Sa kasong ito, ipinaliwanag ng Korte Suprema na kahit nagpakasal ang isang tao nang walang lisensya dahil sa maling representasyon, hindi ito awtomatikong nangangahulugan na ligtas siya sa kasong bigamy. Kung ang kawalan ng lisensya ay resulta ng kanilang sariling panloloko, upang takasan ang responsibilidad sa pagkakaroon ng dalawang asawa, mananagot pa rin sila sa krimen. Ang desisyong ito ay nagbibigay-diin sa proteksyon ng kasal bilang isang sagradong institusyon at nagbabala laban sa paggamit ng pandaraya upang makatakas sa batas.

Kasal na Walang Lisensya, Takas sa Bigamy? Ang Kwento ni Leonila

Ang kaso ni Leonila G. Santiago laban sa People of the Philippines ay tumatalakay sa kung paano dapat hatulan ang isang taong nagpakasal sa ikalawang pagkakataon, nang walang lisensya, sa paniniwalang ligtas siya sa bigamy. Ang bigamy ay ang pagpapakasal sa dalawang tao nang sabay. Ang pangunahing isyu dito ay kung ang ikalawang kasal, na walang lisensya, ay maituturing pa ring sapat upang mapanagot si Leonila sa krimen ng bigamy, kahit na sinasabi niyang walang bisa ang kanilang kasal dahil sa kakulangan ng lisensya. Sinuri ng Korte Suprema ang mga pangyayari upang tukuyin kung ginamit ni Leonila ang kawalan ng lisensya bilang isang paraan upang takasan ang pananagutan sa isang ilegal na kasal.

Nagsimula ang kaso nang kasuhan si Leonila ng bigamy matapos niyang pakasalan si Nicanor F. Santos, na kasal pa pala kay Estela Galang. Depensa ni Leonila, hindi raw siya dapat kasuhan dahil akala niya ay single pa si Santos nang magpakasal sila. Dagdag pa niya, dapat patunayan ng gobyerno na valid ang ikalawa nilang kasal, ngunit dahil wala silang marriage license, walang bisa ang kanilang kasal. Ayon kay Leonila, hindi sila umabot ng limang taon na nagsama bilang mag-asawa bago ikinasal, kaya hindi sila sakop ng exemption sa pagkuha ng lisensya.

Ang krimen ng bigamy sa ilalim ng Article 349 ng Revised Penal Code ay nagsasaad: “Ang parusang prision mayor ay ipapataw sa sinumang taong magpakasal sa ikalawa o kasunod na pagkakataon bago pa man legal na napawalang-bisa ang naunang kasal, o bago pa man ideklarang presumptively dead ang absent na asawa sa pamamagitan ng isang hatol na ipinasa sa tamang paglilitis.”

Sa madaling salita, ang nagkasala ay dapat na legal na kasal, ang kasal ay hindi pa legal na natutunaw, siya ay pumapasok sa pangalawa o kasunod na kasal, at ang pangalawa o kasunod na kasal ay mayroong lahat ng mahahalagang kinakailangan para sa pagiging valid. Nilinaw din ng Korte na para mapanagot ang pangalawang asawa sa bigamy, dapat alam niya ang tungkol sa naunang kasal ng kanyang asawa.

Binigyang-diin ng Korte na bagaman kailangan na ang ikalawang kasal ay may lahat ng essential requisites para sa validity, maaaring gamitin ng akusado ang kawalan ng bisa nito bilang depensa. Gayunpaman, sa kasong ito, napansin ng Korte na si Leonila mismo ang nagdulot ng problema sa kasal nila ni Santos dahil nagpakasal sila nang walang lisensya, at nagpanggap pa silang nagsama na nang limang taon upang hindi na kailangan ng lisensya. Dahil dito, hindi maaaring gamitin ni Leonila ang kanyang sariling ilegal na aksyon para makatakas sa pananagutan.

Ang ginawa ni Leonila ay labag sa batas, dahil nagpakasal siya kay Santos kahit alam niyang hindi sila umabot sa limang taong pagsasama na hinihingi ng Family Code para hindi na kailangan ng lisensya. Hindi papayagan ng Korte na gamitin ni Leonila ang kanyang sariling pagkakamali upang makalaya sa pananagutan. Ito ay pagbaluktot sa layunin ng batas at panlilinlang sa mga babaeng umaasa ng panghabang-buhay na pangako.

Pinagtibay ng Korte Suprema ang hatol ng Court of Appeals, ngunit binago ang parusa. Hindi kinatigan ng Korte ang argumentong kawalan ng lisensya sa kasal, dahil mismong si Santiago ang nagmanipula nito. Ginawa siyang accomplice sa halip na principal sa krimen ng bigamy, dahil alam niya ang tungkol sa unang kasal ni Santos. Dahil dito, binabaan ang kanyang parusa mula sa prision mayor bilang maximum sa anim na buwang arresto mayor bilang minimum hanggang apat na taon ng prision correccional bilang maximum, kasama ang mga accessory penalties na ayon sa batas.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Kung maaaring gamitin ng akusado sa bigamy ang kawalan ng marriage license sa ikalawang kasal bilang depensa, lalo na kung sila mismo ang nagdulot ng kawalan na ito.
Ano ang bigamy?	Ang bigamy ay ang pagpapakasal sa dalawang tao nang sabay, isang paglabag sa batas na naglalayong protektahan ang integridad ng kasal.
Ano ang parusa sa bigamy sa Pilipinas?	Ayon sa Revised Penal Code, ang parusa sa bigamy ay prision mayor, ngunit maaaring mag-iba depende sa papel ng akusado sa krimen (principal o accomplice).
Bakit pinarusahan si Leonila bilang accomplice at hindi bilang principal?	Dahil napatunayan na alam ni Leonila ang tungkol sa unang kasal ni Santos, kaya maituturing siyang kasabwat o accomplice sa krimen.
Ano ang kahalagahan ng marriage license sa isang kasal?	Ang marriage license ay isang mahalagang dokumento na nagpapatunay na walang legal na hadlang sa pagpapakasal ng dalawang tao, maliban kung sakop sila ng exemption.
Ano ang Article 34 ng Family Code?	Sinasaklaw ng Article 34 ng Family Code ang exemption sa pagkuha ng marriage license para sa mga magkasintahang nagsama nang hindi bababa sa limang taon bilang mag-asawa.
Ano ang naging batayan ng Korte Suprema sa paghatol kay Leonila?	Batay sa ebidensya, ginamit ni Leonila ang kawalan ng marriage license bilang depensa, ngunit siya mismo ang nagpalsipika ng impormasyon upang hindi na kailangan ng lisensya.
Anong aral ang makukuha sa kasong ito?	Hindi maaaring gamitin ang sariling panloloko upang makatakas sa pananagutan sa batas, lalo na kung ito ay may kinalaman sa integridad ng kasal.

Ang kasong ito ay nagpapaalala na hindi maaaring gamitin ang anumang panlilinlang o paglabag sa batas para lamang makaiwas sa responsibilidad sa isang krimen. Ang bigamy ay isang seryosong paglabag na sumisira sa pundasyon ng pamilya, at ang Korte Suprema ay hindi magdadalawang-isip na parusahan ang mga nagkasala nito.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: Leonila G. Santiago v. People, G.R. No. 200233, July 15, 2015