Ang Kahalagahan ng Chain of Custody sa mga Kasong May Kinalaman sa Iligal na Droga

G.R. No. 197818, February 25, 2015

Madalas nating naririnig ang tungkol sa mga kaso ng iligal na droga sa Pilipinas. Ngunit, ano nga ba ang nangyayari kapag nahuli ang isang tao na nagbebenta ng shabu? Kailangan bang sundin ang lahat ng proseso, tulad ng chain of custody, para mapatunayang nagkasala ang akusado? Ang kasong People of the Philippines vs. Allan Diaz y Roxas ay nagbibigay linaw sa mga tanong na ito.

Panimula

Isipin na ikaw ay isang ordinaryong mamamayan na nababahala sa paglaganap ng droga sa inyong lugar. Mayroon kang impormasyon tungkol sa isang nagbebenta ng shabu. Paano mo malalaman kung tama ang ginawang pagdakip ng mga awtoridad? Ang kasong ito ay nagpapakita kung gaano kahalaga ang tamang proseso sa paghawak ng ebidensya upang matiyak na hindi mapapawalang-sala ang isang nagkasala.

Sa kasong ito, si Allan Diaz y Roxas ay nahuli sa aktong nagbebenta ng shabu. Ang pangunahing isyu ay kung napatunayan ba ng prosecution na si Diaz ay nagkasala, kahit na may mga alegasyon na hindi nasunod ang tamang proseso sa paghawak ng ebidensya.

Legal na Konteksto

Ang Republic Act No. 9165, o Comprehensive Dangerous Drugs Act of 2002, ay ang batas na nagpaparusa sa mga krimen na may kaugnayan sa iligal na droga. Ayon sa Section 5 ng batas na ito, ipinagbabawal ang pagbebenta, pag-trade, pagdeliver, o pagbibigay ng kahit anong uri ng dangerous drug.

Ang chain of custody ay isang mahalagang konsepto sa mga kaso ng droga. Ito ay tumutukoy sa proseso ng pagdokumenta at pagsubaybay sa bawat hakbang ng paghawak sa ebidensya, mula sa pagkumpiska hanggang sa pagpresenta nito sa korte. Ang layunin nito ay tiyakin na ang ebidensyang ipinapakita sa korte ay ang mismong ebidensyang nakuha sa akusado at walang pagbabago.

Ayon sa Section 21 ng R.A. No. 9165, kailangan sundin ang mga sumusunod na hakbang:

• Ang team na humuli ay dapat agad na mag-inventory at kumuha ng litrato ng droga sa presensya ng akusado, o ng kanyang representative, isang representative mula sa media, Department of Justice (DOJ), at isang elected public official.

Ngunit, ano ang mangyayari kung hindi nasunod ang lahat ng hakbang na ito? Ito ang sentrong tanong sa kaso ni Allan Diaz.

Pagsusuri ng Kaso

Noong Agosto 1, 2008, nakatanggap ang Pandacan Police Station ng impormasyon tungkol sa iligal na gawain ni Allan Diaz. Nagbuo sila ng isang buy-bust team na kinabibilangan ni PO2 Arthuro Coronel, na siyang magpapanggap na buyer.

Kinabukasan, nagpunta ang team sa lugar kung saan nagaganap ang bentahan. Nagpakilala si PO2 Coronel kay Diaz bilang isang buyer. Pagkatapos magbayad, ibinigay ni Diaz ang isang plastic sachet na naglalaman ng shabu. Dito na siya inaresto ng mga pulis.

Sa korte, itinanggi ni Diaz ang paratang. Sabi niya, inaresto siya ng mga pulis nang walang dahilan. Ngunit, pinaniwalaan ng korte ang bersyon ng mga pulis at hinatulan si Diaz na nagkasala.

Nag-apela si Diaz sa Court of Appeals (CA). Iginiit niya na hindi nasunod ang tamang proseso sa paghawak ng ebidensya. Ngunit, pinagtibay ng CA ang desisyon ng lower court.

Ayon sa Korte Suprema:

“[P]rosecution of cases involving illegal drugs depends largely on the credibility of the police officers who conducted the buy-bust operation.  It is fundamental that the factual findings of the trial [court] and those involving credibility of witnesses are accorded respect when no glaring errors, gross misapprehension of facts, or speculative, arbitrary, and unsupported conclusions can be gathered from such findings.”

Dagdag pa ng Korte:

“[A]n accused may still be found guilty, despite the failure to faithfully observe the requirements provided under Section 21 of R.A. [No.] 9165, for as long as the chain of custody remains unbroken.”

Ibig sabihin, kahit hindi perpekto ang pagsunod sa Section 21, maaari pa ring mapatunayang nagkasala ang akusado kung napatunayan na walang pagbabago sa ebidensya mula nang kumpiskahin ito hanggang sa ipakita sa korte.

Praktikal na Implikasyon

Ang kasong ito ay nagtuturo sa atin na hindi laging hadlang ang pagkakaroon ng mga pagkakamali sa proseso ng paghawak ng ebidensya. Kung napatunayan na walang pagbabago sa ebidensya at mapagkakatiwalaan ang mga saksi, maaari pa ring mahatulan ang akusado.

Mahahalagang Aral

• Kahit may pagkukulang sa pagsunod sa Section 21 ng R.A. No. 9165, hindi ito awtomatikong nangangahulugan na mapapawalang-sala ang akusado.
• Ang kredibilidad ng mga saksi at ang chain of custody ng ebidensya ay mahalaga sa pagpapatunay ng kaso.
• Kailangan tiyakin ng mga awtoridad na maayos ang paghawak sa ebidensya upang maiwasan ang anumang pagdududa sa integridad nito.

Mga Madalas Itanong (FAQ)

1. Ano ang chain of custody?
Ito ang proseso ng pagsubaybay sa ebidensya mula sa pagkumpiska hanggang sa pagpresenta sa korte upang tiyakin na walang pagbabago.

2. Ano ang Section 21 ng R.A. No. 9165?
Ito ang probisyon ng batas na nagtatakda ng mga dapat sundin sa paghawak ng mga nakumpiskang droga.

3. Kailangan bang perpektong sundin ang Section 21 para mapatunayan ang kaso?
Hindi. Kahit may pagkukulang, maaari pa ring mahatulan ang akusado kung napatunayan ang chain of custody at kredibilidad ng mga saksi.

4. Ano ang mangyayari kung hindi nasunod ang chain of custody?
Maaaring magkaroon ng pagdududa sa integridad ng ebidensya, na maaaring magresulta sa pagpapawalang-sala sa akusado.

5. Ano ang dapat gawin kung ako ay inaresto dahil sa droga?
Humingi agad ng tulong sa isang abogado upang matiyak na protektado ang iyong mga karapatan.

Eksperto ang ASG Law sa mga kasong may kinalaman sa iligal na droga. Kung kailangan mo ng konsultasyon o legal na representasyon, huwag mag-atubiling makipag-ugnayan sa amin. Para sa karagdagang impormasyon, mag-email sa hello@asglawpartners.com o bisitahin ang aming website dito. Tutulungan ka namin sa abot ng aming makakaya!