Sa desisyon ng Korte Suprema sa kasong Ganancial vs. Cabugao, pinanindigan na ang isang kasunduan sa mortgage ay nananatiling balido kahit na may mga pagkakamali sa proseso ng notarisasyon. Ang mahalaga, ang mga partido ay nagkasundo at may intensyong magpatali sa kasunduan. Ayon sa Korte, hindi sapat na basehan ang mga technicality para mapawalang-bisa ang isang kontrata kung napatunayang mayroong tunay na pag-uutang at paggarantiya.

Pagpapautang at Pagkakautang: Ang Mortgage ba ay Balido Kahit May Problema sa Notaryo?

Nagsimula ang kaso nang umutang si Pastora Ganancial kay Betty Cabugao ng P130,000.00. Bilang garantiya, ibinigay ni Ganancial kay Cabugao ang kanyang Transfer Certificate of Title (TCT) bilang seguridad sa utang. Kalaunan, nagkainitan ang dalawa at humantong sa magkahiwalay na kaso sa korte. Inireklamo ni Cabugao ang foreclosure ng mortgage, habang kinwestyon naman ni Ganancial ang bisa ng deed of mortgage.

Ayon kay Cabugao, pumirma si Ganancial sa isang Deed of Mortgage noong Marso 4, 1998, ngunit hindi ito nabayaran. Giit naman ni Ganancial, hindi niya kailanman nilagdaan ang nasabing deed at pinirmahan lamang niya at ng kanyang mga anak ang blangkong papel na pinunan ni Cabugao. Ang notarisasyon ay naging isyu dahil may mga pagkakaiba sa petsa ng dokumento at sa entry sa notarial register. Sa unang desisyon, kinatigan ng Regional Trial Court (RTC) si Cabugao at iniutos ang pagbebenta ng property ni Ganancial upang bayaran ang utang. Umakyat ang kaso sa Court of Appeals (CA), na sumang-ayon sa desisyon ng RTC.

Umapela si Ganancial sa Korte Suprema, iginiit na may mga iregularidad sa Deed of Mortgage at hindi dapat paboran si Cabugao. Sinabi ni Ganancial na ang petsa ng Deed of Mortgage at ang notarisasyon nito ay magkaiba. Ayon pa kay Ganancial, magkaibang typewriter ang ginamit sa paggawa ng Deed of Mortgage at notarisasyon nito. Ngunit, ayon sa Korte Suprema, ang mga pormal na pagkakamali sa notarisasyon ay hindi nagpapawalang-bisa sa mortgage. Binanggit ng Korte ang kasong Camcam v. Court of Appeals na nagsasabing ang iregular na notarisasyon ay nagpapababa lamang sa evidentiary value ng dokumento, ngunit hindi nito naaapektuhan ang validity ng kontrata.

[A]n irregular notarization merely reduces the evidentiary value of a document to that of a private document, which requires proof of its due execution and authenticity to be admissible as evidence. The irregular notarization — or, for that matter, the lack of notarization — does not thus necessarily affect the validity of the contract reflected in the document.

Dagdag pa ng Korte Suprema, kahit na sinasabi ni Ganancial na nagkaroon ng panloloko sa kanyang pagpayag sa mortgage, hindi sapat ang kanyang ebidensya para patunayan ito. Ayon sa Article 1409 ng Civil Code, ang isang simulated o peke na kontrata ay walang bisa. Gayunpaman, hindi napatunayan na simulated ang Deed of Mortgage. Napatunayan na si Ganancial ay may utang kay Cabugao at ibinigay ang TCT bilang seguridad. Ang mga pirma ni Ganancial at ng kanyang mga anak ay nakalagay sa ibabaw ng kanilang mga typewritten names, na nagpapahina sa kanyang argumento na pumirma sila sa blangkong papel.

Ayon sa Korte Suprema, kahit na may mga problema sa notarisasyon, ang mahalaga ay natugunan ang mga elemento ng isang validong kontrata ng mortgage ayon sa Article 2085 ng Civil Code: (1) Ito ay ginawa para siguraduhin ang pagtupad ng isang pangunahing obligasyon; (2) Ang nag-mortgage ay ang absolute owner ng bagay na ipinang-mortgage; (3) Ang mga taong bumubuo ng mortgage ay may malayang pagpapasya sa kanilang property. Nakasaad pa sa Article 2125 ng Civil Code na kahit hindi nairehistro ang dokumento, ang mortgage ay binding pa rin sa pagitan ng mga partido.

Ang masusing pagsusuri ng Korte Suprema ay nagbigay-diin sa kahalagahan ng malinaw at tiyak na pagpapahayag ng mga batayan sa paggawad ng danyos. Binigyang-diin ng Korte na ang RTC ay nagkamali sa paggawad ng moral at exemplary damages, pati na rin attorney’s fees, nang walang sapat na basehan. Alinsunod sa Seksyon 14, Artikulo VIII ng Konstitusyon, dapat ipahayag ng korte nang malinaw at tiyak ang mga katotohanan at batas na pinagbabatayan nito sa paggawa ng desisyon. Ibinasura ng Korte Suprema ang award ng danyos dahil hindi ito naaayon sa mga probisyon ng Civil Code at mga umiiral na jurisprudence.

Para sa Korte Suprema, hindi sapat na sabihin lamang na nakaranas ng anxiety at sleepless nights para magawad ng moral damages. Hindi rin napatunayan na si Ganancial ay kumilos nang may masamang intensyon para magawad ng exemplary damages. Dahil dito, hindi rin dapat igawad ang attorney’s fees at litigation costs. Sa huli, ibinasura ng Korte Suprema ang award ng danyos kay Cabugao, ngunit pinanindigan na balido ang mortgage sa pagitan ng mga partido.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Kung balido ba ang isang mortgage kahit na may mga iregularidad sa notarisasyon ng deed of mortgage. Ang isyu din ay kung tama ba ang paggawad ng danyos ng mas mababang korte.
Ano ang desisyon ng Korte Suprema?	Pinagtibay ng Korte Suprema na balido ang mortgage, ngunit ibinasura ang award ng moral damages, exemplary damages, attorney’s fees, at reimbursement ng litigation expenses.
Bakit ibinasura ang award ng danyos?	Dahil hindi napatunayan na si Ganancial ay kumilos nang may masamang intensyon at hindi sapat ang basehan para sa paggawad ng danyos.
Ano ang epekto ng iregular na notarisasyon sa isang dokumento?	Ayon sa Korte Suprema, ang iregular na notarisasyon ay nagpapababa lamang sa evidentiary value ng dokumento, ngunit hindi nito kinakailangang mapawalang-bisa ang kontrata.
Ano ang mga elemento ng isang validong kontrata ng mortgage?	Ayon sa Article 2085 ng Civil Code, ang mga elemento ay: (1) ginawa para siguraduhin ang pagtupad ng isang obligasyon; (2) ang nag-mortgage ay absolute owner ng bagay; at (3) may malayang pagpapasya sa property.
Kailangan bang irehistro ang mortgage para maging balido?	Hindi, ayon sa Article 2125 ng Civil Code, kahit hindi nairehistro ang mortgage, binding pa rin ito sa pagitan ng mga partido.
Ano ang ibig sabihin ng simulated contract?	Ito ay isang kontrata na peke o hindi tunay, kung saan ang mga partido ay walang intensyong magpatali dito.
Paano dapat magdesisyon ang korte sa paggawad ng danyos?	Ayon sa Konstitusyon, dapat ipahayag ng korte nang malinaw at tiyak ang mga katotohanan at batas na pinagbabatayan nito sa paggawa ng desisyon.
Ano ang kailangan para magawad ng moral damages?	Kailangang mapatunayan na may masamang intensyon ang isa sa mga partido, hindi sapat na sabihin lamang na nakaranas ng anxiety at sleepless nights.

Sa pangkalahatan, ang kasong ito ay nagpapaalala na hindi sapat na dahilan ang technicality para mapawalang bisa ang isang kontrata. Sa halip, tinitingnan ng korte ang tunay na intensyon at kasunduan ng mga partido. Ang pagsasaalang-alang na ito ay naglalayong magbigay ng proteksyon sa mga transaksyon na ginawa nang may mabuting loob.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: Pastora Ganancial, PETITIONER, vs. Betty Cabugao, RESPONDENT, G.R. No. 203348, July 06, 2020