Sa desisyon na ito, pinagtibay ng Korte Suprema na ang Judicial Affidavit Rule ay hindi lumalabag sa karapatan sa due process ng isang akusado. Ayon sa Korte, ang pag-uutos na magsumite ng judicial affidavit bago pa man maghain ng ebidensya ang nagsasakdal ay hindi nagkakait sa akusado ng pagkakataong ipagtanggol ang kanyang sarili. Sa halip, ito ay naglalayong mapabilis ang pagdinig ng mga kaso at mapagaan ang pasanin ng mga korte, nang hindi isinasakripisyo ang katarungan at proteksyon ng mga karapatan ng bawat partido. Ang desisyong ito ay nagpapahiwatig na ang mga patakaran ng korte na naglalayong mapabilis ang proseso ng paglilitis ay dapat sundin, basta’t hindi nito inaalis ang mga batayang karapatan ng isang tao.

Kailan Nagiging Hadlang ang Pagpapabilis ng Hustisya sa Karapatang Pantao?

Ang kaso ni Armando Lagon laban kay Hon. Dennis A. Velasco ay sumibol mula sa isang hindi nabayarang utang. Humingi ng Php 300,000 si Lagon kay Gabriel Dizon at nag-isyu ng tseke na hindi napondohan. Dahil dito, nagsampa si Dizon ng kaso laban kay Lagon. Ang isyu ay nagsimula nang utusan ng korte si Lagon na magsumite ng judicial affidavit ng kanyang mga testigo bago pa man magsimula ang paglilitis. Iginiit ni Lagon na ito ay lumalabag sa kanyang karapatan sa due process, dahil pinipilit siyang maghain ng ebidensya bago pa man makapagpresenta ng ebidensya ang nagsasakdal. Ang pangunahing tanong dito ay kung ang Judicial Affidavit Rule ay lumalabag sa karapatan ng akusado na huwag piliting maghain ng ebidensya laban sa kanyang sarili.

Ang Korte Suprema ay nagpaliwanag na ang petisyon para sa certiorari ay limitado lamang sa pagwawasto ng mga pagkakamali sa hurisdiksyon o malubhang pag-abuso sa diskresyon. Dapat patunayan ng nagpetisyon na ang hukom ay nagpakita ng kapritso at arbitraryong paggamit ng kanyang kapangyarihan. Sa kasong ito, ang pag-uutos ni Judge Velasco na magsumite ng Judicial Affidavits ay naaayon sa Judicial Affidavit Rule na ipinagtibay ng Korte Suprema. Samakatuwid, ang pagsunod ni Judge Velasco sa mga patakaran ay hindi maituturing na pag-abuso sa kanyang diskresyon.

Binigyang-diin ng Korte Suprema na alinsunod sa Seksyon 5(5) ng Artikulo VIII ng Konstitusyon, may kapangyarihan ang Korte na maglabas ng mga alituntunin hinggil sa proteksyon ng mga karapatang konstitusyonal, pleading, practice, at procedure sa lahat ng korte. Bilang tugon sa problema ng matagalang paglilitis at upang maibsan ang mga pagkaantala, ipinagtibay ng Korte ang Judicial Affidavit Rule. Ang layunin ng Judicial Affidavit Rule ay mapabilis ang pagdinig ng mga kaso. Ipinakita ng mga pag-aaral na nabawasan nito ang oras na ginugugol sa pagprisinta ng testimonya ng mga testigo.

Kaugnay nito, inutusan ng Korte ang paggamit ng Judicial Affidavit Rule sa lahat ng aksyon, paglilitis, at insidente na nangangailangan ng pagtanggap ng ebidensya. Ang Seksyon 2 ng Judicial Affidavit Rule ay nag-uutos na ang mga partido ay maghain sa korte ng judicial affidavit ng kanilang mga testigo hindi lalampas sa limang araw bago ang pre-trial. Kung hindi susunod dito, maaaring ituring na waiver ang pagsumite ng judicial affidavit. Ngunit, sa sapat na dahilan, maaaring pahintulutan ng korte ang huling pagsumite ng judicial affidavit, na may kaakibat na multa.

Hindi sumasang-ayon si Lagon sa Judicial Affidavit Rule dahil umano ito ay lumalabag sa kanyang karapatan sa due process. Sinabi niya na “pinipilit” siyang magprisinta ng ebidensya bago pa man makapagpahinga ang plaintiff, na labag sa panuntunan sa demurrer to evidence. Ngunit, walang nakitang pagkakasalungatan ang Korte Suprema sa Judicial Affidavit Rule at sa patakaran ng demurrer to evidence. Ang parehong patakaran ay naglalayong mapabilis ang proseso ng pagdinig.

Ang demurrer to evidence ay nagbibigay sa defendant ng opsyon na humiling ng dismissal ng kaso kung naniniwala siyang hindi napatunayan ng plaintiff ang kanyang kaso. Samantala, ang Judicial Affidavit Rule ay nagpapaikli ng pagdinig sa pamamagitan ng pag-aalis ng direktang testimonya. Maaaring sabay na gamitin ang dalawang ito nang hindi nagkakasalungatan. Walang probisyon sa Judicial Affidavit Rule na nagbabawal sa defendant na maghain ng demurrer to evidence. Bukod dito, sa pagresolba ng demurrer to evidence, tanging ang ebidensya lamang na iprinisinta ng plaintiff ang dapat isaalang-alang ng korte.

Hindi rin masasabing pinagkaitan si Lagon ng due process. Ang pag-uutos na magsumite ng judicial affidavit bago pa man magpahinga ang plaintiff ay hindi isang pasanin. Sa katunayan, sa pre-trial conference pa lamang, kinakailangan nang magsumite ang defendant ng pre-trial brief kung saan nakasaad ang kanyang mga testigo, isyu, at ebidensya. Samakatuwid, sa maagang yugto pa lamang, kinakailangan nang bumuo ang defendant ng kanyang depensa. Makakatulong pa nga ang judicial affidavit sa paghahanda ng kanyang argumento laban sa plaintiff.

Binigyang-diin ng Korte Suprema na dapat igalang ang mga alituntunin ng pamamaraan dahil ang mga ito ay naglalayong mapabilis ang paglilitis ng mga kaso at maibsan ang problema ng pagkaantala sa paglilitis. Dahil malinaw ang mga panuntunan, obligasyon ng mga mahistrado na ipatupad ang mga ito. Kaya naman, hindi nag-abuso sa kanyang diskresyon si Judge Velasco nang ipatupad niya ang Judicial Affidavit Rule.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Kung ang Judicial Affidavit Rule ay lumalabag sa karapatan ng akusado sa due process, lalo na ang karapatang huwag piliting maghain ng ebidensya bago pa man makapagpahinga ang nagsasakdal.
Ano ang Judicial Affidavit Rule?	Ito ay isang panuntunan ng Korte Suprema na naglalayong mapabilis ang pagdinig ng mga kaso sa pamamagitan ng pagpapalit sa direktang testimonya ng mga testigo ng judicial affidavit.
Ano ang demurrer to evidence?	Ito ay isang mosyon na inihahain ng akusado na humihiling na ibasura ang kaso dahil sa kakulangan ng ebidensya ng nagsasakdal.
Pinapayagan ba ang paghain ng demurrer to evidence sa ilalim ng Judicial Affidavit Rule?	Oo, walang probisyon sa Judicial Affidavit Rule na nagbabawal sa paghain ng demurrer to evidence.
Nilalabag ba ng Judicial Affidavit Rule ang karapatan sa due process ng isang akusado?	Hindi, hindi nilalabag ng Judicial Affidavit Rule ang karapatan sa due process dahil hindi nito inaalis ang pagkakataong ipagtanggol ang sarili.
Ano ang sinabi ng Korte Suprema tungkol sa layunin ng Judicial Affidavit Rule?	Ayon sa Korte Suprema, ang layunin ng Judicial Affidavit Rule ay mapabilis ang pagdinig ng mga kaso at mapagaan ang pasanin ng mga korte.
Ano ang epekto ng hindi pagsunod sa Judicial Affidavit Rule?	Ang hindi pagsunod sa Judicial Affidavit Rule ay maaaring magresulta sa pagkawala ng karapatang magprisinta ng testimonya ng mga testigo.
Maaari bang pahintulutan ng korte ang huling pagsumite ng judicial affidavit?	Oo, sa sapat na dahilan, maaaring pahintulutan ng korte ang huling pagsumite ng judicial affidavit, na may kaakibat na multa.

Sa kabuuan, ang desisyon sa kasong ito ay nagpapatibay sa kahalagahan ng pagsunod sa mga alituntunin ng korte na naglalayong mapabilis ang proseso ng paglilitis. Gayunpaman, mahalagang tandaan na ang mga panuntunang ito ay hindi dapat maging dahilan upang ipagkait ang mga batayang karapatan ng bawat partido.

Para sa mga katanungan hinggil sa aplikasyon ng desisyong ito sa mga partikular na sitwasyon, mangyaring makipag-ugnayan sa ASG Law sa pamamagitan ng contact o sa pamamagitan ng email sa frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: Ang pagsusuri na ito ay ibinigay para sa mga layuning pang-impormasyon lamang at hindi bumubuo ng legal na payo. Para sa tiyak na legal na patnubay na iniayon sa iyong sitwasyon, mangyaring kumunsulta sa isang kwalipikadong abogado.
Source: Lagon v. Velasco, G.R. No. 208424, February 14, 2018