Sa kasong Dela Cruz v. MERALCO, ipinasiya ng Korte Suprema na bagama’t mahalaga ang karapatan sa kalusugan, hindi sapat ang mga alegasyon ng posibleng panganib mula sa mga high-tension wire upang magpawalang-bisa sa mga proyekto na nakakatugon sa mga pamantayan sa kaligtasan at kapaligiran. Nilinaw ng Korte na ang writ of kalikasan ay hindi lamang para sa karapatan sa kalusugan, kundi para sa balanseng at nakapagpapalusog na ekolohiya na direktang nauugnay sa pagkasira ng kalikasan. Kaya naman, ang mga agam-agam na nakakaapekto sa kalusugan ay dapat na may matibay na ebidensya ng malawakang pinsala sa kalikasan upang maging basehan ng naturang writ. Ang desisyong ito ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng pagbalanse sa pagitan ng mga proyekto ng pagpapaunlad at mga alalahanin sa kalusugan ng publiko, na nangangailangan ng malinaw na koneksyon sa pagitan ng mga aktibidad at mga negatibong epekto sa kapaligiran.

Mga Kable ng Pagkabahala: May Paglabag Ba sa Karapatang Pangkalikasan sa Pagkakabit ng Transmission Lines?

Nagsimula ang kaso dahil sa pagkabahala ng mga residente ng Barangay 183 sa Pasay City, kasama ang mga residente ng Magallanes Village sa Makati City, tungkol sa pagkakabit ng Manila Electric Company (MERALCO) ng mga transmission lines malapit sa kanilang mga tahanan. Iginiit nila na ang radiation mula sa mga kable ay naglalagay sa panganib ang kanilang kalusugan, partikular ang mga bata, dahil sa posibleng pagtaas ng panganib ng leukemia. Nagsampa sila ng petisyon para sa writ of kalikasan sa Court of Appeals, na sinasabing nilalabag nito ang kanilang karapatan sa balanseng at nakapagpapalusog na ekolohiya. Ang isyu ay umikot sa kung ang pagkakabit ng mga transmission lines ng MERALCO ay tunay na nagdulot ng panganib sa kalikasan na may sapat na magnitude upang bigyang-katwiran ang interbensyon ng Korte.

Upang mas maintindihan, ang writ of kalikasan ay isang legal na remedyo na idinisenyo upang protektahan ang karapatan ng mga tao sa balanseng at nakapagpapalusog na ekolohiya. Ito ay magagamit kapag may isang gawa o pagkukulang na ilegal na nagdudulot ng pinsala sa kapaligiran sa lawak na nakakapinsala sa buhay, kalusugan, o ari-arian ng mga residente sa dalawa o higit pang mga lungsod o probinsya. Sa madaling salita, ang remedyong ito ay ipinagkakaloob lamang kung ang epekto sa kalikasan ay seryoso at laganap.

Inapela ng mga petisyoner na ang right to health at right to a balanced and healthful ecology ay intrinsically linked, na ginagawang applicable ang writ of kalikasan. Binigyang diin nila ang mga potensyal na panganib sa kalusugan ng electromagnetic fields (EMF) na ibinubuga ng high-tension wires, na nagdulot umano ng mas mataas na peligro ng leukemia sa mga bata. Sinuportahan nila ang kanilang mga argumento sa pamamagitan ng pag-quote sa mga pag-aaral na nagsusog na maaaring may kaugnayan ang EMF exposure at kanser sa pagkabata.

Sa kabilang banda, iginiit ng MERALCO na sumunod sila sa lahat ng kinakailangang legal at environmental regulations para sa pagkakabit ng mga transmission lines. Itinuro nila na naaprubahan ng Department of Health (DOH) ang proyekto, at ang EMF emissions ay nanatili sa loob ng mga limitasyon sa kaligtasan na itinakda ng International Commission on Non-Ionizing Radiation Protection (ICNIRP). Ang Manila International Airport Authority (MIAA), na sumusuporta sa posisyon ng MERALCO, ay nagtaltalan na ang suplay ng elektrisidad sa Ninoy Aquino International Airport (NAIA) Terminal 3 ay nasa pampublikong interes, at anumang pagkaantala ay makakasagabal sa ekonomiya.

Pinagtibay ng Korte Suprema ang desisyon ng Court of Appeals na ibasura ang petisyon para sa writ of kalikasan. Nakita ng Korte na nabigo ang mga petisyoner na ipakita ang sapat na ebidensya na nag-uugnay sa mga transmission lines at ang nakakabahalang pagtaas sa insidente ng paglala ng mga sakit, na direktang nilalabag ang karapatan sa balanse at malusog na ekolohiya. Bukod pa rito, nabigo silang kumbinsihin ang Korte na lumabag ang MERALCO sa anumang partikular na batas sa kapaligiran o regulasyon sa pagkakabit ng mga transmission lines. Mahalaga, nagbigay-diin ang korte na, habang ang writ of kalikasan ay pwedeng gamitin upang matugunan ang pagbabanta ng kalusugan, dapat mayroong direktang ugnayan sa potensyal na pagsira ng kalikasan na nakakaapekto sa dalawa o higit pang mga lungsod o probinsya.

Isa pang puntong tinalakay ng korte ay ang pag-aplay ng precautionary principle. Hiniling ng mga petisyoner na isaalang-alang ng korte na isinasaad ng probisyong ito na kapag ang mga gawain ng tao ay nagdudulot ng banta ng malubha at hindi maibabalik na pinsala sa kapaligiran na may makatwirang paniniwala batay sa siyensya, ang aksyon ay dapat gawin upang maiwasan o mapaliit ang banta na iyon. Gayunpaman, tinukoy ng Korte na ang precautionary principle ay hindi naaangkop dito dahil sinusunod na ang regulatory precautions. Mayroon nang regulatory framework sa lugar upang matiyak ang kaligtasan sa kalusugan, partikular ang mga limitasyon sa pagkakalantad na tinukoy ng Department of Health.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Ang pangunahing isyu ay kung ang pagkakabit ng transmission lines ng MERALCO ay nagdulot ba ng malubhang pinsala sa kapaligiran na makatwiran ang pagpapalabas ng writ of kalikasan, isinasaalang-alang ang karapatan ng mga residente sa balanseng at nakapagpapalusog na ekolohiya.
Ano ang writ of kalikasan?	Ang writ of kalikasan ay isang legal na remedyo na magagamit upang protektahan ang karapatan ng mga tao sa balanseng at nakapagpapalusog na ekolohiya kapag mayroong pinsala sa kapaligiran sa isang lawak na nakakaapekto sa dalawa o higit pang mga lungsod o probinsya.
Ano ang iginigiit ng mga residente?	Iginigiit ng mga residente na ang electromagnetic fields na ibinubuga ng high-tension wires ay naglalagay sa panganib ng kanilang kalusugan, partikular sa panganib ng leukemia sa mga bata.
Ano ang sinabi ng MERALCO?	Sinabi ng MERALCO na sumunod sila sa lahat ng mga legal at environmental regulation at na hindi nakakagawa ng masama sa kalusugan at sa paligid.
Ano ang sinabi ng Korte?	Ang sinabi ng Korte Suprema ay kinakailangan ang katibayan na nag-uugnay ng pagkabit ng transmission line sa malawakang pinsala sa kapaligiran upang ilabas ang writ of kalikasan.
Ano ang precautionary principle?	Sinasabi ng precautionary principle na kapag mayroong isang potensyal na banta ng malubha o hindi maibabalik na pinsala sa kalikasan, ang kakulangan ng kumpletong siyentipikong kasiguruhan ay hindi dapat gamitin bilang dahilan upang ipagpaliban ang mga aksyon upang maiwasan o mapaliit ang banta.
Bakit hindi ginamit ng korte ang precautionary principle?	Hindi ginamit ng korte ang probisyong precautionary principle dahil mayroong legal na batas na naglilimita sa pwedeng ilabas na electromagnetic field para hindi mapanganib sa tao.
Ano ang kahalagahan ng pasyang ito?	Binabalance ng pagpapasya na ito ang mga projects para sa pagpapaganda ng bansa at ang pagaalala sa kalusugan ng tao, at sinisigurado na kailangan ng malinaw na dahilan at hindi basta hinala lamang.

Sa esensya, ang kasong Dela Cruz v. MERALCO ay nagpapaalala na kahit na ang pagprotekta sa kalusugan ay mahalaga, dapat itong suportahan ng sapat na ebidensya upang makapangibabaw sa mga proyekto ng pag-unlad na sumusunod sa regulasyon. Bukod pa rito, ginagarantiyahan nito ang naaangkop na pamamahala at nagpapahusay sa mga balangkas ng legal na kapaligiran para sa kapwa pangangalaga sa kapaligiran at napapanatiling pag-unlad.

Para sa mga katanungan hinggil sa pag-aaplay ng pagpapasya na ito sa mga partikular na sitwasyon, mangyaring makipag-ugnayan sa ASG Law sa pamamagitan ng contact o sa pamamagitan ng email sa frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: Ang pagsusuri na ito ay ibinibigay para sa mga layunin ng impormasyon lamang at hindi bumubuo ng legal na payo. Para sa partikular na legal na gabay na iniayon sa iyong sitwasyon, mangyaring kumunsulta sa isang kwalipikadong abogado.
Source: Dela Cruz v. MERALCO, G.R. No. 197878, November 10, 2020