Sa kasong ito, pinagtibay ng Korte Suprema na ang pag-apela ng isang akusado sa kasong libelo ay hindi na maaaring gawin kung ito ay naisampa nang lampas sa itinakdang panahon. Ito ay dahil ang desisyon ng korte ay nagiging pinal at hindi na mababago kapag lumampas na sa taning ang pag-apela. Gayunpaman, sa natatanging pagkakataon, binago ng Korte Suprema ang parusa na ipinataw upang umayon sa batas, kahit na pinal na ang desisyon, upang maiwasan ang hindi makatarungang pagkakulong. Ang desisyong ito ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng pagsunod sa mga panuntunan ng proseso at ang limitasyon sa pagbabago ng mga pinal na desisyon, habang kinikilala ang kapangyarihan ng korte na ituwid ang mga pagkakamali upang mapangalagaan ang katarungan.

Liham ng Sumbrero: Libelo ba Ito, at May Pag-asa Pa Bang Makaapela?

Ang kasong ito ay nagsimula nang sampahan ng libelo ni Linda Susan Patricia E. Barreto ang dating asawa na si Roger Allen Bigler dahil sa isang liham na naglalaman umano ng mga malisyoso at mapanirang-puring pahayag laban sa kanya. Ipinadala ang liham na ito sa abogado ni Barreto. Nahatulan si Bigler ng Regional Trial Court (RTC) at sinentensiyahan ng pagkakulong. Sa unang pagsubok na maka-apela, sinabi ni Bigler na hindi raw siya naabisuhan nang maayos tungkol sa pagdinig ng kanyang kaso, kaya hindi siya nakapagharap ng apela sa tamang oras.

Ngunit ayon sa RTC, ipinadala ang abiso sa kanyang dating address sa pamamagitan ng registered mail at natanggap pa nga ng kanyang empleyado. Dito na nagdesisyon ang RTC na hindi na maaaring magkunwari si Bigler na walang siyang alam sa hatol. Umakyat ang kaso sa Court of Appeals (CA), ngunit sinang-ayunan din nito ang desisyon ng RTC. Kaya naman, umakyat si Bigler sa Korte Suprema para hilingin na baligtarin ang mga naunang desisyon.

Sa Korte Suprema, ang pangunahing isyu ay kung tama ba ang CA sa pagpapatibay ng desisyon ng RTC na nagsasabing: (a) wasto ang pagbasa ng hatol ng pagkakasala laban kay Bigler; at (b) huli na nang maghain si Bigler ng kanyang Motion for Reconsideration, kaya pinal na ang hatol. Sa madaling salita, binigyang-diin ng Korte Suprema na hindi sila basta-basta makikialam sa mga natapos nang hatol, maliban na lamang kung mayroong malinaw na paglabag sa batas o kailangan para sa kapakanan ng hustisya.

Ang Rule 45 ng Rules of Court ay nagsasaad na ang Korte Suprema ay para lamang sa mga tanong ukol sa batas. Hindi nito binabago ang mga natuklasan na katotohanan ng mas mababang korte. Kaya nga, ang pagiging pinal ng isang desisyon ay isang napakahalagang prinsipyo sa ating sistema ng hustisya. Ngunit ang pagiging pinal ng hatol ay hindi naman daw dapat maging dahilan para magpatuloy ang isang maling hatol.

Taliwas sa pangkalahatang tuntunin, sa ilang piling pagkakataon, maaaring balewalain ng Korte Suprema ang teknikalidad ng batas kung kinakailangan upang maiwasto ang pagkakamali at maiwasan ang hindi makatarungang resulta. Kung kaya’t, upang maging naaayon sa interes ng katarungan, binago ng Korte Suprema ang parusa na ipinataw kay Bigler. Sa halip na ang orihinal na parusa, siya ay sinentensiyahan ng indeterminate sentence na mula apat (4) na buwan ng arresto mayor hanggang dalawang (2) taon at apat (4) na buwan ng prision correccional.

Kahit na pinal na ang desisyon, binigyang-diin ng Korte Suprema na may kapangyarihan silang baguhin ito kung ang parusa ay hindi naaayon sa batas. Dahil dito, kahit na hindi nakapag-apela si Bigler sa tamang oras, naitama pa rin ang kanyang sentensiya. Pinapakita nito na mas pinapahalagahan ng Korte Suprema ang hustisya kaysa sa mahigpit na pagsunod sa mga patakaran.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Kung tama ba ang Court of Appeals sa pagpapatibay ng hatol ng RTC na nagsasabing huli na nang maghain si Bigler ng apela.
Bakit hindi naapela ni Bigler ang kanyang kaso sa tamang oras?	Ayon kay Bigler, hindi siya naabisuhan nang maayos tungkol sa pagdinig ng kanyang kaso, kaya hindi siya nakapagharap ng apela sa tamang oras.
Ano ang naging desisyon ng Korte Suprema?	Pinagtibay ng Korte Suprema ang desisyon ng Court of Appeals na huli na nang maghain ng apela si Bigler.
Binago ba ng Korte Suprema ang hatol kay Bigler?	Oo, bagama’t pinal na ang desisyon, binago ng Korte Suprema ang parusa upang umayon sa batas.
Bakit binago ng Korte Suprema ang parusa?	Upang maiwasan ang hindi makatarungang pagkakulong at dahil ang orihinal na parusa ay hindi naaayon sa batas.
Ano ang indeterminate sentence?	Ito ay isang uri ng sentensiya kung saan ang isang tao ay nakakulong sa loob ng minimum at maximum na termino, na tinutukoy ng mga batas at pangyayari ng kaso.
Ano ang ibig sabihin ng “pinal” na desisyon?	Ibig sabihin nito, hindi na maaari pang baguhin o iapela ang desisyon.
Kailan maaaring baguhin ng Korte Suprema ang pinal na desisyon?	Sa mga natatanging pagkakataon kung kinakailangan upang maiwasto ang pagkakamali at maiwasan ang hindi makatarungang resulta.

Ang kasong ito ay nagpapaalala sa atin na dapat tayong maging maingat sa pagsunod sa mga patakaran ng batas. Kahit na may mga pagkakataon kung saan maaaring magbago ang desisyon ng korte, mas mainam na sumunod sa tamang proseso upang maiwasan ang anumang problema. Sa kabilang banda, pinapakita rin nito na ang hustisya ay laging binibigyang-halaga kaysa sa teknikalidad ng batas.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: Roger Allen Bigler vs. People, G.R. No. 210972, March 19, 2016