Hindi Lahat ng Rape sa Mentally Retarded ay Statutory Rape: Pag-unawa sa Tamang Klasipikasyon

G.R. No. 203086, June 11, 2014

INTRODUKSYON

Sa mundo ng batas, mahalaga ang tamang pagkakategorya ng krimen. Hindi lamang ito usapin ng teknikalidad; nakakaapekto ito sa parusa at sa pag-unawa natin sa hustisya. Isang halimbawa nito ay ang pagkakaiba ng statutory rape at rape sa taong “deprived of reason,” lalo na pagdating sa mga biktima na may mental retardation. Madalas na mapagkamalan ang dalawang ito, ngunit may mahalagang pagkakaiba na binigyang-linaw sa kaso ng People v. Dalan. Sa kasong ito, sinuri ng Korte Suprema ang hatol sa isang lalaking kinasuhan ng statutory rape dahil sa panggagahasa sa isang babaeng may mental retardation. Bagama’t kinumpirma ang pagkakasala, binago ng korte ang klasipikasyon ng krimen, na nagpapakita ng mahalagang aral tungkol sa kung paano tinitignan ng batas ang pang-aabusong sekswal sa mga taong may kapansanan sa pag-iisip.

LEGAL NA KONTEKSTO: RAPE AT ANG REVISED PENAL CODE

Ang krimeng rape sa Pilipinas ay nakasaad sa Article 266-A ng Revised Penal Code (RPC), na sinusugan ng Republic Act No. 8353 o ang Anti-Rape Law of 1997. Ayon sa batas, ang rape ay nangyayari kapag ang isang lalaki ay nagkaroon ng carnal knowledge (pagpasok ng ari sa puki) sa isang babae sa ilalim ng ilang sitwasyon. Mahalaga nating maunawaan ang mga sitwasyon na ito para maintindihan ang kaso ng People v. Dalan. Narito ang mga pangunahing sitwasyon ayon sa Article 266-A, paragraph 1:

Article 266-A. Rape, When and How Committed. – Rape is committed –

1) By a man who shall have carnal knowledge of a woman under any of the following circumstances:

a) Through force, threat or intimidation;

b) When the offended party is deprived of reason or is otherwise unconscious;

c) By means of fraudulent machination or grave abuse of authority; and

d) When the offended party is under twelve (12) years of age or is demented, even though none of the circumstances mentioned above be present; x x x

Sa madaling salita, may iba’t ibang uri ng rape depende sa kalagayan ng biktima. Ang statutory rape, na tinutukoy sa subparagraph (d), ay tumutukoy sa rape ng isang babaeng wala pang labindalawang (12) taong gulang o demented. Sa kasong ito, hindi na kailangan patunayan pa ang force, threat, o intimidation. Sapat na na ang biktima ay wala pang 12 taong gulang o demented at nagkaroon ng carnal knowledge. Sa kabilang banda, ang rape sa babaeng “deprived of reason”, na tinutukoy sa subparagraph (b), ay sumasaklaw sa mga sitwasyon kung saan ang biktima ay hindi nakapagbibigay ng consent dahil sa kanyang mental na kalagayan. Ayon sa Korte Suprema sa kasong People v. Monticalvo, ang terminong “deprived of reason” ay sumasaklaw sa mga taong may “mental abnormality, deficiency or retardation”. Mahalaga itong pagkakaiba dahil, gaya ng makikita natin sa kaso ng Dalan, hindi lahat ng biktima ng rape na may mental retardation ay awtomatikong ikinakategorya bilang statutory rape.

PAGHIMAY SA KASO: PEOPLE V. DALAN

Ang kaso ng People v. Dalan ay nagsimula sa pagrereklamo ni AAA, isang babaeng may moderate mental retardation, laban kay Jose Dalan. Ayon kay AAA, ginahasa siya ni Dalan nang dalawang beses: noong Disyembre 2006 at Marso 3, 2007. Si AAA, bagama’t 17 taong gulang na noong mga panahong iyon, ay may mental age na katumbas ng isang batang 4 na taon at 7 buwan. Dahil dito, kinasuhan si Dalan ng dalawang counts ng statutory rape sa Regional Trial Court (RTC) ng Benguet.

PAGLALAKBAY SA KORTE

• RTC: Pagkakasala sa Statutory Rape. Pinagtibay ng RTC ang testimonya ni AAA, na sinuportahan ng medical findings na nagpapatunay sa sexual abuse. Bagama’t may mental retardation si AAA, pinaniwalaan ng korte ang kanyang kakayahang magsalaysay ng pangyayari. Hinatulang guilty si Dalan sa dalawang counts ng statutory rape at sinentensyahan ng reclusion perpetua (habambuhay na pagkabilanggo) at inutusan na magbayad ng danyos.
• Court of Appeals (CA): Pag-apirma sa Desisyon ng RTC. Umapela si Dalan sa CA, ngunit ibinasura ito. Kinatigan ng CA ang desisyon ng RTC, pinaniniwalaan ang testimonya ni AAA at ang ebidensya ng mental retardation nito. Hindi rin pinaniwalaan ng CA ang depensa ni Dalan na alibi, dahil malapit lang naman ang lugar ng kanyang alibi sa pinangyarihan ng krimen.
• Korte Suprema: Pagbabago sa Klasipikasyon. Umakyat ang kaso sa Korte Suprema. Bagama’t kinumpirma ang pagkakasala ni Dalan, binago ng Korte Suprema ang klasipikasyon ng krimen mula statutory rape patungong simple rape sa ilalim ng Article 266-A(1)(b) ng RPC. Ayon sa Korte Suprema:

“Carnal knowledge of a woman who is a mental retardate is rape under Article 266-A, paragraph 1(b) of the Revised Penal Code, as amended. Proof of force or intimidation is not necessary, as a mental retardate is not capable of giving consent to a sexual act. What need to be proven are the facts of sexual congress between the accused and the victim, and the mental retardation of the latter.”

Ipinaliwanag ng Korte Suprema na bagama’t mentally retarded si AAA, hindi siya “demented” sa legal na kahulugan ng statutory rape. Ang “demented” ay mas tumutukoy sa “madness, insanity” o mental deterioration dahil sa sakit sa utak. Ang mental retardation naman ay mas akma sa kategoryang “deprived of reason.” Dahil dito, kahit na ang mental age ni AAA ay katumbas ng isang batang wala pang 12 taong gulang, hindi siya maituturing na biktima ng statutory rape batay sa age requirement ng batas. Ang tama umanong klasipikasyon ay rape sa babaeng “deprived of reason.”

PRAKTICAL NA IMPLIKASYON: ANO ANG ARAL SA ATIN NG KASONG ITO?

Ang desisyon sa People v. Dalan ay nagbibigay linaw sa tamang pag-unawa sa batas ng rape sa Pilipinas, lalo na pagdating sa mga biktima na may mental retardation. Hindi sapat na basta’t mentally retarded ang biktima ay awtomatiko na itong statutory rape. Mahalagang tingnan ang edad ng biktima at ang legal na kahulugan ng “demented” kumpara sa “deprived of reason.”

Mahahalagang Aral:

• Pagkakaiba ng Statutory Rape at Rape sa “Deprived of Reason”: Ang statutory rape ay limitado lamang sa mga biktima na wala pang 12 taong gulang o “demented.” Ang rape sa babaeng “deprived of reason” ay sumasaklaw sa mga may mental retardation, kahit pa lampas na sila sa edad na 12.
• Mental Age vs. Actual Age: Sa kaso ng rape sa mentally retarded, hindi ang mental age ang pangunahing batayan sa pagtukoy kung statutory rape ito, kundi ang actual age at ang klasipikasyon bilang “deprived of reason.”
• Proteksyon sa mga Vulnerable na Indibidwal: Bagama’t binago ang klasipikasyon, nananatiling protektado ng batas ang mga mentally retarded laban sa sexual abuse. Ang parusa para sa simple rape sa ilalim ng Article 266-A(1)(b) ay pareho pa rin – reclusion perpetua.
• Kahalagahan ng Tamang Klasipikasyon: Ang tamang klasipikasyon ay mahalaga para sa legal na katumpakan at para matiyak na nauunawaan ng lahat ang saklaw ng batas.

MGA KARANIWANG TANONG (FAQs)

Tanong 1: Ano ang kaibahan ng statutory rape sa simple rape pagdating sa parusa?

Sagot: Wala pong kaibahan sa parusa. Parehong reclusion perpetua ang parusa para sa statutory rape (Article 266-A(1)(d)) at simple rape sa babaeng “deprived of reason” (Article 266-A(1)(b)). Ang pagkakaiba ay nasa klasipikasyon ng krimen batay sa kalagayan ng biktima.

Tanong 2: Kung mentally retarded ang biktima, kailangan pa bang patunayan ang force o intimidation para masabing rape?

Sagot: Hindi na po kailangan patunayan ang force o intimidation kung ang biktima ay mentally retarded (deprived of reason) o wala pang 12 taong gulang (statutory rape). Sapagkat sa mga ganitong sitwasyon, hindi kayang magbigay ng valid consent ang biktima.

Tanong 3: Paano mapapatunayan na ang isang biktima ay mentally retarded sa korte?

Sagot: Kailangan po ng medical at psychological evaluation na isasagawa ng mga eksperto. Sa kaso ng Dalan, nagpresenta ang prosecution ng testimonya ni Dr. Ekid, isang psychologist, na nagsagawa ng tests kay AAA at nagpaliwanag ng kanyang findings sa korte.

Tanong 4: Kung ang mental age ng mentally retarded na biktima ay mas bata pa sa 12, statutory rape pa rin ba ang kaso?

Sagot: Ayon sa Korte Suprema sa People v. Dalan, hindi po. Bagama’t ang mental age ay maaaring mas bata sa 12, kung ang actual age ng biktima ay 12 pataas at mentally retarded siya, ang tamang klasipikasyon ay rape sa babaeng “deprived of reason” (Article 266-A(1)(b)), hindi statutory rape (Article 266-A(1)(d)).

Tanong 5: Ano ang dapat gawin kung may kakilala akong mentally retarded na nabiktima ng sexual abuse?

Sagot: Mahalaga pong agad na magsumbong sa mga awtoridad tulad ng pulis o barangay. Maaari rin pong humingi ng tulong sa mga organisasyon na tumutulong sa mga biktima ng sexual abuse at sa mga taong may kapansanan. Ang agarang aksyon ay mahalaga para maprotektahan ang biktima at mapanagot ang perpetrator.

Nais mo bang kumonsulta tungkol sa mga kaso ng sexual abuse o iba pang usaping legal? Ang ASG Law ay may mga abogado na eksperto sa criminal law at handang tumulong sa iyo. Mag-email sa amin sa hello@asglawpartners.com o makipag-ugnayan dito para sa konsultasyon. Kami sa ASG Law ay naniniwala na ang hustisya ay para sa lahat.

---

Source: Supreme Court E-Library
This page was dynamically generated
by the E-Library Content Management System (E-LibCMS)