Ang kasong ito ay nagpapatibay sa kahalagahan ng pagsunod sa Judicial Affidavit Rule. Ipinunto ng Korte Suprema na ang pagpapahintulot ng Municipal Trial Court sa pagsumite ng mga judicial affidavit nang lampas sa takdang oras ay isang malubhang pag-abuso sa kanyang diskresyon. Dahil dito, pinagtibay ng Korte Suprema ang desisyon ng Regional Trial Court na nag-uutos na tanggalin sa rekord ang mga nasabing affidavit. Sa madaling salita, dapat mahigpit na sundin ang mga patakaran upang maprotektahan ang karapatan ng akusado sa isang patas na paglilitis.

Paglabag sa Judicial Affidavit Rule: Hadlang sa Katarungan?

Umiikot ang kaso sa paglabag ng prosecution sa Judicial Affidavit Rule. Ayon kay Ronald Geralino M. Lim, nagbanta si Edwin M. Lim na patayin siya. Dahil dito, nagsampa ng reklamo si Ronald laban kay Edwin sa Municipal Trial Court sa Iloilo City. Sa gitna ng paglilitis, lumabag ang prosecution sa itinakdang panahon para magsumite ng judicial affidavit. Ang tanong: Nagkaroon ba ng malubhang pag-abuso sa diskresyon nang pahintulutan ng Municipal Trial Court ang huling pagsumite ng judicial affidavit?

Ayon sa petitioners, hindi dapat nagbigay ng certiorari at prohibition ang Regional Trial Court dahil mayroon pang remedyo ng apela na magagamit. Iginigiit din nila na nasa diskresyon ng hukom kung may sapat na dahilan para sa huling pagsusumite ng judicial affidavit. Subalit, binigyang-diin ng Korte Suprema na hindi maaaring gamitin ang certiorari bilang pamalit sa apela. Ito ay maaari lamang gamitin kung mayroong malubhang pag-abuso sa diskresyon na katumbas ng kawalan o paglampas sa hurisdiksyon.

Ordinaryong Aksyon vs. Espesyal na Aksyong Sibil. Ayon sa Rules of Court, mayroong dalawang uri ng aksyong sibil: ordinaryo at espesyal. Ang mga petisyon para sa certiorari ay napapailalim sa mga partikular na panuntunan. Sa kasong ito, ang ginawang remedyo ay petisyon para sa certiorari sa ilalim ng Rule 65 ng Rules of Court.

Sa isang ordinaryong aksyong sibil, kailangang mag-isyu ng summons pagkatapos maghain ng reklamo. Samantala, sa petisyon para sa certiorari, sapat na ang court order na nag-uutos sa mga respondents na magkomento sa petisyon. Nakasaad sa Section 6 ng Rule 65 na dapat mag-isyu ng order ang korte na nag-uutos sa respondent na magkomento sa petisyon sa loob ng sampung (10) araw mula sa pagkatanggap nito. Mahalagang tandaan na may pagkakaiba ang mga proseso ng summons sa ordinaryong aksyon kumpara sa petisyon ng certiorari.

Sa kasong ito, nakapagsumite ang petitioners ng Comment/Opposition sa petisyon sa Regional Trial Court. Dahil dito, itinuturing sila na kusang lumahok sa paglilitis. Dahil kusang-loob silang lumahok, hindi nila maaaring ikatuwiran na hindi nagkaroon ng hurisdiksyon ang Regional Trial Court sa kanila. Sa ganitong sitwasyon, ang paglahok sa proseso ay nagpapawalang-bisa sa anumang teknikalidad tungkol sa pagkuwestiyon sa hurisdiksyon.

Hindi rin kailangan na isama ang Office of the Solicitor General. Ayon sa Rules of Court, kapag ang petisyon ay nauugnay sa aksyon ng isang hukom, dapat isama ang petitioner sa pangunahing aksyon bilang pribadong respondent. Tungkulin ng mga pribadong respondent na humarap at ipagtanggol ang kanilang sarili at ang mga pampublikong respondent na apektado ng mga paglilitis. Hindi kinakailangan ang pampublikong respondent na magkomento sa petisyon maliban kung kinakailangan ng korte. Ang Rule 65, Seksyon 5 ng Rules of Court ay malinaw dito.

Binigyang-diin ng Korte Suprema na eksklusibo ang remedyo ng apela at certiorari, at hindi maaaring gamitin nang magkasabay. Ang apela ay para sa mga paghuhukom o final order, samantalang ang certiorari ay para sa pagtutuwid ng mga pagkakamali ng hurisdiksyon at pag-iwas sa malubhang pag-abuso sa diskresyon. Hindi maaaring gamitin ang apela laban sa isang interlocutory order.

Ayon sa Judicial Affidavit Rule, dapat isumite ng prosecution ang judicial affidavits ng kanilang mga saksi hindi lalampas sa limang (5) araw bago ang pre-trial. Kung hindi nila ito naisumite sa loob ng takdang oras, ituturing na waived na ang kanilang pagsusumite. Ito ay malinaw na nakasaad sa Section 9 at 10 ng Judicial Affidavit Rule.

SECTION 9. Application of Rule to Criminal Actions. — (a) This rule shall apply to all criminal actions:

(b) The prosecution shall submit the judicial affidavits of its witnesses not later than five days before the pre-trial, serving copies of the same upon the accused. The complainant or public prosecutor shall attach to the affidavits such documentary or object evidence as he may have marking them as Exhibits A, B, C, and so on. No further judicial affidavit, documentary, or object evidence shall be admitted at the trial.

SECTION 10. Effect of Non-Compliance with the Judicial Affidavit Rule. — (a) A party who fails to submit the required judicial affidavits and exhibits on time shall be deemed to have waived their submission. The court may, however, allow only once the late submission of the same provided, the delay is for a valid reason, would not unduly prejudice the opposing party, and the defaulting party pays a fine of not less than P1,000.00 nor more than P5,000.00, at the discretion of the court.

Sa kasong ito, pinahintulutan ng Municipal Trial Court ang huling pagsusumite ng judicial affidavits sa kabila ng paulit-ulit na pagpapaliban ng pre-trial. Ang kanilang dahilan na “for whatever reason” ay hindi maituturing na sapat upang payagan ang huling pagsusumite ng mga judicial affidavit. Dahil dito, nagkaroon ng grave abuse of discretion na nararapat lamang itama.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Kung nagkaroon ba ng malubhang pag-abuso sa diskresyon nang pahintulutan ng Municipal Trial Court ang huling pagsusumite ng judicial affidavit.
Kailan dapat isumite ang judicial affidavit ayon sa Judicial Affidavit Rule?	Hindi lalampas sa limang (5) araw bago ang pre-trial.
Ano ang remedyo kung may malubhang pag-abuso sa diskresyon ang korte?	Maaaring maghain ng petisyon para sa certiorari.
Kinakailangan bang mag-isyu ng summons sa petisyon para sa certiorari?	Hindi kinakailangan, sapat na ang court order na nag-uutos sa respondents na magkomento sa petisyon.
Dapat bang isama ang Office of the Solicitor General bilang respondent sa petisyon para sa certiorari?	Hindi kinakailangan, tungkulin ng mga pribadong respondent na ipagtanggol ang kanilang sarili at ang mga pampublikong respondent.
Ano ang kahalagahan ng pagsunod sa Judicial Affidavit Rule?	Upang maprotektahan ang karapatan ng akusado sa isang patas na paglilitis.
Maaari bang gamitin ang certiorari bilang pamalit sa apela?	Hindi maaaring gamitin ang certiorari bilang pamalit sa apela.
Ano ang ibig sabihin ng malubhang pag-abuso sa diskresyon?	Ito ay kapag gumawa ng isang bagay ang korte na hindi naaayon sa batas.

Ang mahigpit na pagsunod sa mga panuntunan, tulad ng Judicial Affidavit Rule, ay mahalaga para sa pagpapanatili ng integridad ng sistema ng hustisya. Ang kasong ito ay nagsisilbing paalala sa lahat ng mga partido sa isang kaso na dapat nilang sundin ang mga itinakdang alituntunin at takdang oras, upang matiyak ang isang patas at maayos na paglilitis.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: Lim v. Lim, G.R. No. 214163, July 01, 2019