Kailan Hindi Hahadlangan ng Litis Pendentia ang Iba Pang Usapin

G.R. No. 186657, June 11, 2014
Dominga B. Quito, Petitioner, vs. Stop & Save Corporation, Respondents.

INTRODUKSYON

Naranasan mo na bang mapurnada ang isang kaso dahil mayroon palang kaparehong kaso na nakabinbin? Sa mundo ng batas, may prinsipyong tinatawag na litis pendentia na pumipigil sa pagdinig ng magkaparehong kaso sa iba’t ibang korte. Ngunit kailan nga ba masasabing litis pendentia ang isang sitwasyon? Ang kasong Dominga B. Quito v. Stop & Save Corporation ay nagbibigay linaw sa prinsipyong ito, lalo na sa konteksto ng mga kaso tungkol sa pagpapaalis at pagpapawalang-bisa ng kontrata.

Sa kasong ito, inihain ni Dominga Quito ang isang kasong pagpapaalis (unlawful detainer) laban sa Stop & Save Corporation dahil sa umano’y hindi pagbabayad ng upa. Ngunit natuklasan na mayroon palang mas naunang kaso ang Stop & Save laban kay Quito para mapawalang-bisa ang kontrata nila sa upa. Dahil dito, ibinasura ng mas mababang korte ang kaso ni Quito dahil sa litis pendentia. Ngunit tama ba ang desisyong ito? Ito ang pangunahing tanong na sinagot ng Korte Suprema sa kasong ito.

KONTEKSTONG LEGAL

Ang litis pendentia ay isang Latin na termino na nangangahulugang “nakabinbing demanda.” Sa batas Pilipino, ito ay isang basehan para ibasura ang isang kaso kung mayroon nang naunang kaso na nakabinbin sa pagitan ng parehong partido, para sa parehong sanhi ng aksyon, at parehong hinihinging lunas. Ang layunin nito ay upang maiwasan ang magkasalungat na desisyon mula sa iba’t ibang korte at para hindi na paulit-ulit na abalahin ang isang partido sa parehong isyu.

Ayon sa Korte Suprema, para masabing may litis pendentia, dapat makumpleto ang tatlong elemento:

1. Pagkakapareho ng mga Partido: Pareho o halos pareho ang mga partido sa dalawang kaso.
2. Pagkakapareho ng Sanhi ng Aksyon at Hinihinging Lunas: Substantially pareho ang sanhi ng aksyon (cause of action) at ang hinihinging lunas (reliefs sought) sa dalawang kaso.
3. Res Judicata: Ang desisyon sa isang kaso ay magiging res judicata sa kabilang kaso. Ibig sabihin, kung manalo man ang alinmang partido sa isang kaso, ang desisyon na iyon ay magiging pinal at hindi na maaaring kuwestiyunin pa sa kabilang kaso.

Mahalagang maunawaan ang konsepto ng