Ang Mahalagang Leksyon: Hindi Pabayaang Mawaldas ang Pondo ng Hukuman

A.M. Nos. P-13-3116 & P-13-3112, November 12, 2013

PANIMULA

Sa anumang organisasyon, pribado man o publiko, ang integridad at pananagutan sa pananalapi ay pundasyon ng tiwala at maayos na operasyon. Lalo na sa sistema ng hustisya, kung saan ang integridad ay hindi lamang inaasahan, kundi kinakailangan. Ang kasong ito na kinasasangkutan ni Ms. Rosa A. Acampado, Clerk of Court II, ng Municipal Trial Court sa Taft, Eastern Samar, ay isang paalala na walang puwang ang katiwalian at kapabayaan sa serbisyo publiko, lalo na sa loob ng Hukuman.

Si Acampado ay nahaharap sa dalawang magkasamang kasong administratibo dahil sa mga sumusunod na alegasyon: pagkabigong magsumite ng mga dokumentong hinihingi ng Fiscal Monitoring Division, hindi napapanahong pagre-remit ng mga koleksyon, at pagsumite ng mga pekeng bank deposit slip. Ang sentrong isyu ay kung napatunayan ba ang paglabag ni Acampado sa tiwala ng publiko at kung ano ang nararapat na parusa.

KONTEKSTONG LEGAL

Ang pananagutan ng mga empleyado ng Hukuman ay nakaugat sa Code of Conduct for Court Personnel. Ayon sa Canon I, Fidelity of Duty, Seksyon 5 nito, “Court personnel shall use the resources, property and funds under their official custody in a judicious manner and solely in accordance with the prescribed statutory and regulatory guidelines or procedures.” Malinaw na nakasaad dito ang responsibilidad ng mga empleyado sa maingat at tamang paggamit ng mga pondo ng Hukuman.

Bukod dito, ang Canon IV, Performance of Duties, Seksyon 1 ay nagtatakda na “Court personnel shall at all times perform official duties properly and with diligence. They shall commit themselves exclusively to the business and responsibilities of their office during working hours.” At Seksyon 3, “Court personnel shall not alter, falsify, destroy or mutilate any record within their control.” Ang mga probisyong ito ay nagpapakita ng mataas na pamantayan na inaasahan sa mga empleyado ng Hukuman pagdating sa kanilang tungkulin at integridad.

Sa ilalim ng Revised Rules on Administrative Cases in the Civil Service, ang mga paglabag tulad ng Serious Dishonesty, Gross Neglect of Duty, at Grave Misconduct ay itinuturing na mga grave offenses na may parusang dismissal from service. Mahalagang maunawaan na ang Clerk of Court, bilang tagapangalaga ng pondo at dokumento ng korte, ay may mas mataas na antas ng pananagutan.

PAGSUSURI NG KASO

Nagsimula ang kaso nang mapansin ng Office of the Court Administrator (OCA) ang hindi pagsunod ni Acampado sa pagsumite ng mga dokumento para sa financial audit. Ito ang nagtulak sa OCA na magsagawa ng financial audit sa Municipal Trial Court ng Taft, Eastern Samar. Sa audit, natuklasan ang mga kakulangan sa koleksyon ni Acampado na umabot sa P100,478.33, pati na rin ang mga pinalsipikang bank deposit slip.

“It is clear that she committed gross neglect of duty and gross dishonesty and even malversation of public funds when she failed to turn over on time her collections (JDF, SAJF, MF, Fiduciary fund) and altered/tampered deposit slips and official receipts to cover-up collections.” – pahayag ng audit team.

Dahil dito, kinasuhan si Acampado ng gross neglect of duty at dishonesty. Isang Investigating Judge ang itinalaga upang magsagawa ng pagdinig. Sa pagdinig, umamin si Acampado sa mga alegasyon. Ipinaliwanag niya na ang kakulangan ay dahil sa under-remittance at nagamit niya ang pera para sa medikal na pangangailangan ng kanyang asawa. Umamin din siya sa pagpalsipika ng mga bank deposit slip.

“She also admitted that she falsified 19 Land Bank of the Philippines deposit slips as well as additional 20 bank deposit slips. She prepared the bank deposit slips but failed to go to the bank. She was rattled by the presence of the audit team, and she just surrendered the falsified slips to the team.” – pahayag ni Acampado.

Bagaman umamin at nagpakita ng pagsisisi si Acampado, at naisauli na rin niya ang kakulangan, hindi ito sapat para maibsan ang kanyang pananagutan. Ang OCA at ang Korte Suprema ay hindi nagpabaya sa bigat ng kanyang mga paglabag.

IMPLIKASYON SA PRAKTIKA

Ang desisyon sa kasong Acampado ay nagpapakita ng mahigpit na paninindigan ng Korte Suprema laban sa katiwalian at kapabayaan sa serbisyo publiko, lalo na sa Hukuman. Ipinapaalala nito sa lahat ng empleyado ng gobyerno, partikular sa mga nasa sistema ng hustisya, ang mataas na pamantayan ng integridad at pananagutan na inaasahan sa kanila.

Hindi lamang simpleng pagkakamali ang pagwawaldas ng pondo ng Hukuman. Ito ay isang seryosong paglabag sa tiwala ng publiko at maaaring magdulot ng pagkawala ng kumpiyansa sa sistema ng hustisya. Kahit pa mayroong mga mitigating circumstances tulad ng pag-amin, pagsisisi, at mahabang serbisyo, hindi ito sapat para mapagaan ang parusa sa mga grave offenses tulad ng dishonesty at gross misconduct.

Mahahalagang Leksyon:

• Integridad Una sa Lahat: Ang integridad ay hindi matatawaran, lalo na sa serbisyo publiko. Ang tiwala ng publiko ay nakasalalay dito.
• Pananagutan sa Pondo: Ang mga pondo ng gobyerno, lalo na ang pondo ng Hukuman, ay dapat pangalagaan nang may pinakamataas na antas ng pag-iingat at integridad.
• Hindi Sapat ang Pagsisisi at Restitusyon: Bagaman mahalaga ang pagsisisi at pagbabalik ng nagawang mali, hindi nito lubusang maiaalis ang pananagutan sa mga seryosong paglabag.
• Mahigpit na Parusa para sa Katiwalian: Ang Korte Suprema ay hindi magdadalawang-isip na magpataw ng pinakamahigpit na parusa, kabilang ang dismissal from service, para sa mga empleyadong mapapatunayang nagkasala ng katiwalian at gross misconduct.

MGA KARANIWANG TANONG (FAQ)

Tanong: Ano ang mga posibleng parusa para sa dishonesty at gross misconduct sa serbisyo publiko?
Sagot: Sa ilalim ng Revised Rules on Administrative Cases in the Civil Service, ang dishonesty at gross misconduct ay mga grave offenses na karaniwang may parusang dismissal from service. Maaari rin itong may kasamang forfeiture ng retirement benefits, perpetual disqualification from holding public office, at bar from taking civil service examinations.

Tanong: Maaari bang mapagaan ang parusa kung may mitigating circumstances?
Sagot: Oo, maaaring isaalang-alang ang mitigating circumstances, ngunit para lamang sa pagpili ng tamang parusa sa loob ng saklaw na pinapayagan ng batas. Gayunpaman, sa kaso ng grave offenses tulad ng dishonesty at gross misconduct, ang dismissal ay maaaring pa rin ang nararapat na parusa kahit pa mayroong mitigating circumstances.

Tanong: Ano ang kahalagahan ng Code of Conduct for Court Personnel?
Sagot: Ang Code of Conduct for Court Personnel ay nagtatakda ng mga pamantayan ng pag-uugali na inaasahan sa lahat ng empleyado ng Hukuman. Layunin nitong mapanatili ang integridad, kahusayan, at pagiging epektibo ng sistema ng hustisya.

Tanong: Ano ang dapat gawin kung may nalalaman akong katiwalian sa gobyerno?
Sagot: Maaaring i-report ang katiwalian sa iba’t ibang ahensya ng gobyerno tulad ng Office of the Ombudsman, Civil Service Commission, o Presidential Anti-Corruption Commission. Maaari rin itong i-report sa mismong ahensya kung saan nagaganap ang katiwalian.

Tanong: Ano ang papel ng Clerk of Court sa pananalapi ng korte?
Sagot: Ang Clerk of Court ay may mahalagang papel bilang tagapangalaga ng mga pondo at dokumento ng korte. Sila ang responsable sa tamang paghawak, pag-remit, at pag-report ng mga koleksyon ng korte.

Naranasan mo ba ang ganitong problema o nangangailangan ng legal na payo hinggil sa usapin ng pananagutan sa serbisyo publiko? Huwag mag-atubiling kumonsulta sa ASG Law. Kami ay eksperto sa mga kasong administratibo at handang tumulong sa iyo. Kontakin kami dito o mag-email sa hello@asglawpartners.com.