ang argumento ni Bernardo na ang kapabayaan ng kanyang abogado ay dapat maging sapat na dahilan upang balewalain ang mga patakaran.

Pinagtibay ng Korte Suprema ang prinsipyo ng finality of judgments, na nagsasaad na ang isang desisyon na naging pinal ay hindi na maaaring baguhin o atakihin, direkta man o hindi direkta. Ang alituntuning ito ay batay sa mga pangunahing kunsiderasyon ng pampublikong patakaran at tamang kasanayan. Sa ilalim ng Rule 36, Seksyon 2 at Rule 120, Seksyon 8 ng Rules of Court, kapag walang pag-apela o motion for new trial o reconsideration na inihain sa loob ng panahon na itinakda sa mga Panuntunang ito, ang paghatol o pinal na utos ay dapat ipasok kaagad ng klerk sa libro ng mga entry ng paghatol. Ang petsa ng pagiging pinal ng paghatol o pinal na utos ay ituturing na petsa ng pagpasok nito.

Rule 36. x x x

Sec. 2. Entry of judgments and final orders. – If no appeal or motion for new trial or reconsideration is filed within the time provided in these Rules, the judgment or final order shall forthwith be entered by the clerk in the book of entries of judgments. The date of finality of the judgment or final order shall be deemed to be the date of its entry. The record shall contain the dispositive part of the judgment or final order and shall be signed by the clerk, with a certificate that such judgment or final order has become final and executory.

Sinabi ng Korte Suprema na tanging sa mga pambihirang kaso lamang nito binabalikan ang entry of judgment, tulad ng upang maiwasan ang isang miscarriage of justice. Dapat na isaalang-alang ang ilang mga salik tulad ng mga bagay na may kaugnayan sa buhay, kalayaan, karangalan o ari-arian, espesyal o mapilit na mga pangyayari, merito ng kaso, isang sanhi na hindi lubos na maiuugnay sa kasalanan o kapabayaan ng partido, kawalan ng anumang pagpapakita na ang pagsusuri na hinahangad ay walang kabuluhan at madaya lamang, at ang ibang partido ay hindi unjustly prejudiced. Ang simpleng pagkakamali ng isang empleyado ay hindi isang compelling reason upang balewalain ang entry of judgment.

Building on this principle, emphasized is that ang kapabayaan ng abogado ay nagbubuklod sa kliyente. Ang tanging pagbubukod ay kapag ang kapabayaan ng abogado ay labis at nagresulta sa pagkakait ng due process sa kanyang kliyente. Hindi ito ang kaso sa sitwasyon ni Bernardo. Sa kasong Sofio v. Valenzuela, sinabi ng Korte Suprema na ang pagkabigo ng abogado na maghain ng motion for reconsideration ay simple negligence lamang. Bukod pa rito, hindi pinagkaitan si Bernardo ng due process dahil nakatanggap siya ng kopya ng Desisyon ng CA sa pamamagitan ng kanyang dating abogado, at nabigyan siya ng pagkakataong ipakita ang kanyang panig ng kwento.

The court further explained that may pananagutan din si Bernardo sa sitwasyon. Walang rekord na nagpapakita na nagtanong o nag-follow up si Bernardo kay Atty. Ardaña tungkol sa kalagayan ng kanyang kaso. Tungkulin ni Bernardo na makipag-ugnayan sa kanyang abogado tungkol sa pag-usad ng kaso. Hindi siya maaaring umupo, magpahinga, at maghintay para sa resulta ng kaso. Higit pa dito, ang 194 na araw na pagkaantala sa paghahain ng mosyon para sa reconsideration ay labis na mahaba para pagbigyan ng Korte Suprema. Ang finality ng isang desisyon ay isang jurisdictional event, na hindi maaaring gawing nakadepende sa kaginhawahan ng isang partido.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Ang pangunahing isyu ay kung dapat bang ipawalang-bisa ang entry of judgment dahil sa pagkaantala ng paghahain ng motion for reconsideration, na sanhi ng pagkakamali ng isang empleyado ng PAO.
Ano ang naging desisyon ng Korte Suprema?	Ibinasura ng Korte Suprema ang petisyon at pinagtibay ang desisyon ng Court of Appeals.
Ano ang prinsipyo ng finality of judgments?	Ang prinsipyo ng finality of judgments ay nagsasaad na ang isang desisyon na naging pinal ay hindi na maaaring baguhin o atakihin.
Mayroon bang mga pagbubukod sa prinsipyo ng finality of judgments?	Oo, mayroon. Maaaring balewalain ang prinsipyo ng finality of judgments upang maiwasan ang miscarriage of justice.
Ano ang pananagutan ng abogado sa kanyang kliyente?	May tungkulin ang abogado na maghain ng mga kinakailangang mosyon at mag-follow up sa kalagayan ng kaso ng kanyang kliyente.
Pananagutan ba ng kliyente ang kapabayaan ng kanyang abogado?	Oo, pananagutan ng kliyente ang kapabayaan ng kanyang abogado, maliban kung ito ay labis na nagresulta sa pagkakait ng due process.
Ano ang ibig sabihin ng due process?	Ang due process ay ang karapatan ng isang tao na marinig at magkaroon ng pagkakataong ipagtanggol ang kanyang sarili sa isang korte.
Paano nakaapekto ang kasong ito sa mga abogado at kliyente?	Idiniin ng kasong ito ang kahalagahan ng pagiging maingat ng mga abogado sa paghahain ng mga kinakailangang mosyon at ang pananagutan ng mga kliyente na makipag-ugnayan sa kanilang mga abogado.

Ang kasong ito ay nagpapaalala sa kahalagahan ng pagsunod sa mga panuntunan ng korte at ang pananagutan ng mga abogado na maging maingat sa paghawak ng mga kaso. Ang kapabayaan ng abogado ay maaaring magresulta sa malubhang kahihinatnan para sa kanyang kliyente. Ang kapabayaan ng isang staff o ang hindi pagbabantay dito, sa huli, ay kapabayaan din ng abogado at hindi dapat makaapekto sa proseso ng paglilitis ng korte.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: Bernardo v. Court of Appeals, G.R. No. 189077, November 16, 2016