Huwag Magpaloko: Pagkakaiba ng Simpleng Estafa at Syndicated Estafa, Mahalagang Leksiyon Mula sa Korte Suprema

G.R. No. 187919, G.R. No. 187979, G.R. No. 188030 (Pebrero 20, 2013)

INTRODUKSYON

Naranasan mo na bang maloko sa negosyo o pautang? Sa mundo ng pananalapi, ang panloloko o ‘estafa’ ay isang malaking problema. Madalas itong nangyayari sa mga transaksyon sa bangko, pautangan, o maging sa pang-araw-araw na bentahan. Ngunit alam mo ba na may iba’t ibang uri ng estafa, at mas mabigat ang parusa kung ito ay ‘syndicated estafa’? Ang kasong Galvez vs. Court of Appeals at Asia United Bank ay nagbibigay linaw sa pagkakaiba ng simpleng estafa at syndicated estafa, lalo na pagdating sa panloloko sa mga bangko. Sa kasong ito, tinalakay ng Korte Suprema kung kailan masasabing syndicated estafa ang panloloko sa isang bangko, at kailan ito maituturing lamang na simpleng estafa. Ang pangunahing tanong: Syndicated estafa ba ang ginawa ng mga akusado, o simpleng estafa lamang?

LEGAL NA KONTEKSTO: ANO ANG ESTAFA AT SYNDICATED ESTAFA?

Ayon sa ating Revised Penal Code, partikular sa Artikulo 315, ang estafa ay panloloko na ginagawa sa iba sa pamamagitan ng iba’t ibang paraan. Isa na rito ang paggamit ng “false pretenses or fraudulent acts,” o mga kasinungalingan at panlilinlang bago o kasabay ng panloloko. Kabilang dito ang pagpapanggap na may kapangyarihan, impluwensya, o kaya naman ay paggamit ng pekeng pangalan o negosyo para makapanloko. Sa madaling salita, ang estafa ay krimen ng panloloko para makakuha ng pera o pag-aari ng iba.

Ngunit kung ang estafa ay ginawa ng isang grupo o sindikato, mas mabigat ang parusa. Dito pumapasok ang Presidential Decree No. 1689, na nagpapabigat sa parusa ng estafa kung ito ay syndicated estafa. Ayon sa Section 1 ng PD 1689:

Section 1. Any person or persons who shall commit estafa or other forms of swindling as defined in Article 315 and 316 of the Revised Penal Code, as amended, shall be punished by life imprisonment to death if the swindling (estafa) is committed by a syndicate consisting of five or more persons formed with the intention of carrying out the unlawful or illegal act, transaction, enterprise or scheme, and the defraudation results in the misappropriation of moneys contributed by stockholders, or members of rural banks, cooperative, “samahang nayon(s)”, or farmers’ associations, or of funds solicited by corporations/associations from the general public.

Para masabing syndicated estafa, kailangan na:

• May krimen ng estafa na nagawa.
• Ginawa ito ng sindikato, o grupo ng lima o higit pang tao.
• Ang panloloko ay nagresulta sa paglustay ng pera mula sa mga miyembro ng rural banks, kooperatiba, samahang nayon, farmers’ associations, o pondo na nalikom mula sa publiko ng mga korporasyon o asosasyon.

Ang tanong, sakop ba ng PD 1689 ang panloloko sa isang komersyal na bangko? Ayon sa Korte Suprema sa mga naunang kaso tulad ng People v. Balasa, People v. Romero, at People v. Menil, Jr., sakop din ang mga korporasyon o asosasyon na kumukuha ng pondo mula sa publiko. Kaya naman, sa unang desisyon sa kasong ito, sinabi ng Korte Suprema na posibleng syndicated estafa ang ginawa sa Asia United Bank (AUB).

PAGBUKAS SA KASO: PAANO NANLOKO ANG MGA AKUSADO?

Magsimula tayo sa Radio Marine Network Inc. (RMSI), na nag-apply ng credit line sa Asia United Bank (AUB) noong 1999. Para makuha ang pautang, ipinakita ng RMSI na malaki ang kapital nila at may prangkisa sila sa telekomunikasyon. Ang mga opisyal ng RMSI na humarap sa AUB ay sina Gilbert Guy, Philip Leung, Katherine Guy, Rafael Galvez, at Eugenio Galvez, Jr.

Dahil sa kumpiyansa sa RMSI, binigyan sila ng AUB ng P250 milyong credit line, na pinangalanang Smartnet Philippines, dibisyon ng RMSI. Nang lumaon, itinaas pa ito sa P452 milyon. Kasabay nito, nagsumite ang RMSI ng dokumento na nagpapatunay na ang Smartnet Philippines, Inc. (SPI) ay dibisyon din ng RMSI. Ngunit ang hindi alam ng AUB, lihim na bumuo ng subsidiary corporation si Gilbert Guy at ang kanyang mga kasamahan, ang SPI, na may kapital lamang na P62,500.00.

Sa paniniwalang iisa lang ang SPI at ang Smartnet Philippines na dibisyon ng RMSI, pinagbigyan ng AUB ang SPI ng Letter of Credit na nagkakahalaga ng $29,300.00. Para masiguro ang bayad, si Gilbert Guy ay nag-isyu ng promissory note sa pangalan ng SPI. Ito ay nirenew nang dalawang beses, minsan sa pangalan ng SPI, at huli sa pangalan ng Smartnet Philippines, lalong nagpatibay sa paniniwala ng AUB na ang RMSI ang responsable sa utang.

Nang hindi makabayad ang RMSI, nagpadala ng demand letter ang AUB. Ngunit tumanggi ang RMSI, sinasabing ang SPI ang may utang at hiwalay itong korporasyon. Dito na nagduda ang AUB at nagsampa ng kasong syndicated estafa laban kina Gilbert Guy at iba pang opisyal ng RMSI at SPI.

Ayon sa AUB, niloko sila ng mga akusado sa paniniwalang iisa lang ang SPI at ang dibisyon ng RMSI, para lang makatakas sa obligasyon sa bangko. Kung hindi raw dahil sa panloloko, hindi sana nagpautang ang AUB.

DESISYON NG KORTE SUPREMA: SIMPLE ESTAFA, HINDI SYNDICATED ESTAFA

Sa kanilang unang desisyon, kinatigan ng Korte Suprema ang prosecutor at Court of Appeals na may probable cause para kasuhan ng syndicated estafa ang mga akusado. Nakita ng Korte Suprema ang panlilinlang na ginawa ng mga akusado para makuha ang pera ng AUB. Ayon sa Korte Suprema:

“x x x As early as the Penal Code of Spain, which was enforced in the Philippines as early as 1887 until it was replaced by the Revised Penal Code in 1932, the act of fraud through false pretenses or similar deceit was already being punished. Article 335 of the Penal code of Spain punished a person who defrauded another ‘by falsely pretending to possess any power, influence, qualification, property, credit, agency or business, or by means of similar deceit.’”

Nakita ng Korte Suprema ang mga sumusunod na indikasyon ng panloloko:

• Ipinakita ng mga akusado sa AUB na iisa lang ang Smartnet Philippines at SPI, kahit magkaiba ang mga ito.
• Gumamit sila ng magkahawig na pangalan at halos parehong mga direktor para malito ang AUB.
• Nagsumite sila ng dokumento ng RMSI para sa aplikasyon ng SPI, para magmukhang malaki at mapagkakatiwalaan ang SPI.
• May intensyon talagang manloko mula pa simula, sa pamamagitan ng pagtatayo ng SPI na may maliit na kapital.
• Hindi sana nagpautang ang AUB kung alam nilang hiwalay na entity ang SPI at walang kapasidad itong magbayad.
• Nagdulot ng malaking pinsala sa AUB ang panloloko.

Ngunit sa motion for reconsideration, muling sinuri ng Korte Suprema ang kaso, partikular na ang elemento ng syndicated estafa. Napagtanto ng Korte Suprema na bagama’t sakop ng PD 1689 ang bangko, ang krimen ng syndicated estafa ay dapat ginawa sa pamamagitan ng asosasyon o korporasyon na nangangalap ng pondo mula sa publiko. Sa madaling salita, ang mga nanloloko ay dapat iyong mga taong nasa loob mismo ng asosasyon o korporasyon, at ginamit nila ito para manloko ng publiko.

Sa kasong ito, ang mga akusado ay outsiders, hindi sila miyembro o empleyado ng AUB. Ang AUB mismo ang biktima ng panloloko, hindi ang kasangkapan para manloko ng iba. Ito ang kaibahan sa mga kasong Balasa, Romero, at Menil, Jr., kung saan ang mga akusado ay mga opisyal mismo ng mga asosasyon na nanloko sa kanilang mga miyembro o sa publiko.

Kaya naman, binago ng Korte Suprema ang kanilang desisyon. Simple estafa lamang ang dapat ikaso sa mga akusado, hindi syndicated estafa. Ayon sa Korte Suprema:

“WHEREFORE, we MODIFY our 25 April 2012 Decision and RULE that Gilbert G. Guy, Rafael H. Galvez, Philip Leung, Katherine L. Guy and Eugenio H. Galvez, Jr., be charged for SIMPLE ESTAFA under Article 315 (2)(a) of the Revised Penal Code.”

PRAKTIKAL NA IMPLIKASYON: ANO ANG MAAARING MATUTUNAN DITO?

Ang kasong ito ay nagtuturo ng mahalagang aral, lalo na sa mga negosyante at mga institusyon ng pananalapi. Narito ang ilang praktikal na implikasyon:

• Mag-ingat sa pakikipagtransaksyon. Suriing mabuti ang background at kredibilidad ng iyong ka-transaksyon. Huwag basta magtiwala sa mga dokumento na ipinapakita, mag-verify at mag-double check.
• Kilalanin ang iyong kliyente (Know Your Client o KYC). Para sa mga bangko at iba pang institusyon ng pananalapi, mahalaga ang KYC. Alamin ang tunay na pagkakakilanlan at kapasidad ng iyong kliyente bago magpautang o makipagtransaksyon. Huwag magpadala sa magagandang presentasyon o pangako.
• Pagkakaiba ng Simple Estafa at Syndicated Estafa. Mahalagang maunawaan ang pagkakaiba ng dalawang uri ng estafa na ito. Ang syndicated estafa ay mas mabigat na krimen at mas mabigat ang parusa, ngunit mayroon itong specific na elemento na kailangang mapatunayan.
• Proteksyon para sa mga Bangko. Bagama’t hindi syndicated estafa ang nangyari sa kasong ito, hindi ibig sabihin na walang proteksyon ang mga bangko laban sa panloloko. Maaari pa rin silang magsampa ng kasong simple estafa at iba pang kasong kriminal o sibil laban sa mga nanloloko.

MGA MAHALAGANG ARAL:

• Ang panloloko sa bangko ay maaaring maging simple estafa o syndicated estafa, depende sa mga detalye ng kaso.
• Ang syndicated estafa ay nangyayari kung ang panloloko ay ginawa ng sindikato at nagresulta sa paglustay ng pondo mula sa publiko na nalikom ng isang asosasyon o korporasyon.
• Kung ang bangko mismo ang biktima ng panloloko ng outsiders, at hindi ginamit ang bangko para manloko ng iba, ito ay maaaring simple estafa lamang.
• Mahalaga ang due diligence at KYC para maiwasan ang panloloko sa negosyo at pananalapi.

FREQUENTLY ASKED QUESTIONS (FAQ)

Tanong 1: Ano ang kaibahan ng simpleng estafa at syndicated estafa?
Sagot: Ang simpleng estafa ay panloloko na ginawa ng isang tao o grupo na wala pang lima. Ang syndicated estafa ay ginawa ng sindikato na may limang tao o higit pa, at karaniwan itong sangkot ang panloloko sa publiko sa pamamagitan ng mga asosasyon o korporasyon.

Tanong 2: Kailan masasabing syndicated estafa ang panloloko sa bangko?
Sagot: Masasabing syndicated estafa ang panloloko sa bangko kung ang mga nanloko ay mga insiders ng bangko (tulad ng mga opisyal o empleyado) at ginamit nila ang bangko para manloko ng mga depositors o publiko.

Tanong 3: Kung ako ay naloko sa negosyo, ano ang dapat kong gawin?
Sagot: Kumonsulta agad sa abogado. Magtipon ng mga ebidensya tulad ng dokumento, komunikasyon, at iba pa. Maaaring magsampa ng kasong kriminal na estafa at/o kasong sibil para mabawi ang iyong pera o pag-aari.

Tanong 4: Ano ang parusa sa simpleng estafa at syndicated estafa?
Sagot: Ang parusa sa simpleng estafa ay depende sa halaga ng nakuha sa panloloko. Ang syndicated estafa ay may parusang habambuhay hanggang kamatayan.

Tanong 5: Paano maiiwasan ang maloko sa pautang o negosyo?
Sagot: Maging maingat at mapanuri. Kilalanin ang iyong ka-transaksyon. Huwag magpadala sa mabilisang yaman o sobrang ganda na alok. Kung hindi sigurado, kumonsulta sa eksperto o abogado.

Eksperto ang ASG Law sa mga kaso ng estafa at iba pang krimen sa pananalapi. Kung ikaw ay biktima ng panloloko o nangangailangan ng legal na payo, huwag mag-atubiling kumonsulta sa amin. Bisitahin ang aming website dito o mag-email sa amin sa hello@asglawpartners.com para sa konsultasyon. Kami sa ASG Law ay handang tumulong sa iyo.

---

Source: Supreme Court E-Library
This page was dynamically generated
by the E-Library Content Management System (E-LibCMS)