Ang Hukom ay Hindi Dapat Kasuhan Dahil sa Pagpapasya sa Kaso

A.M. No. RTJ-14-2394 (Formerly OCA IPI No. 12-3847-RTJ), September 01, 2014

Ang pagiging hukom ay isang mabigat na responsibilidad. Sila ang inaasahan na magbigay ng hustisya nang walang kinikilingan, batay sa batas at ebidensya. Ngunit paano kung ang isang partido ay hindi sumang-ayon sa desisyon ng hukom? Maaari ba itong maging basehan para sa isang kasong administratibo laban sa hukom? Sa kasong Chua vs. Madrona, nilinaw ng Korte Suprema na hindi basta-basta maaaring kasuhan ang isang hukom dahil lamang sa kanyang pagpapasya sa isang kaso.

Introduksyon

Isipin ang isang negosyo na nakatanggap ng sumbong sa korte. Agad silang kumukuha ng abogado at naghain ng Motion to Dismiss, naniniwalang walang basehan ang kaso. Ngunit, ibinasura ng hukom ang kanilang mosyon. Bago pa man nila naihahain ang kanilang Motion for Reconsideration, idineklara na sila ng hukom na default. Para sa negosyo, tila hindi makatarungan ang nangyari. Nadamang pinagkaitan sila ng pagkakataong ipagtanggol ang kanilang sarili. Ito ang sentro ng kaso ni George T. Chua laban kay Judge Fortunito L. Madrona. Ang pangunahing tanong: Tama ba ang ginawa ni Judge Madrona na deklarang default ang kabilang partido kahit may pending motion for reconsideration pa?

Legal na Konteksto: Motion to Dismiss at Default

Upang lubos na maintindihan ang kasong ito, mahalagang alamin ang ilang batayang konsepto sa batas. Una, ang Motion to Dismiss. Ito ay isang mosyon na inihahain ng isang defendant upang ipabasura ang kaso laban sa kanya bago pa man siya sumagot sa sumbong. Kadalasan itong ginagawa kung ang defendant ay naniniwalang walang legal na basehan ang kaso, o kaya’y lumagpas na sa taning ang paghahain nito (prescription). Ayon sa Section 4, Rule 16 ng Rules of Court, kung ibinasura ang Motion to Dismiss, ang defendant ay may natitirang panahon para maghain ng kanyang sagot, ngunit hindi bababa sa limang araw, mula sa kanyang pagkatanggap ng abiso ng pagbasura.

Pangalawa, ang Default. Kapag ang isang defendant ay hindi nakapagsumite ng kanyang sagot sa loob ng itinakdang panahon, maaari siyang ideklara ng korte na default. Ang epekto nito ay hindi na siya maaaring makilahok sa paglilitis, at maaaring magdesisyon ang korte batay lamang sa ebidensya ng plaintiff. Mahalaga itong proteksyon para sa plaintiff upang hindi maantala ang pagdinig ng kaso.

Ang mahalagang punto rito ay ang relasyon ng Motion to Dismiss at Default. Kapag naghain ng Motion to Dismiss ang defendant, humihinto ang pagtakbo ng panahon para maghain ng sagot. Kung ibasura ang Motion to Dismiss, doon pa lamang muling magsisimulang tumakbo ang panahon para sa sagot. Ngunit, paano kung ang defendant ay naghain ng Motion for Reconsideration sa order na nagbabasura sa kanyang Motion to Dismiss? Dito pumapasok ang sentrong isyu ng kaso.

Pagbusisi sa Kaso: Chua vs. Madrona

Nagsimula ang lahat sa isang kaso ng reformation of contract na isinampa ng Uniwide Holdings, Inc. (Uniwide) laban sa Manila Bay Development Corporation (MBDC) sa korte sa Parañaque. Si Judge Madrona ang nakatalagang hukom sa kaso. Matapos matanggap ang sumbong, naghain ang MBDC ng Motion to Dismiss. Ibinasura ito ni Judge Madrona. Nagsumite naman ang MBDC ng Motion for Reconsideration. Bago pa man marinig ang Motion for Reconsideration, naghain ang Uniwide ng Motion to Declare MBDC in Default dahil umano sa hindi pagsagot sa sumbong.

Dito na nagkamali, ayon sa Korte Suprema, si Judge Madrona. Dineklara niya ang MBDC na default at binalewala ang Motion for Reconsideration. Ayon kay Judge Madrona, dapat sana’y sumagot na ang MBDC pagkatapos ibasura ang Motion to Dismiss, at lumagpas na sila sa taning. Hindi sumang-ayon ang MBDC at naghain ng kasong administratibo laban kay Judge Madrona, inakusahan siya ng manifest partiality, gross misconduct, at gross ignorance of the law.

Ayon sa MBDC, hindi dapat sila ideklara na default dahil may pending Motion for Reconsideration pa. Dagdag pa nila, hindi pa nga raw submitted for resolution ang Motion to Declare Default nang magdesisyon si Judge Madrona. Sinabi pa nilang tinamper pa raw ni Judge Madrona ang minutes ng hearing para palabasing lumagpas sila sa ibinigay na panahon.

Ipinagtanggol naman ni Judge Madrona ang kanyang sarili. Sinabi niyang tama ang kanyang interpretasyon ng Rules of Court, at lumagpas na talaga sa taning ang MBDC. Inamin niya na binago niya ang minutes ng hearing, ngunit para lamang daw itama ang pagkakamali at alinsunod sa practice sa kanyang korte.

Ipinadala ang kaso sa Court of Appeals para imbestigasyon. Natuklasan ng imbestigador na si Justice Tijam na nagkamali nga si Judge Madrona sa pagdeklara ng default habang may pending Motion for Reconsideration. Binigyang-diin ni Justice Tijam ang kaso ng Narciso vs. Garcia, kung saan sinabi ng Korte Suprema na:

Narciso was not yet in default when the trial court denied her motion to dismiss. She still had at least five days within which to file her answer to the complaint. What is more, Narciso had the right to file a motion for reconsideration of the trial court’s order denying her motion to dismiss. No rule prohibits the filing of such a motion for reconsideration. Only after the trial court shall have denied it does Narciso become bound to file her answer to Garcia’s complaint. And only if she did not do so was Garcia entitled to have her declared in default.

Gayunpaman, sa kabila ng pagkakamali ni Judge Madrona, inirekomenda ni Justice Tijam na ibasura ang kasong administratibo. Ang dahilan: ang pagkakamali ni Judge Madrona ay isang judicial error, hindi isang administrative offense. Ayon sa Korte Suprema, ang mga pagkakamali sa pagpapasya ng hukom ay dapat itama sa pamamagitan ng judicial remedies, tulad ng Motion for Reconsideration o apela, hindi sa pamamagitan ng kasong administratibo. Maliban na lamang kung may malinaw na ebidensya ng fraud, dishonesty, gross ignorance, bad faith, o deliberate intent to do injustice, hindi dapat kasuhan ang isang hukom dahil sa kanyang pagpapasya.

Sinang-ayunan ng Korte Suprema ang rekomendasyon ni Justice Tijam. Ibinasura nila ang kasong administratibo laban kay Judge Madrona. Binigyang-diin ng Korte Suprema na ang pagiging hukom ay isang tungkulin sa publiko, at hindi dapat matakot ang mga hukom na kasuhan dahil lamang sa pagganap nila sa kanilang tungkulin.

Idinagdag pa ng Korte Suprema na ginamit na ng MBDC ang tamang judicial remedies sa pamamagitan ng paghahain ng certiorari sa Court of Appeals. Kaya naman, hindi dapat pangunahan ng kasong administratibo ang proseso ng judicial review.

Praktikal na Implikasyon: Ano ang Dapat Mong Malaman?

Ano ang aral na makukuha natin sa kasong Chua vs. Madrona? Para sa mga negosyo at indibidwal na nasasakdal sa korte, mahalagang malaman ang mga sumusunod:

• Huwag agad mag-default. Kung nakatanggap ka ng sumbong, agad kumunsulta sa abogado at alamin ang mga opsyon mo. Kung naniniwala kang walang basehan ang kaso, maaaring maghain ng Motion to Dismiss.
• May karapatan kang mag-Motion for Reconsideration. Kung ibinasura ang Motion to Dismiss mo, may karapatan kang maghain ng Motion for Reconsideration. Mahalaga ito upang maipaliwanag mo ang iyong panig at mairekonsidera ng hukom ang kanyang desisyon.
• Hindi ka dapat ideklara na default habang may pending Motion for Reconsideration. Ayon sa Korte Suprema, mali ang ideklara kang default kung hindi pa nareresolba ang Motion for Reconsideration mo. Ito ay paglabag sa iyong karapatang madinig ang iyong panig.
• Kung nagkamali ang hukom, ang remedyo ay judicial, hindi administrative. Kung naniniwala kang nagkamali ang hukom sa kanyang desisyon, ang tamang paraan ay maghain ng Motion for Reconsideration, apela, o certiorari. Hindi dapat agad maghain ng kasong administratibo maliban kung may malinaw na ebidensya ng malisya o korapsyon.

Mahahalagang Aral

Narito ang mga pangunahing aral mula sa kasong ito:

• Ang hukom ay may kalayaang magpasya sa mga kaso batay sa kanyang pag-unawa sa batas at ebidensya.
• Ang mga pagkakamali ng hukom sa pagpapasya ay dapat itama sa pamamagitan ng judicial remedies, hindi administrative.
• Hindi dapat kasuhan ang isang hukom maliban kung may malinaw na ebidensya ng malisya, korapsyon, o iba pang seryosong paglabag.
• Ang paghahain ng Motion to Dismiss ay sinuspinde ang panahon para maghain ng sagot.
• Ang paghahain ng Motion for Reconsideration sa Motion to Dismiss ay dapat munang resolbahin bago ideklara ang default.

Mga Madalas Itanong (FAQs)

Tanong 1: Ano ang dapat kong gawin kung nakatanggap ako ng sumbong sa korte?
Sagot: Agad kumunsulta sa isang abogado. Huwag balewalain ang sumbong. Ang abogado ang makakapagbigay sa iyo ng payo kung ano ang mga legal na opsyon mo at kung paano ka dapat sumagot sa sumbong.

Tanong 2: Ano ang Motion to Dismiss? Kailan ito dapat ihain?
Sagot: Ang Motion to Dismiss ay isang mosyon na hinihiling sa korte na ibasura ang kaso. Ito ay dapat ihain bago ka sumagot sa sumbong, at kung naniniwala kang walang legal na basehan ang kaso o kaya’y lumagpas na sa taning ang paghahain nito.

Tanong 3: Ano ang mangyayari kung ibinasura ang Motion to Dismiss ko?
Sagot: Magkakaroon ka ng natitirang panahon para maghain ng iyong sagot sa sumbong. Maaari ka ring maghain ng Motion for Reconsideration kung hindi ka sumasang-ayon sa pagbasura ng Motion to Dismiss mo.

Tanong 4: Maaari ba akong ideklara na default habang may pending Motion for Reconsideration ako?
Sagot: Hindi. Ayon sa Korte Suprema sa kasong ito, hindi ka dapat ideklara na default hangga’t hindi pa nareresolba ang Motion for Reconsideration mo.

Tanong 5: Ano ang dapat kong gawin kung naniniwala akong nagkamali ang hukom sa kanyang desisyon?
Sagot: Ang tamang paraan ay maghain ng judicial remedies tulad ng Motion for Reconsideration, apela, o certiorari. Kumunsulta sa iyong abogado upang malaman kung ano ang pinakamainam na remedyo sa iyong sitwasyon.

Naranasan mo ba ang ganitong sitwasyon? Huwag mag-atubiling kumonsulta sa ASG Law. Eksperto kami sa civil procedure at handang tumulong sa iyo. Para sa konsultasyon, maaari kang mag-email sa hello@asglawpartners.com o makipag-ugnayan dito.

---

Source: Supreme Court E-Library
This page was dynamically generated
by the E-Library Content Management System (E-LibCMS)