n

Treachery sa Krimen Laban sa Bata: Pag-unawa sa Legal na Pananaw ng Korte Suprema

n

G.R. No. 174063, March 14, 2008

n

INTRODUKSYON

n

Isipin ang isang sitwasyon kung saan ang kawalang-muwang at kahinaan ng isang bata ay ginagamit laban sa kanila sa isang marahas na krimen. Ang ganitong karumal-dumal na pangyayari ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng legal na konsepto ng treachery o kataksilan, lalo na pagdating sa mga krimen kung saan biktima ang mga bata. Sa kasong People of the Philippines v. Edgardo Malolot and Elmer Malolot, tinalakay ng Korte Suprema ang aplikasyon ng treachery at conspiracy sa konteksto ng karahasan laban sa mga menor de edad. Ang kasong ito ay nagbibigay ng mahalagang aral tungkol sa kung paano pinoprotektahan ng batas ang pinakahina sa ating lipunan at kung paano pinaparusahan ang mga nagtatangkang magsamantala sa kanilang kawalan ng kakayahan na ipagtanggol ang kanilang sarili.

n

Sa madaling salita, ang magkapatid na Malolot ay sinampahan ng kaso dahil sa pananakit sa magkakapatid na Mabelin, na pawang mga menor de edad. Ang pangunahing legal na tanong sa kasong ito ay kung may sapat na batayan para patunayan ang treachery at conspiracy para sa iba’t ibang krimen na isinampa laban sa mga Malolot.

n

LEGAL NA KONTEKSTO

n

Ang Treachery, sa legal na termino, ay isang qualifying circumstance na nagpapabigat sa isang krimen laban sa tao. Ayon sa Artikulo 14, parapo 16 ng Revised Penal Code, mayroong treachery kapag ang nagkasala ay gumamit ng paraan, pamamaraan, o porma sa pagsasagawa ng krimen na direkta at espesyal na naglalayong tiyakin ang pagpapatupad nito, nang walang panganib sa kanyang sarili na maaaring magmula sa depensa na maaaring gawin ng biktima. Sa simpleng pananalita, ang treachery ay nangangahulugan ng pananambang o pag-atake na hindi inaasahan ng biktima, na nagbibigay sa salarin ng kalamangan at hindi nagbibigay ng pagkakataon sa biktima na ipagtanggol ang sarili.

n

Mahalaga ring tandaan ang konsepto ng conspiracy o sabwatan. Ayon sa batas, mayroong conspiracy kapag dalawa o higit pang tao ang nagkasundo na gumawa ng isang krimen at nagpasyang isagawa ito. Ang sabwatan ay maaaring tahasan o ipinahihiwatig. Kapag napatunayan ang sabwatan, ang pagkakasala ng isa ay pagkakasala ng lahat.

n

Sa konteksto ng krimen laban sa mga bata, ang Korte Suprema ay matagal nang naninindigan na ang pag-atake sa isang bata ay karaniwang mayroong treachery. Dahil sa kanilang murang edad at kawalan ng karanasan, ang mga bata ay hindi inaasahang makapagbibigay ng epektibong depensa. Sila ay halos palaging nasa awa ng kanilang mga umaatake. Halimbawa, kung ang isang adulto ay biglang umatake sa isang pitong taong gulang na bata gamit ang bolo, maituturing itong treachery kahit hindi na patunayan pa ang eksaktong paraan ng pag-atake.

n

Ang Republic Act No. 9346, na ipinasa noong Hunyo 24, 2006, ay nagbabawal sa pagpapataw ng parusang kamatayan. Ito ay may direktang epekto sa mga kaso ng murder, kung saan ang parusang kamatayan ay dating posible. Sa ilalim ng batas na ito, ang parusang kamatayan ay pinalitan ng reclusion perpetua.

n

PAGSUSURI SA KASO

n

Ang kaso ay nagmula sa tatlong magkakahiwalay na informations o sakdal na isinampa laban kina Edgardo at Elmer Malolot para sa attempted murder, frustrated murder, at murder ng magkakapatid na Mabelin, na sina Jovelyn (7 taong gulang), Junbert (4 taong gulang), at Jonathan (11 buwang gulang). Ang mga pangyayari ay nag-ugat sa isang pagtatalo sa pagitan ng asawa ni Elmer at ng ina ng mga biktima, na si Bernadette Mabelin.

n

Ayon sa bersyon ng prosekusyon, nagsimula ang lahat nang pagalitan ni Bernadette ang anak ni Elmer at isa pang bata. Nauwi ito sa mainitang pagtatalo sa pagitan ng asawa ni Elmer at ni Bernadette. Si Elmer ay nakialam at inaway si Jerusalem Mabelin, ang asawa ni Bernadette. Nangyari ang rambulan kung saan nasugatan ang magkabilang panig. Pagkatapos nito, si Edgardo ay kumuha ng bolo at hinabol si Jovelyn. Bagamat nakatakbo si Jovelyn at nakapagtago sa bahay ng kapitbahay, si Edgardo, kasama si Elmer, ay nagtuloy sa bahay ng mga Mabelin at doon nila pinagsasaksak sina Junbert at Jonathan.

n

Salungat naman ang bersyon ng depensa. Ayon kina Elmer at Edgardo, sila ay nagtanggol lamang sa sarili matapos silang atakihin ni Jerusalem. Itinanggi nila na sinadya nilang saktan ang mga bata.

n

Ang Regional Trial Court (RTC) ay hinatulang guilty ang magkapatid na Malolot para sa lahat ng krimen. Sila ay sinentensiyahan ng iba’t ibang parusa, kabilang ang parusang kamatayan para sa murder ni Jonathan. Ang kaso ay awtomatikong nairepaso sa Korte Suprema, ngunit nauna itong ipinadala sa Court of Appeals para sa intermediate review alinsunod sa People v. Mateo.

n

Sa Court of Appeals, kinatigan ang desisyon ng RTC ngunit may ilang modifications. Idinagdag ang exemplary damages para sa attempted murder ni Jovelyn at binawasan ang civil indemnity para sa pagkamatay ni Jonathan. Muling umakyat ang kaso sa Korte Suprema para sa huling pagpapasya.

n

Sa Korte Suprema, ang mga Malolot ay naghain ng supplemental brief na nagtatalo na hindi napatunayan ang kanilang pagkakasala beyond reasonable doubt at na dapat lamang silang mahatulan ng homicide, frustrated homicide, at attempted homicide, hindi murder. Kinukuwestiyon din nila ang pag-iral ng treachery at ang pag-apply nito sa kanilang dalawa.

n

Sinuri ng Korte Suprema ang mga argumento. Tungkol sa kredibilidad ni Bernadette, sinabi ng korte na ang mga inconsistencies sa kanyang testimonya ay menor de edad lamang at hindi nakakaapekto sa kanyang kredibilidad bilang saksi sa pangunahing pangyayari. Binigyang-diin ng korte ang pagiging advantage ng trial court sa pag-obserba sa demeanor ng mga saksi.

n

Tungkol sa conspiracy, kinatigan ng Korte Suprema ang conspiracy para sa frustrated murder ni Junbert at murder ni Jonathan, ngunit hindi para sa attempted murder ni Jovelyn. Napag-alaman ng korte na si Elmer ay hindi aktibong nakilahok sa pananakit kay Jovelyn. Gayunpaman, nakita ng korte ang conspiracy sa pananakit kina Junbert at Jonathan dahil sa mga sumusunod na pangyayari:

n

n
• Magkasama sina Elmer at Edgardo nang pumasok sa bahay ng mga Mabelin pagkatapos mabigo si Edgardo na makapasok sa bahay ni Concepcion kung saan nagtago si Jovelyn.

n

• Sabay o halos sabay ang pananakit nina Elmer kay Jonathan at Edgardo kay Junbert.

n

• Pagkatapos ng pananakit sa magkapatid, isa sa mga Malolot ang nagsabi na nakaganti na sila.

n

n

Tungkol sa treachery, pinagtibay ng Korte Suprema na mayroong treachery dahil mga bata ang biktima. Binanggit ng korte ang matagal nang paninindigan na ang pag-atake sa isang bata ay ipso facto o sa katunayan ay may treachery. Sinabi ng korte:

n