Kailan Ka Nararapat na Mabayaran ng Attorney’s Fees? Ang Mahalagang Leksyon mula sa PNCC vs. APAC Marketing

G.R. No. 190957, June 05, 2013

INTRODUKSYON

Naranasan mo na bang magdemanda at nanalo ka, ngunit nagulat ka na hindi ka basta-basta makakasingil ng attorney’s fees sa kalaban mo? Sa Pilipinas, hindi awtomatiko ang pagbabayad ng attorney’s fees kahit pa ikaw ang nanalo sa kaso. Kadalasan, inaakala natin na kapag nanalo tayo sa isang labanang legal, dapat lang na sagutin ng natalo ang lahat ng gastos natin, kasama na ang bayad sa abogado. Ngunit hindi ganito kasimple ang batas. Ang kasong Philippine National Construction Corporation vs. APAC Marketing Corporation ay nagbibigay linaw sa kailan nga ba natin maaaring masingil ang attorney’s fees sa kabilang partido. Tatalakayin natin ang kasong ito para mas maintindihan ang mga patakaran tungkol sa attorney’s fees sa ating bansa.

Sa madaling salita, ang PNCC at APAC ay nagkaroon ng transaksyon sa bentahan ng mga bato. Hindi nakabayad ang PNCC kaya nagdemanda ang APAC para maningil. Nanalo ang APAC sa korte at pinagbayad ang PNCC, kasama na ang attorney’s fees. Ang pangunahing tanong dito ay tama ba na pinagbayad ang PNCC ng attorney’s fees?

ANG LEGAL NA KONTEKSTO: ARTICULO 2208 NG CIVIL CODE

Para mas maintindihan natin ang desisyon ng Korte Suprema, mahalagang alamin natin ang Artikulo 2208 ng Civil Code of the Philippines. Ito ang batas na nagtatakda kung kailan maaaring masingil ang attorney’s fees bilang danyos. Ayon sa Artikulo 2208, sa pangkalahatan, hindi maaaring masingil ang attorney’s fees maliban na lamang kung mayroong kasunduan ang mga partido. Kung walang kasunduan, limitado lamang ang mga sitwasyon kung kailan maaaring magpataw ng attorney’s fees ang korte. Narito ang mismong teksto ng Artikulo 2208:

Art. 2208. In the absence of stipulation, attorney’s fees and expenses of litigation, other than judicial costs, cannot be recovered, except:

(1) When exemplary damages are awarded;

(2) When the defendant’s act or omission has compelled the plaintiff to litigate with third persons or to incur expenses to protect his interest;

(3) In criminal cases of malicious prosecution against the plaintiff;

(4) In case of a clearly unfounded civil action or proceeding against the plaintiff;

(5) Where the defendant acted in gross and evident bad faith in refusing to satisfy the plaintiff’s plainly valid, just and demandable claim;

(6) In actions for legal support;

(7) In actions for the recovery of wages of household helpers, laborers and skilled workers;

(8) In actions for indemnity under workmen’s compensation and employer’s liability laws;

(9) In a separate civil action to recover civil liability arising from a crime;

(10) When at least double judicial costs are awarded;

(11) In any other case where the court deems it just and equitable that attorney’s fees and expenses of litigation should be recovered.

In all cases, the attorney’s fees and expenses of litigation must be reasonable.

Ibig sabihin, maliban kung nakasaad sa kontrata o may isa sa mga nabanggit na sitwasyon, hindi ka dapat umasa na masingil ang kalaban mo ng attorney’s fees mo. Halimbawa, kung ikaw ay nagdemanda dahil sa paninira ng puri (malicious prosecution) at napatunayang walang basehan ang kaso laban sa iyo, maaari kang masingil ng attorney’s fees. Gayundin, kung napatunayan na nagpakita ng masamang intensyon ang kalaban mo sa hindi pagbayad ng utang kahit malinaw naman na may utang siya, maaari rin siyang pagbayarin ng attorney’s fees.

PAGSUSURI SA KASO NG PNCC VS. APAC MARKETING

Balikan natin ang kaso ng PNCC at APAC. Nagsimula ito nang magkaron ng bentahan ng crushed basalt rock. Hindi nakabayad ang PNCC sa APAC, kaya nagdemanda ang APAC sa korte para maningil ng ₱782,296.80. Nag-motion to dismiss pa ang PNCC, sinasabing nagbabayad naman daw sila at nabawasan na ang utang nila. Pero hindi pinayagan ng korte. Hindi rin nakapagpresenta ng ebidensya ang PNCC sa korte dahil hindi sila sumipot sa mga hearing.

Ang Regional Trial Court (RTC) ay nagdesisyon pabor sa APAC at pinagbayad ang PNCC ng:

• ₱782,296.80 bilang aktwal na danyos
• ₱50,000.00 bilang attorney’s fees, dagdag pa ang ₱3,000.00 kada pagharap sa korte
• Cost of suit

Nag-apela ang PNCC sa Court of Appeals (CA). Sinang-ayunan ng CA ang RTC, pero binago ang interes mula 12% pababa sa 6% kada taon. Ang pinunto ng PNCC sa apela niya sa CA ay mali raw na pinatawan sila ng interes at attorney’s fees. Pero ang CA, sinang-ayunan pa rin ang pagpataw ng attorney’s fees.

Dito na umakyat ang kaso sa Korte Suprema. Ang pangunahing argumento ng PNCC sa Korte Suprema ay mali raw ang CA sa pag-apruba sa attorney’s fees dahil walang basehan. Ayon sa PNCC, hindi naman daw nila ginawa ang mga bagay na nakasaad sa Artikulo 2208 para mapatawan sila ng attorney’s fees.

ANG DESISYON NG KORTE SUPREMA

Pumabor ang Korte Suprema sa PNCC. Ayon sa Korte Suprema, tama nga naman ang PNCC. Walang sapat na basehan para mapatawan ng attorney’s fees ang PNCC. Sinabi ng Korte Suprema na:

“We have consistently held that an award of attorney’s fees under Article 2208 demands factual, legal, and equitable justification to avoid speculation and conjecture surrounding the grant thereof. Due to the special nature of the award of attorney’s fees, a rigid standard is imposed on the courts before these fees could be granted. Hence, it is imperative that they clearly and distinctly set forth in their decisions the basis for the award thereof. It is not enough that they merely state the amount of the grant in the dispositive portion of their decisions.”

Ibig sabihin, hindi basta-basta magpapataw ng attorney’s fees ang korte. Kailangan malinaw na nakasaad sa desisyon kung bakit pinapatawan ng attorney’s fees ang isang partido. Hindi sapat na sabihin lang na pinagbayad ng attorney’s fees nang walang paliwanag. Sa kasong ito, ang sabi lang ng RTC kaya pinatawan ng attorney’s fees ang PNCC ay dahil napilitan daw ang APAC na kumuha ng abogado para protektahan ang interes nila. Ayon sa Korte Suprema, hindi ito sapat na dahilan para mapabilang sa mga sitwasyon sa Artikulo 2208. Kaya binawi ng Korte Suprema ang pagpapataw ng attorney’s fees sa PNCC.

PRAKTIKAL NA IMPLIKASYON: ANO ANG MAAARI MONG MATUTUNAN DITO?

Ano ang ibig sabihin nito para sa iyo? Kung ikaw ay nagdedemanda o kaya naman ay kinasuhan, mahalagang maintindihan mo ang patakaran tungkol sa attorney’s fees. Huwag kang umasa na basta manalo ka, masingil mo na agad ang attorney’s fees mo sa kalaban. Narito ang ilang mahahalagang puntos:

• Hindi awtomatiko ang attorney’s fees. Kailangan may basehan ayon sa Artikulo 2208 ng Civil Code o kaya naman ay may kasunduan kayo ng kabilang partido.
• Kailangan ng malinaw na basehan ang korte. Hindi sapat na sabihin lang ng korte na pinapatawan ka ng attorney’s fees. Kailangan ipaliwanag nila kung ano sa mga sitwasyon sa Artikulo 2208 ang basehan nila.
• Maghanda ng ebidensya. Kung inaasahan mong masingil ang attorney’s fees, siguraduhing mayroon kang ebidensya na nagpapakita na pasok ang kaso mo sa isa sa mga exception sa Artikulo 2208. Halimbawa, kung ang kalaban mo ay nagpakita ng bad faith, dapat mo itong mapatunayan.

MGA MAHAHALAGANG ARAL:

• Pag-aralan ang kontrata. Kung may kontrata kayo ng kabilang partido, tingnan kung may probisyon tungkol sa attorney’s fees.
• Alamin ang Artikulo 2208. Maging pamilyar sa mga sitwasyon kung kailan maaaring masingil ang attorney’s fees.
• Konsultahin ang abogado. Magtanong sa abogado kung may posibilidad na masingil ang attorney’s fees sa kaso mo.

MGA KARANIWANG TANONG (FAQs)

Tanong 1: Kapag nanalo ba ako sa small claims court, masingil ko ba agad ang attorney’s fees?

Sagot: Hindi awtomatiko. Kahit sa small claims court, kailangan pa rin sundin ang Artikulo 2208. Kadalasan, sa small claims, hindi pinapayagan ang abogado, kaya hindi rin karaniwang pinapataw ang attorney’s fees.

Tanong 2: Paano kung nakasulat sa demand letter ko na magbabayad ng attorney’s fees ang hindi magbabayad sa takdang oras? Valid ba yun?

Sagot: Hindi sapat ang demand letter. Kailangan may kasunduan talaga kayo, halimbawa sa kontrata, na magbabayad ng attorney’s fees kung hindi makabayad sa oras.

Tanong 3: Ano ang ibig sabihin ng “bad faith” para mapatawan ng attorney’s fees?

Sagot: Ang “bad faith” ay nangangahulugan ng masamang intensyon o sinasadya ang hindi pagtupad sa obligasyon kahit alam na may obligasyon. Mahirap patunayan ito, kaya kailangan ng malakas na ebidensya.

Tanong 4: May limitasyon ba ang halaga ng attorney’s fees na maaaring ipataw?

Sagot: Oo, dapat reasonable ang attorney’s fees. Ibig sabihin, dapat makatwiran ang halaga batay sa serbisyo ng abogado at sa kaso.

Tanong 5: Kung hindi ako nakasingil ng attorney’s fees, lugi ba ako?

Sagot: Hindi naman laging lugi. Ang mahalaga ay nanalo ka sa kaso at naipanalo mo ang karapatan mo. Ang attorney’s fees ay danyos lang, hindi ito ang pangunahing layunin ng pagdedemanda.

Napakalaki ng tulong ng pagkakaroon ng abogado na eksperto sa batas tulad ng ASG Law sa mga ganitong usapin. Kung may katanungan ka pa tungkol sa attorney’s fees o iba pang legal na problema, huwag mag-atubiling kumonsulta sa amin. Mag-email sa hello@asglawpartners.com o bisitahin kami dito para sa karagdagang impormasyon.

---

Source: Supreme Court E-Library
This page was dynamically generated
by the E-Library Content Management System (E-LibCMS)