Sa kasong ito, pinagtibay ng Korte Suprema ang hatol ng pagkakasala sa akusado sa pagbebenta ng iligal na droga, dahil napatunayan ang pagkakakilanlan ng nagbenta at bumili, ang bagay na ibinebenta, at ang pagbabayad. Kahit hindi naipakita ang impormante sa korte, sapat na ang testimonya ng mga pulis na nakasaksi sa transaksyon upang patunayan ang krimen. Binibigyang-diin ng desisyong ito ang kahalagahan ng positibong pagkilala sa akusado at ang pagpapanatili ng chain of custody ng mga nasamsam na droga upang matiyak ang integridad ng ebidensya.

Kung Paano Nadakip sa Buy-Bust Operation ang Isang Nagbebenta ng Shabu

Ang kasong ito ay tungkol sa pagdakip kay Efren Basal Cayas dahil sa pagbebenta umano ng 0.02 gramo ng methylamphetamine hydrochloride o shabu, na isang paglabag sa Section 5, Article II ng Republic Act (R.A.) No. 9165, o ang Comprehensive Dangerous Drugs Act of 2002. Ayon sa impormasyon, nagkaroon ng buy-bust operation matapos makatanggap ng ulat ang mga pulis tungkol sa pagbebenta ni Cayas ng iligal na droga sa Sitio Baho, Barangay Calamba, Cebu City. Ang pangunahing isyu dito ay kung napatunayan ba ng prosekusyon ang kasalanan ni Cayas nang higit pa sa makatuwirang pagdududa.

Sa paglilitis, nagbigay ng testimonya ang mga pulis na sina PO1 Emmanuel Victor A. Blones at SPO1 Joseph Toring, kasama ang Forensic Chemist na si Jude Daniel M. Mendoza. Ayon sa kanila, naghanda ang grupo ng buy-bust operation matapos makatanggap ng impormasyon mula sa isang civilian informant. Ang informant ang nagsilbing poseur-buyer, at binigyan siya ng P100 na marked money. Nakita umano ng mga pulis ang pag-abot ng pera at droga sa pagitan ng informant at ni Cayas. Matapos ang transaksyon, nagbigay ng hudyat ang informant, at dinakip si Cayas ng mga pulis. Ayon sa Chemistry Report, positibo sa shabu ang sachet na nasamsam.

Bilang depensa, itinanggi ni Cayas ang mga paratang. Sinabi niyang dinakip siya ng mga pulis at pinagbintangan lamang na nagbebenta ng droga. Iginiit niyang hindi sa kanya nakuha ang shabu at ang marked money. Sinabi rin niyang pinilit siyang magturo ng mga nagbebenta ng droga sa lugar, at nang hindi siya pumayag, ginarantiya umano ng mga pulis na babawi sila sa kanya.

Gayunpaman, pinanigan ng Regional Trial Court (RTC) ang bersyon ng prosekusyon at hinatulan si Cayas na guilty. Sinang-ayunan din ng Court of Appeals (CA) ang hatol ng RTC. Ayon sa mga korte, napatunayan ang mga elemento ng pagbebenta ng iligal na droga, at walang sapat na ebidensya si Cayas upang pabulaanan ang presumption of regularity sa pagganap ng tungkulin ng mga pulis. Kaya naman, dinala ni Cayas ang kaso sa Korte Suprema.

Sa Korte Suprema, ang pangunahing argumento ni Cayas ay hindi napatunayan ang kanyang kasalanan nang higit pa sa makatuwirang pagdududa. Iginiit niyang hindi naipakita ang civilian informant sa korte, walang pre-operation report, at hindi naprubahan na ang shabu na ipinakita sa korte ay ang mismong shabu na nabili umano sa kanya. Subalit, hindi kinatigan ng Korte Suprema ang mga argumento ni Cayas. Sinabi ng Korte na sapat na ang testimonya ng mga pulis upang patunayan ang pagbebenta ng droga. Hindi rin kailangan ang pre-operation report upang maging balido ang buy-bust operation. Binigyang-diin din ng Korte Suprema na ang mahalaga ay napanatili ang integridad at evidentiary value ng nasamsam na droga.

Mahalagang bigyang-pansin ang konsepto ng chain of custody. Tumutukoy ito sa paraan kung paano pinangangalagaan ang ebidensya mula sa oras na masamsam ito hanggang sa ipakita sa korte. Layunin nitong tiyakin na walang pagbabago o kontaminasyon sa ebidensya. Sa kasong ito, napatunayan ng prosekusyon na napanatili ang chain of custody ng shabu. Mula sa pagmarka ng sachet ng droga hanggang sa pagsusuri nito sa crime laboratory, walang nakitang pagkukulang sa proseso. Dahil dito, hindi nagduda ang Korte Suprema na ang shabu na ipinakita sa korte ay ang mismong shabu na nabili kay Cayas.

Kinatigan ng Korte Suprema ang mga naunang desisyon ng RTC at CA. Ayon sa Korte, ang mga factual findings ng mga lower courts ay binding sa Korte Suprema, maliban na lamang kung may malinaw na pagpapakita ng arbitrariness, capriciousness, o palpable error. Sa kasong ito, walang nakitang dahilan ang Korte Suprema upang baguhin ang mga factual findings ng RTC at CA. Samakatuwid, pinagtibay ng Korte Suprema ang hatol ng pagkakasala kay Efren Basal Cayas.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Kung napatunayan ba ang kasalanan ni Efren Basal Cayas sa pagbebenta ng iligal na droga nang higit pa sa makatuwirang pagdududa.
Bakit mahalaga ang chain of custody sa mga kaso ng droga?	Tinitiyak nito na ang ebidensyang ipinakita sa korte ay ang mismong bagay na nasamsam sa akusado, na walang pagbabago o kontaminasyon.
Kailangan bang ipakita ang civilian informant sa korte para mapatunayan ang kaso?	Hindi, kung may sapat na testimonya ang mga pulis na nakasaksi sa transaksyon. Ang testimonya ng informant ay maaaring maging corroborative lamang.
Ano ang epekto ng kawalan ng pre-operation report sa buy-bust operation?	Hindi nito ginagawang invalid ang operasyon, dahil hindi ito isang indispensable na requirement.
Ano ang presumption of regularity sa pagganap ng tungkulin ng mga pulis?	Ipinapalagay na ginawa ng mga pulis ang kanilang tungkulin nang tama, maliban kung may ebidensyang nagpapakita ng hindi tamang motibo.
Paano nakaapekto ang depensa ng pagtanggi ni Cayas sa kaso?	Hindi ito sapat upang pabulaanan ang ebidensya ng prosekusyon, lalo na kung hindi ito sinusuportahan ng iba pang ebidensya.
Ano ang naging batayan ng Korte Suprema sa pagpabor sa testimonya ng mga pulis?	Binigyang-halaga ng Korte ang credibility ng mga pulis bilang mga saksi at ang presumption of regularity sa kanilang tungkulin.
Ano ang kahalagahan ng positibong pagkilala sa akusado sa kasong ito?	Mahalaga ang pagkilala sa akusado upang matiyak na siya talaga ang gumawa ng krimen at walang maling pagdakip.

Sa kabuuan, ang kasong ito ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng positibong pagkilala, chain of custody, at ang pagiging sapat ng testimonya ng mga pulis sa mga kaso ng iligal na droga. Ang desisyong ito ay nagpapatibay sa kapangyarihan ng estado na sugpuin ang iligal na droga, habang pinoprotektahan ang mga karapatan ng mga akusado.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: People v. Cayas, G.R. No. 215714, August 12, 2015