Ang Hindi Pagdalo sa Pagbasa ng Hatol ay Nangangahulugang Pagkawala ng Karapatang Mag-apela

G.R. Nos. 183152-54, January 21, 2015

INTRODUKSYON

Naranasan mo na bang makulong dahil sa isang krimen na hindi mo ginawa? O kaya naman, may kakilala ka bang nakulong dahil hindi niya alam ang tamang proseso sa pag-apela ng kanyang kaso? Ang hindi pagdalo sa pagbasa ng hatol ay maaaring magdulot ng malaking problema, lalo na kung hindi mo alam ang iyong mga karapatan. Sa kasong ito, ating tatalakayin ang kahalagahan ng pagdalo sa pagbasa ng hatol at ang mga epekto ng hindi pagdalo dito.

Ang kasong Reynaldo H. Jaylo, William Valenzona at Antonio G. Habalo vs. Sandiganbayan ay nagpapakita kung paano ang hindi pagdalo sa pagbasa ng hatol ay maaaring magresulta sa pagkawala ng karapatang mag-apela. Ang mga akusado sa kasong ito ay nahatulang guilty sa krimeng homicide, ngunit hindi sila dumalo sa pagbasa ng hatol. Dahil dito, nawala ang kanilang karapatang maghain ng motion for reconsideration o mag-apela sa hatol ng Sandiganbayan.

LEGAL NA KONTEKSTO

Ang karapatan ng isang akusado na dumalo sa pagbasa ng hatol ay nakasaad sa Section 6, Rule 120 ng Rules of Court. Ayon sa probisyong ito:

“Kung ang hatol ay para sa pagkakasala at ang hindi pagdalo ng akusado ay walang makatwirang dahilan, mawawala sa kanya ang mga remedyo na magagamit sa mga patakaran na ito laban sa hatol at iuutos ng korte ang kanyang pag-aresto. Sa loob ng labinlimang (15) araw mula sa pagpapahayag ng hatol, gayunpaman, ang akusado ay maaaring sumuko at maghain ng isang mosyon para sa pahintulot ng korte upang magamit ang mga remedyong ito. Dapat niyang sabihin ang mga dahilan para sa kanyang pagliban sa nakatakdang pagpapahayag at kung mapatunayan niya na ang kanyang pagliban ay para sa isang makatwirang dahilan, papayagan siyang gamitin ang nasabing mga remedyo sa loob ng labinlimang (15) araw mula sa abiso.”

Ibig sabihin, kung hindi ka dumalo sa pagbasa ng hatol nang walang sapat na dahilan, hindi ka na maaaring maghain ng motion for reconsideration o mag-apela. Ngunit, mayroon kang 15 araw mula sa pagbasa ng hatol upang sumuko at ipaliwanag ang iyong pagliban. Kung mapatunayan mong mayroon kang makatwirang dahilan, papayagan ka pa ring mag-apela.

Ang motion for reconsideration ay isang kahilingan sa korte na muling pag-aralan ang desisyon nito. Ang apela naman ay ang paglipat ng kaso sa mas mataas na korte para muling suriin ang hatol.

PAGSUSURI NG KASO

Sa kaso ni Jaylo, Valenzona at Habalo, sila ay nahatulang guilty ng Sandiganbayan sa krimeng homicide. Ngunit, hindi sila dumalo sa pagbasa ng hatol noong April 17, 2007. Bagamat naghain ng Motion for Partial Reconsideration ang kanilang abogado, hindi ito pinansin ng Sandiganbayan dahil lumipas na ang 15 araw mula sa pagbasa ng hatol at hindi rin naman sumuko ang mga akusado o nagpaliwanag kung bakit sila lumiban.

Ayon sa Korte Suprema:

“It is the failure of the accused to appear without justifiable cause on the scheduled date of promulgation of the judgment of conviction that forfeits their right to avail themselves of the remedies against the judgment.”

Ibig sabihin, ang mismong hindi pagdalo sa pagbasa ng hatol nang walang sapat na dahilan ang nagiging sanhi ng pagkawala ng karapatang mag-apela.

Narito ang mga mahahalagang pangyayari sa kaso:

• July 10, 1990: Naganap ang insidente ng pamamaril sa Magallanes Commercial Center sa Makati.
• September 8, 1992: Naghain ng Amended Informations laban kina Jaylo, Castro, Valenzona at Habalo.
• December 22, 2006: Pumanaw si Edgardo Castro.
• April 17, 2007: Hindi dumalo ang mga akusado sa pagbasa ng hatol ng Sandiganbayan. Nahatulang guilty sila sa krimeng homicide.
• April 30, 2007: Naghain ng Motion for Partial Reconsideration ang abogado ng mga akusado.
• November 29, 2007: Hindi pinansin ng Sandiganbayan ang Motion for Partial Reconsideration.
• January 25, 2008: Naghain ng Ad Cautelam Motion for Reconsideration ang abogado ng mga akusado.
• May 26, 2008: Muling ibinasura ng Sandiganbayan ang Motion for Reconsideration.
• January 21, 2015: Ipinagpatibay ng Korte Suprema ang desisyon ng Sandiganbayan.

PRAKTIKAL NA IMPLIKASYON

Ang desisyon sa kasong ito ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng pagdalo sa pagbasa ng hatol. Kung ikaw ay akusado sa isang kaso, siguraduhing dumalo sa pagbasa ng hatol. Kung hindi ka makadalo, siguraduhing mayroon kang makatwirang dahilan at sumuko sa loob ng 15 araw upang maipaliwanag ang iyong pagliban. Kung hindi mo ito gagawin, mawawala sa iyo ang karapatang mag-apela.

Mga Mahalagang Aral:

• Ang pagdalo sa pagbasa ng hatol ay isang mahalagang karapatan at responsibilidad ng isang akusado.
• Ang hindi pagdalo sa pagbasa ng hatol nang walang sapat na dahilan ay maaaring magresulta sa pagkawala ng karapatang mag-apela.
• Kung hindi ka makadalo sa pagbasa ng hatol, siguraduhing mayroon kang makatwirang dahilan at sumuko sa loob ng 15 araw upang maipaliwanag ang iyong pagliban.

MGA KARANIWANG TANONG

1. Ano ang dapat kong gawin kung hindi ako makadalo sa pagbasa ng hatol?

Kung hindi ka makadalo sa pagbasa ng hatol, siguraduhing mayroon kang makatwirang dahilan at sumuko sa loob ng 15 araw upang maipaliwanag ang iyong pagliban. Maghain ng Motion for Leave of Court to Avail of Remedies.

2. Ano ang mangyayari kung hindi ako sumuko sa loob ng 15 araw?

Kung hindi ka sumuko sa loob ng 15 araw, mawawala sa iyo ang karapatang mag-apela.

3. Ano ang motion for reconsideration?

Ang motion for reconsideration ay isang kahilingan sa korte na muling pag-aralan ang desisyon nito.

4. Ano ang apela?

Ang apela ay ang paglipat ng kaso sa mas mataas na korte para muling suriin ang hatol.

5. Ano ang Section 6, Rule 120 ng Rules of Court?

Ito ay probisyon ng Rules of Court na nagtatakda ng mga patakaran tungkol sa pagbasa ng hatol at ang mga epekto ng hindi pagdalo dito.

6. Paano kung hindi ko natanggap ang notice ng promulgation?

Kailangan mong magpakita ng ebidensya na hindi mo natanggap ang notice at ipaliwanag kung bakit hindi mo natanggap ito. Mahalaga rin na mag-update ka ng iyong address sa korte.

7. Maaari bang dumalo ang aking abogado sa promulgation kung hindi ako makadalo?

Maliban kung ang conviction ay para sa isang light offense, kailangan pa rin ang presensya ng akusado.

Eksperto ang ASG Law sa mga usaping kriminal. Kung kailangan mo ng legal na tulong o konsultasyon, huwag mag-atubiling makipag-ugnayan sa amin sa pamamagitan ng email sa hello@asglawpartners.com o bisitahin ang aming website dito para sa karagdagang impormasyon. Kami ay handang tumulong sa iyo!