Pinagtibay ng Korte Suprema na kahit walang pormal na pag-apruba ng Office of the Solicitor General (OSG) ang isang kasunduan, maaaring maging balido pa rin ito kung ang pamahalaan ay nagpakita ng pagpayag o hindi tumutol dito sa mahabang panahon. Sa madaling salita, hindi maaaring bawiin ng pamahalaan ang kasunduan dahil sa estoppel, isang legal na prinsipyo na pumipigil sa isang partido na magbago ng posisyon kung ito ay makakasama sa ibang partido na umasa sa unang posisyon.

MMDA at HDSOI: Nang Sumang-ayon, Hindi na Ba Pwedeng Bawiin?

Ang kasong ito ay nagmula sa kasunduan sa pagitan ng Metropolitan Manila Development Authority (MMDA) at High Desert Stop Overs, Inc. (HDSOI) para sa konstruksyon at pagmamantine ng mga istasyon ng bus. Nang magkaroon ng hindi pagkakasundo, naghain ng kaso ang HDSOI, at kalaunan ay nagkasundo ang MMDA at HDSOI sa isang Memorandum of Agreement (MOA) na inaprubahan ng korte. Ngunit kinuwestyon ng MMDA ang MOA dahil hindi ito dumaan sa OSG para sa pag-apruba.

Ang pangunahing tanong dito ay: Balido ba ang MOA sa pagitan ng MMDA at HDSOI kahit walang pormal na pag-apruba ng OSG, ang legal na kinatawan ng gobyerno?

Tinukoy ng Korte Suprema na ang kawalan ng pag-apruba ng OSG ay hindi nangangahulugan na walang bisa ang kasunduan. Ang OSG ang pangunahing abogado ng gobyerno, ngunit maaari silang magtalaga ng ibang abogado upang kumatawan sa gobyerno. Sa kasong ito, kahit mayroong itinalagang abogado, dapat pa rin ipaalam sa OSG ang mga mahahalagang detalye ng kaso.

Sa kabila nito, mayroong tinatawag na estoppel. Ito ay nangangahulugan na hindi na maaaring bawiin ng gobyerno ang kasunduan dahil sa mga sumusunod:

• Alam ng OSG ang tungkol sa kasunduan dahil nakatanggap sila ng kopya ng desisyon ng korte.
• Hindi tumutol ang OSG sa kasunduan o umapela sa desisyon ng korte.
• Nagpakita ang MMDA ng pagpayag sa kasunduan.

Dahil dito, napagdesisyunan ng Korte Suprema na balido ang MOA sa pagitan ng MMDA at HDSOI. Hindi rin maaaring gamitin ang annulment of judgment (pagpapawalang-bisa ng desisyon) dahil ito ay para lamang sa mga kaso kung saan walang jurisdiction (kapangyarihan) ang korte na magdesisyon. Sa kasong ito, may kapangyarihan ang korte na magdesisyon sa kaso, kaya hindi maaaring gamitin ang annulment of judgment.

Idinagdag pa ng Korte na hindi rin maaaring kwestyunin ng MMDA ang kasunduan dahil hindi sila umapela sa desisyon ng korte noon. Kung hindi ka umapela sa tamang panahon, hindi mo na ito maaaring gawin sa ibang pagkakataon.

Ang kasong ito ay nagtuturo sa atin ng mahalagang leksyon tungkol sa responsibilidad at pananagutan ng gobyerno. Hindi maaaring basta-basta bawiin ng gobyerno ang mga kasunduan na pinasok nito, lalo na kung ang ibang partido ay umasa sa kasunduan. Sa ganitong sitwasyon, mahalaga ang papel ng OSG bilang tagapagtanggol ng interes ng bayan. Dapat nilang bantayan ang mga kaso at tiyakin na hindi nalalamangan ang gobyerno.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Kung ang kasunduan sa pagitan ng MMDA at HDSOI ay balido kahit walang pormal na pag-apruba ng OSG.
Ano ang estoppel?	Isang legal na prinsipyo na pumipigil sa isang partido na magbago ng posisyon kung ito ay makakasama sa ibang partido na umasa sa unang posisyon.
Bakit hindi maaaring gamitin ang annulment of judgment?	Dahil ito ay para lamang sa mga kaso kung saan walang kapangyarihan (jurisdiction) ang korte na magdesisyon, at sa kasong ito, may kapangyarihan ang korte.
Ano ang papel ng OSG sa mga kasunduan ng gobyerno?	Bilang pangunahing abogado ng gobyerno, dapat tiyakin ng OSG na hindi nalalamangan ang gobyerno sa mga kasunduan.
Ano ang aral sa kasong ito?	Hindi maaaring basta-basta bawiin ng gobyerno ang mga kasunduan na pinasok nito, lalo na kung ang ibang partido ay umasa sa kasunduan.
Ano ang ibig sabihin ng jurisdiction?	Ito ay ang kapangyarihan ng isang korte na dinggin at pagdesisyunan ang isang kaso.
Ano ang responsibilidad ng deputized counsel?	Dapat ipaalam sa OSG ang mga mahahalagang detalye ng kaso, kahit pa mayroong itinalagang abogado.
Kung hindi ka umapela sa tamang panahon, ano ang mangyayari?	Hindi mo na ito maaaring gawin sa ibang pagkakataon, at mananatili ang desisyon ng korte.

Sa kabuuan, ang kasong ito ay nagpapakita na ang pamahalaan ay dapat gampanan ang kanyang mga obligasyon sa mga kasunduan, at hindi maaaring basta-basta umatras kung hindi ito nakakuha ng paborableng resulta. Mahalaga ang papel ng OSG sa pagprotekta sa interes ng bayan, ngunit dapat din silang maging maingat at proactive sa pagbabantay sa mga kaso na kinasasangkutan ng gobyerno.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: Metropolitan Manila Development Authority vs. High Desert Stop Overs, Inc., G.R. No. 213287, December 06, 2021