Ang Katiwalian sa Proseso ng Annulment ay Hindi Dapat Palampasin

A.M. No. P-11-2979 [formerly OCA IPI No. 10-3352-P], November 18, 2014

INTRODUKSYON

Isipin mo na lang, desperado kang makalaya sa isang masalimuot na pagsasama. Sa iyong paghahanap ng pag-asa, may lumapit sa iyo na nag-aalok ng ‘shortcut’ sa proseso ng annulment, kapalit ng malaking halaga. Ito ang realidad na kinaharap ni Ella M. Bartolome, na biktima ng umano’y panloloko ng isang empleyado ng korte. Sa kasong ito, tatalakayin natin kung paano natuklasan ang katiwalian sa loob ng korte at kung paano ito tinugunan ng Korte Suprema.

Ang kasong ito ay nagpapakita kung paano ang mga indibidwal, na may kapangyarihan sa loob ng sistema ng hustisya, ay maaaring magsamantala sa mga taong nasa desperadong sitwasyon. Ang pangunahing isyu dito ay kung napatunayan ba na si Rosalie B. Maranan, isang Court Stenographer, ay nagkasala ng extortion, graft and corruption, gross misconduct, at conduct unbecoming of a court employee.

LEGAL NA KONTEKSTO

Sa Pilipinas, ang pagpapawalang-bisa ng kasal ay isang legal na proseso na dapat sundin nang mahigpit. Ito ay nakabatay sa Family Code, partikular sa Article 45, na nagtatakda ng mga grounds para sa annulment, tulad ng kawalan ng legal na kapasidad ng isa sa mga partido na ikasal, o kaya ay pagkakaroon ng psychological incapacity. Mahalagang tandaan na ang psychological incapacity ay hindi basta-basta kapritso, kundi isang seryosong kondisyon na dapat patunayan sa pamamagitan ng mga eksperto.

Ang Republic Act No. 3019, o ang Anti-Graft and Corrupt Practices Act, ay nagbabawal sa mga public officer na humingi o tumanggap ng anumang bagay na may halaga kapalit ng paggawa o hindi paggawa ng isang aksyon na may kinalaman sa kanilang tungkulin. Ito ay upang mapanatili ang integridad ng serbisyo publiko at maiwasan ang anumang uri ng katiwalian.

Ayon sa Section 3(b) ng RA 3019:

“Directly or indirectly requesting or receiving any gift, present, share, percentage, or benefit, for himself or for any other person, in connection with any contract or transaction between the Government and any other party, wherein the public officer in his official capacity has to intervene under the law.“

Mahalaga ring banggitin ang A.M. No. 01-7-01-SC, o ang Rules on Electronic Evidence, na nagbibigay daan sa paggamit ng mga text messages at iba pang electronic communications bilang ebidensya sa korte. Ito ay nagpapakita kung paano ang teknolohiya ay maaaring maging kasangkapan sa paglutas ng mga kaso.

PAGSUSURI NG KASO

Nagsimula ang lahat nang magsumbong si Ella M. Bartolome laban kay Rosalie B. Maranan, isang Court Stenographer. Ayon kay Bartolome, humingi si Maranan ng P200,000.00, na ibinaba sa P160,000.00, upang mapabilis ang pag-file ng kanyang kaso ng annulment. Nangako pa umano si Maranan na siya na ang bahala para mapaboran ang kaso, kahit hindi na kailangan pang humarap sa korte.

Para mas maintindihan ang mga pangyayari, narito ang ilan sa mga mahahalagang detalye:

• Nakilala ni Bartolome si Maranan noong October 21, 2009.
• Nangako si Maranan na kaya niyang ipasok ang annulment case sa RTC, Br. 20, Imus, Cavite.
• Humingi si Maranan ng P160,000.00, kasama na raw ang para sa judge at fiscal.
• Nagdesisyon si Bartolome na ireport ang pangyayari sa pulisya, na nagresulta sa isang entrapment operation.

Nakuha ng pulisya si Maranan sa loob mismo ng korte, habang tinatanggap ang pera mula kay Bartolome. Bilang ebidensya, nagsumite si Bartolome ng mga transcript ng text messages, psychiatric history form, police blotter, at isang VCD na naglalaman ng video ng entrapment operation.

Sa kanyang depensa, itinanggi ni Maranan ang mga paratang. Sinabi niya na gawa-gawa lamang ang pangalan ni Bartolome at na walang kaso na isinampa laban sa kanya. Ngunit, hindi ito nakumbinsi ang Korte Suprema.

Ayon sa Korte Suprema:

“The respondent’s bare denial cannot overcome the evidence supporting the complainant’s accusation that she demanded money on the promise that she would facilitate the annulment of her (complainant’s) marriage.“

Dagdag pa rito:

“By soliciting money from the complainant, she committed a crime and an act of serious impropriety that tarnished the honor and dignity of the judiciary and deeply affected the people’s confidence in it.“

PRAKTIKAL NA IMPLIKASYON

Ang kasong ito ay nagpapaalala sa lahat na ang katiwalian ay maaaring mangyari kahit saan, maging sa loob ng sistema ng hustisya. Mahalagang maging mapanuri at huwag basta-basta magtiwala sa mga taong nag-aalok ng ‘shortcuts’ o ‘special treatment’ sa pagproseso ng mga kaso.

Para sa mga negosyo at indibidwal, narito ang ilang payo:

• Magkaroon ng malalim na pag-unawa sa legal na proseso.
• Humingi ng tulong sa mga lisensyadong abogado.
• Iwasan ang anumang transaksyon na kahina-hinala.
• Iulat ang anumang uri ng katiwalian sa mga awtoridad.

Mga Pangunahing Aral:

• Huwag magtiwala sa mga nag-aalok ng ‘shortcuts’ sa legal na proseso.
• Magsumbong sa mga awtoridad kung may nalalaman kang katiwalian.
• Kumonsulta sa mga abogado upang matiyak na sinusunod mo ang tamang proseso.

FREQUENTLY ASKED QUESTIONS

1. Ano ang annulment?

Ang annulment ay isang legal na proseso kung saan pinapawalang-bisa ang isang kasal, na para bang hindi ito nangyari.

2. Ano ang mga grounds para sa annulment?

Ilan sa mga grounds ay ang kawalan ng legal na kapasidad na ikasal, psychological incapacity, panloloko, at iba pa.

3. Ano ang psychological incapacity?

Ito ay isang seryosong kondisyon na nagiging dahilan upang hindi magampanan ng isang tao ang mahahalagang obligasyon ng kasal.

4. Paano mapapatunayan ang psychological incapacity?

Kailangan ng testimony ng mga eksperto, tulad ng psychologist o psychiatrist, upang patunayan ito.

5. Ano ang dapat gawin kung may humihingi sa akin ng pera para mapabilis ang kaso ko?

Huwag magbigay ng pera at agad na ireport ang pangyayari sa mga awtoridad.

6. Maaari bang gamitin ang text messages bilang ebidensya sa korte?

Oo, ayon sa Rules on Electronic Evidence, maaari itong gamitin kung mapapatunayan ang authenticity nito.

7. Ano ang parusa sa mga nagkasala ng graft and corruption?

Ito ay maaaring pagkabilanggo, pagmulta, at disqualification mula sa paghawak ng public office.

Kung kailangan mo ng eksperto sa mga kasong tulad nito, ang ASG Law ay handang tumulong. Kami ay bihasa sa mga kaso ng katiwalian at annulment. Kontakin kami dito o mag-email sa hello@asglawpartners.com. Kami sa ASG Law ay handang magbigay ng legal na payo at representasyon upang protektahan ang iyong mga karapatan. Magtiwala sa aming expertise para sa iyong kapayapaan ng isip!