Nilinaw ng Korte Suprema na kapag ang isang korporasyon, tulad ng National Power Corporation (NPC), ay bumili ng lupang nakasangla sa bangko, hindi nito otomatikong inaako ang lahat ng utang ng dating may-ari. Ang pananagutan ng NPC ay limitado lamang sa halaga ng lupang binili, maliban na lamang kung mayroon silang kasulatan na nagtatakda ng iba. Ibig sabihin, hindi maaaring pilitin ang NPC na magbayad ng mas malaking halaga kaysa sa napagkasunduan sa pagbili, kahit pa mas malaki ang kabuuang utang ng nagbenta.

Lupa Laban sa Utang: Sino ang Mananagot sa Pagbebenta sa NPC?

Ang kaso ay nagsimula nang ang mag-asawang Danico ay umutang sa Development Bank of the Philippines (DBP) at ipinambayad ang kanilang mga lupa. Kalaunan, ibinenta ng mga Danico ang ilan sa kanilang lupa sa NPC. Nang hindi na nakabayad ang mga Danico ng kanilang utang, sinubukan ng DBP na kolektahin ang buong halaga mula sa NPC, na sinasabing dapat sagutin ng korporasyon ang lahat ng natitirang utang ng mag-asawa. Ang pangunahing tanong dito ay kung hanggang saan ang pananagutan ng NPC sa utang ng mga Danico.

Ayon sa Korte Suprema, hindi maaaring ipilit sa NPC na bayaran ang buong utang ng mga Danico. Ang obligasyon ng NPC ay limitado lamang sa halaga ng lupang kanilang binili. Mahalaga ring tandaan na ang kontrata ay batas sa pagitan ng mga partido. Kaya naman, kung malinaw ang mga termino ng kasunduan at walang duda sa intensyon ng mga partido, ang literal na kahulugan ng mga ito ang dapat manaig.

Sa kasong ito, malinaw na nakasaad sa mga deeds of sale na ang NPC ay bumili lamang ng lupa, at ang proceeds nito ay gagamitin para bayaran ang utang ng mga Danico. Walang probisyon na nagsasabing inaako ng NPC ang buong utang ng mag-asawa. Binigyang-diin din ng Korte Suprema na ang pagpayag ng DBP sa pagbebenta ng lupa sa NPC ay hindi nangangahulugang inaalis nito ang karapatan nitong maningil ng interes. Gayunpaman, ang interes ay dapat na nakasulat at napagkasunduan ng mga partido.

Kaugnay nito, sinabi ng Korte Suprema na kung ang mga partido ay may dalawang magkahiwalay na kasunduan (Deed of Absolute Sale of Registered Land at Deed of Absolute Sale of a Portion of Registered Land), dapat sundin ang mga tuntunin at kondisyon na nakasaad sa bawat isa. Mahalaga rin ang petsa ng Statement of Account dahil dito ibinabase ang halaga ng obligasyon sa panahon ng kasunduan.

Dagdag pa rito, ang Article 1956 ng Civil Code ay nagsasaad na walang interes na dapat bayaran maliban kung ito ay napagkasunduan sa pamamagitan ng isang kasulatan. Ang dalawang deeds of sale ay walang anumang probisyon ukol sa pagbabayad ng interes.

Sa madaling salita, nilinaw ng Korte Suprema ang pananagutan ng isang third party (NPC) na bumili ng ari-ariang nakasanla. Ang desisyon ay nagbigay diin sa kahalagahan ng malinaw na kasunduan at limitasyon sa pananagutan batay sa kontrata.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Ang pangunahing isyu ay kung hanggang saan ang pananagutan ng NPC sa utang ng mga Danico sa DBP, matapos bilhin ng NPC ang lupang nakasangla.
Nagkaroon ba ng kasulatan na nagtatakda na aakuhin ng NPC ang utang ng mga Danico?	Wala. Walang kasulatan na nagsasaad na inaako ng NPC ang buong obligasyon ng mga Danico sa DBP. Ang kasunduan lamang ay ang pagbebenta ng lupa at paggamit ng proceeds para bayaran ang utang.
Ano ang sinabi ng Korte Suprema tungkol sa pananagutan ng NPC?	Ayon sa Korte Suprema, ang pananagutan ng NPC ay limitado lamang sa halaga ng lupang binili nito, maliban na lamang kung mayroon silang kasulatan na nagtatakda ng iba.
Mayroon bang napagkasunduang interes sa pagbabayad?	Wala ring napagkasunduang interes sa deed of sale sa pagitan ng mga Danico at NPC, kaya hindi maaaring pilitin ang NPC na magbayad ng interes.
Ano ang kahalagahan ng “Statement of Account” sa kasong ito?	Ang “Statement of Account” ay mahalaga dahil dito nakasaad ang halaga ng obligasyon sa panahon ng pagkasundo. Ito ang basehan ng halagang dapat bayaran ng NPC.
Anong artikulo ng Civil Code ang binigyang-diin sa kasong ito?	Binigyang-diin ang Article 1956 ng Civil Code, na nagsasaad na walang interes na dapat bayaran maliban kung ito ay napagkasunduan sa pamamagitan ng isang kasulatan.
Ano ang epekto ng pagpayag ng DBP sa pagbebenta ng lupa?	Ang pagpayag ng DBP ay hindi nangangahulugang inaalis nito ang karapatan nitong maningil ng interes, ngunit ang interes ay dapat na nakasulat at napagkasunduan.
Ano ang dapat gawin kung may ganitong sitwasyon?	Siguraduhing malinaw ang kasunduan sa pagitan ng mga partido. Ipatala sa kontrata ang mga responsibilidad at limitasyon ng pananagutan.

Sa pangkalahatan, ang kasong ito ay nagbibigay linaw sa mga transaksyon ng pagbili ng lupang nakasangla, lalo na kung ang bumibili ay isang korporasyon. Ang mahalaga ay maging malinaw ang mga termino ng kasunduan upang maiwasan ang hindi pagkakaunawaan sa hinaharap.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: DEVELOPMENT BANK OF THE PHILIPPINES VS. HEIRS OF JULIETA L. DANICO, G.R. No. 196476, September 28, 2020