Paglilinaw sa Limitasyon ng Karapatan sa Pagboto sa PSE: Kailan Ito Valid?

n

G.R. No. 198425, G.R. No. 201174, G.R. No. 244462

n

Isipin mo na lang, ikaw ay isang stockholder sa isang malaking kompanya. Mayroon kang karapatang bumoto at magdesisyon sa kinabukasan ng kompanyang ito. Pero paano kung biglang sabihin sa iyo na hindi mo pwedeng gamitin ang lahat ng iyong boto? Ito ang sentrong isyu sa kasong ito, kung saan pinag-usapan kung may karapatan ba ang Securities and Exchange Commission (SEC) na limitahan ang karapatan sa pagboto ng mga brokers sa Philippine Stock Exchange (PSE).

nn

Ang Legal na Basehan: Securities Regulation Code at ang SEC

n

Ang kaso ay umiikot sa Republic Act No. 8799, o ang Securities Regulation Code (SRC). Sa ilalim ng Seksyon 33.2(c) ng SRC, may limitasyon sa pagmamay-ari at kontrol sa voting rights sa isang stock exchange. Hindi dapat lumampas sa 5% ang pagmamay-ari ng isang tao, at hindi dapat lumampas sa 20% ang pagmamay-ari ng isang grupo ng industriya. Ganito ang eksaktong sinasabi ng batas:

n

SECTION 33. Registration of Exchanges. –n

n. . . .n

n33.2. Registration of an Exchange shall be granted upon compliance with the following provisions:n

n. . . .n

n(c) Where the Exchange is organized as a stock corporation, that no person may beneficially own or control, directly or indirectly, more than five percent (5%) of the voting rights of the Exchange and no industry or business group may beneficially own or control, directly or indirectly, more than twenty percent (20%) of the voting rights of the Exchange: Provided, however, That the Commission may adopt rules, regulations or issue an order, upon application, exempting an applicant from this prohibition where it finds that such ownership or control will not negatively impact on the exchange’s ability to effectively operate in the public interest[.] (Emphasis in the original)

n

Ang SEC ang may kapangyarihang magpatupad ng SRC. Sila rin ang may kapangyarihang magbigay ng exemption sa mga limitasyong ito, kung makita nilang hindi makakasama sa operasyon ng PSE ang pagmamay-ari o kontrol.

nn

Ang Kuwento ng Kaso: Mga Broker vs. SEC

n

Nagsimula ang lahat noong nagdesisyon ang SEC na ipatupad ang 20% na limitasyon sa pagboto ng mga brokers sa PSE. Ang Philippine Association of Securities Brokers and Dealers, Inc. (PASBDI), kasama ang ilang individual stockholders, ay naghain ng kaso sa Regional Trial Court (RTC) para pigilan ang SEC at PSE sa pagpapatupad ng limitasyong ito.

n

Narito ang mga pangyayari sa kaso:

n

n
• Naglabas ang SEC ng resolusyon na naglilimita sa voting rights ng mga brokers sa 20%.

n

• Nagprotesta ang PASBDI, dahil umano’y labag ito sa kanilang karapatan bilang stockholders.

n

• Nagdesisyon ang RTC na pabor sa PASBDI at naglabas ng injunction para pigilan ang SEC at PSE sa pagpapatupad ng limitasyon.

n

• Umakyat ang kaso sa Court of Appeals (CA), na nagpabor din sa PASBDI.

n

• Dinala ng SEC ang kaso sa Korte Suprema.

n

n

Sa gitna ng labanang ito, ang pinakamahalagang tanong ay: may kapangyarihan ba ang RTC na pigilan ang SEC sa pagpapatupad ng batas?

n

Ayon sa Korte Suprema, may kapangyarihan ang RTC na dinggin ang kaso dahil ang pinagtatalunan dito ay ang validity ng SEC resolution, na isang quasi-legislative function. Sabi nga ng Korte:

n

The determination of whether a specific rule or set of rules issued by an administrative agency contravenes the law or the constitution is within the jurisdiction of the regular courts.

n

Gayunpaman, nagdesisyon din ang Korte Suprema na nagkamali ang RTC sa paglabas ng injunction laban sa SEC. Walang mali sa pagpapatupad ng SEC ng Seksyon 33.2(c) ng SRC, dahil ito ay isang valid na exercise ng kanilang kapangyarihan.

n

Dagdag pa rito, sinabi ng Korte na hindi pwedeng atakihin ng PASBDI ang validity ng Seksyon 33.2(c) sa pamamagitan ng isang collateral attack. Kung gusto nilang ipawalang-bisa ang batas, dapat silang maghain ng isang direct action.

nn

Ano ang Kahulugan Nito sa Iyo?

n

Ano ang mga aral na makukuha natin sa kasong ito? Narito ang ilang importanteng puntos:

n

n
• May kapangyarihan ang SEC na limitahan ang voting rights ng mga brokers sa PSE, alinsunod sa Seksyon 33.2(c) ng SRC.

n

• Kung gusto mong hamunin ang validity ng isang batas o regulasyon, dapat kang maghain ng isang direct action, hindi isang collateral attack.

n

• Hindi pwedeng basta-basta pigilan ng korte ang isang administrative agency sa pagpapatupad ng batas, maliban kung may malinaw na paglabag sa karapatan.

n

nn

Mahalagang Aral

n

n
• Sundin ang Batas: Ang SEC ay may kapangyarihang magpatupad ng Securities Regulation Code.

n

• Direct Attack: Kung hindi ka sang-ayon sa batas, hamunin ito nang direkta sa korte.

n

• Injunction: Hindi madaling makakuha ng injunction laban sa gobyerno.

n

nn

Mga Madalas Itanong (Frequently Asked Questions)

n

Tanong: Ano ang ibig sabihin ng