Ang Testimonya ng Biktima ay Sapat na Basehan sa Pagpapatunay ng Kasong Pang-aabuso Sekswal sa Bata

G.R. No. 187732, November 28, 2012

INTRODUKSYON

Sa Pilipinas, ang pang-aabuso sa bata ay isang malubhang krimen na may matinding epekto sa buhay ng mga biktima. Kadalasan, sa mga kasong ito, ang tanging saksi ay ang mismong biktima. Ngunit paano kung may mga bahagyang pagkakaiba sa kanyang testimonya? Mababawasan ba nito ang kanyang kredibilidad at magiging dahilan para mapawalang-sala ang akusado? Ang kasong People of the Philippines v. Felix Morante ay nagbibigay linaw sa isyung ito, kung saan pinagtibay ng Korte Suprema ang kahalagahan at sapat na bigat ng testimonya ng biktima, kahit pa may ilang minor na inkonsistensya, lalo na sa mga kaso ng pang-aabuso sekswal sa bata.

Sa kasong ito, si Felix Morante ay nahatulang nagkasala sa paglabag sa Section 5(b) ng Republic Act No. 7610 (Child Abuse Law) at anim na bilang ng rape batay sa Revised Penal Code. Ang pangunahing batayan ng hatol ay ang testimonya ng biktimang si AAA, isang menor de edad na stepdaughter ni Morante. Bagama’t may ilang inkonsistensya sa testimonya ni AAA sa cross-examination, pinanigan pa rin ng Korte Suprema ang hatol ng mas mababang korte, na nagpapakita ng matibay na paninindigan sa proteksyon ng mga bata laban sa pang-aabuso.

KONTEKSTONG LEGAL

Ang Republic Act No. 7610, o ang “Special Protection of Children Against Abuse, Exploitation and Discrimination Act,” ay isang batas na naglalayong protektahan ang mga bata laban sa lahat ng uri ng pang-aabuso, exploitation, at diskriminasyon. Ang Section 5 ng batas na ito ay partikular na tumutukoy sa child prostitution at iba pang sexual abuse. Ayon sa Section 5(b):

“(b) Those who commit the act of sexual intercourse or lascivious conduct with a child exploited in prostitution or subject to other sexual abuse: Provided, That when the victim is under twelve (12) years of age, the perpetrators shall be prosecuted under Article 335, paragraph 3, for rape and Article 336 of Act No. 3815, as amended, the Revised Penal Code, for rape or lascivious conduct, as the case may be: Provided, That the penalty for lascivious conduct when the victim is under twelve (12) years of age shall be reclusion temporal in its medium period[.]”

Bukod pa rito, ang Article 266-A ng Revised Penal Code ay nagpapakahulugan sa krimeng rape:

“Art. 266-A. Rape, When and How Committed. – Rape is committed

1. By a man who shall have carnal knowledge of a woman under any of the following circumstances:

a. Through force, threat or intimidation;

b. When the offended party is deprived of reason or is otherwise unconscious;

c. By means of fraudulent machination or grave abuse of authority;

d. When the offended party is under twelve (12) years of age or is demented, even though none of the circumstances mentioned above be present.”

Sa konteksto ng mga batas na ito, malinaw na binibigyan ng espesyal na proteksyon ang mga batang wala pang labindalawang taong gulang. Kahit walang elemento ng dahas, pananakot, o panlilinlang, ang pakikipagtalik sa isang batang wala pang labindalawang taong gulang ay maituturing nang rape. Mahalaga rin na maunawaan na sa mga kaso ng pang-aabuso sekswal, ang testimonya ng biktima ay may malaking timbang sa pagpapatunay ng krimen.

PAGSUSURI NG KASO

Nagsimula ang kaso nang magsampa ng pitong impormasyon laban kay Felix Morante dahil sa paglabag sa RA 7610 at anim na bilang ng rape. Ayon sa salaysay ng biktima na si AAA, nagsimula ang pang-aabuso noong Disyembre 1999 nang siya ay 12 taong gulang pa lamang. Inakusahan si Morante na hinipuan siya sa dibdib, hinalikan, at ginawan ng kahalayan. Sumunod ang anim na insidente ng rape mula Enero 10 hanggang Enero 15, 2000.

Sa paglilitis, mariing itinanggi ni Morante ang mga paratang. Sinabi niyang gawa-gawa lamang ito ng biktima at ng kanyang ina dahil nagalit ang mga ito nang sitahin niya sila tungkol sa sweldo ni AAA sa pagbabantay ng bata. Nagpresenta rin siya ng testimonya ng kanyang anak na nagsasabing nasa ibang lugar si AAA sa mga petsang inakusahan siya ng rape.

Gayunpaman, pinanigan ng Regional Trial Court (RTC) ang testimonya ni AAA. Binigyang diin ng RTC na ang testimonya ni AAA ay “consistent in all material respects” at sinuportahan pa ng medical certificate na nagpapatunay na hindi na birhen ang biktima. Sinabi ng RTC:

“The Court therefore finds as established facts that in the months of December 1999 and January 2000, [appellant] and his stepdaughter, [AAA] (aged 12 years old) having been born on December 30, 1987 were living together under one roof with the latter’s mother; that one evening in the month of December 1999, while [AAA] was asleep in their house at Bunsuran, Pandi, Bulacan, she was awakened by the heavy weight of the accused who was then fondling her breasts, touching and kissing her, that on the same evening, the accused managed to undress her and insert his penis into her vagina even as they were lying beside the mother of [AAA]; that [AAA] could [neither] complain nor resist as she was afraid that the [appellant] might kill her and her mother; that the incident was repeated on six (6) other occasions, particularly in the evenings of January 10, 11, 12, 13, 14 and 15, all in the year 2000, this time in the residence of [AAA’s] auntie in Masuso, Pandi, Bulacan.”

Umapela si Morante sa Court of Appeals (CA), ngunit pinagtibay ng CA ang hatol ng RTC. Muli, umapela si Morante sa Korte Suprema. Sa huling pagdinig, muling pinanigan ng Korte Suprema ang hatol ng mas mababang korte. Binigyang-diin ng Korte Suprema ang prinsipyong jurisprudential na nagbibigay ng malaking respeto sa pagtatasa ng trial court sa kredibilidad ng mga testigo. Ayon sa Korte Suprema:

“The trial judge has the advantage of observing the witness’ deportment and manner of testifying. Her ‘furtive glance, blush of conscious shame, hesitation, flippant or sneering tone, calmness, sigh, or the scant or full realization of an oath’ are all useful aids for an accurate determination of a witness’ honesty and sincerity. The trial judge, therefore, can better determine if witnesses are telling the truth, being in the ideal position to weigh conflicting testimonies. Unless certain facts of substance and value were overlooked which, if considered, might affect the result of the case, its assessment must be respected…”

Kinilala ng Korte Suprema ang ilang inkonsistensya sa testimonya ni AAA, partikular na sa petsa ng mga insidente. Gayunpaman, sinabi ng Korte Suprema na ang mga inkonsistensyang ito ay menor de edad lamang at hindi nakababawas sa kredibilidad ni AAA bilang biktima. Ipinaliwanag ng CA, na sinang-ayunan ng Korte Suprema:

“It is also notable that AAA was able to reconcile such inconsistency during her re-direct examination when she explained that the house she was referring to, when she was with CCC and the latter’s children, was also the same house she slept in with her mother and siblings because they all live in one (1) house, x x x.”

PRAKTIKAL NA IMPLIKASYON

Ang desisyon sa kasong Morante ay nagpapakita ng mahalagang aral tungkol sa pagpapahalaga sa testimonya ng biktima sa mga kaso ng pang-aabuso sekswal sa bata. Hindi dapat agad-agad balewalain ang testimonya ng biktima dahil lamang sa may ilang minor na inkonsistensya. Lalo na sa mga kaso ng pang-aabuso sa bata, kung saan kadalasan ay walang ibang saksi maliban sa biktima, mahalagang bigyan ng sapat na timbang ang kanyang salaysay.

Para sa mga biktima ng pang-aabuso, ang desisyong ito ay nagbibigay lakas ng loob na magsalita at magsumbong. Ipinapakita nito na ang sistema ng hustisya ay handang pakinggan at protektahan sila. Para naman sa mga abogado at korte, nagpapaalala ito na dapat maging masusing suriin ang lahat ng ebidensya, kabilang na ang testimonya ng biktima, at huwag basta-basta magbase sa minor na inkonsistensya lamang.

Mga Mahalagang Aral:

• Ang testimonya ng biktima ay sapat na basehan para sa hatol sa kasong pang-aabuso sekswal sa bata.
• Ang minor na inkonsistensya sa testimonya ng biktima ay hindi awtomatikong nangangahulugan na hindi siya mapagkakatiwalaan.
• Ang pagtatasa ng trial court sa kredibilidad ng testigo ay binibigyan ng malaking respeto ng appellate courts.
• Mahalaga ang medikal na ebidensya sa pagsuporta sa testimonya ng biktima.
• Ang batas ay nagbibigay ng espesyal na proteksyon sa mga bata laban sa pang-aabuso.

MGA KARANIWANG TANONG (FAQs)

1. Ano ang dapat gawin kung ako o isang kakilala ko ay biktima ng pang-aabuso sa bata?

Magsalita at magsumbong agad sa mga awtoridad. Maaaring lumapit sa pulisya, Department of Social Welfare and Development (DSWD), o sa isang abogado. Mahalaga ang agarang aksyon upang maprotektahan ang biktima at mapanagot ang nagkasala.

2. Paano pinoprotektahan ng batas ang mga batang biktima ng pang-aabuso?

Mayroong iba’t ibang batas sa Pilipinas na nagpoprotekta sa mga bata, tulad ng RA 7610 at Revised Penal Code. Nagbibigay ang mga batas na ito ng mas mabigat na parusa sa mga nagkasala ng pang-aabuso sa bata at naglalayong protektahan ang kanilang karapatan at kapakanan.

3. Mapagkakatiwalaan ba ang testimonya ng isang bata sa korte?

Oo. Kinikilala ng korte ang kakayahan ng mga bata na maging saksi. Ang kredibilidad ng testimonya ng bata ay masusing tinatasa ng korte, at hindi ito basta-basta binabalewala dahil lamang sa edad ng biktima.

4. Ano ang papel ng medical certificate sa kaso ng pang-aabuso sekswal?

Ang medical certificate ay mahalagang ebidensya na sumusuporta sa testimonya ng biktima. Maaari itong magpatunay na may nangyaring pang-aabuso at makatulong sa pagpapatunay ng kaso sa korte.

5. Ano ang mga parusa sa paglabag sa RA 7610 at rape sa Revised Penal Code?

Ang parusa sa paglabag sa Section 5 ng RA 7610 ay reclusion temporal sa medium period hanggang reclusion perpetua. Ang parusa naman sa rape ay reclusion perpetua. Maaari ring magpataw ang korte ng karagdagang danyos para sa biktima.

Nais mo bang malaman ang higit pa tungkol sa mga kaso ng pang-aabuso sa bata at ang mga legal na remedyo? Ang ASG Law ay may mga abogado na eksperto sa mga ganitong usapin. Huwag mag-atubiling kontakin kami dito o sumulat sa hello@asglawpartners.com para sa konsultasyon. Kami sa ASG Law ay handang tumulong at magbigay ng legal na gabay.