Huwag Balewalain ang Summons: Bakit Mahalaga ang Tamang Paghahatid Nito Para sa mga Korporasyon

G.R. No. 174077, November 21, 2012

INTRODUKSYON

Sa mundo ng negosyo, ang pagtanggap ng summons ay maaaring magdulot ng pagkabahala. Ngunit ang hindi pagpansin dito ay maaaring maging mas malaking problema. Isang aral mula sa kaso ng Ellice Agro-Industrial Corporation vs. Young ang nagpapakita kung gaano kahalaga ang tamang paghahatid ng summons, lalo na sa mga korporasyon. Sa kasong ito, pinagtibay ng Korte Suprema na walang bisa ang isang desisyon ng korte dahil sa hindi wastong paghahatid ng summons sa korporasyon. Ang pangyayaring ito ay nagbibigay-diin sa kritikal na papel ng summons sa sistema ng hustisya at nagtuturo sa atin ng mahahalagang leksyon tungkol sa proseso ng litigasyon sa Pilipinas.

Ang kasong ito ay nagmula sa isang kontrata sa pagbebenta ng lupa sa pagitan ng Ellice Agro-Industrial Corporation (EAIC) at ilang indibidwal. Nagsampa ng kaso ang mga bumibili dahil hindi natuloy ang bentahan. Ang sentrong isyu ay kung naging balido ba ang paghahatid ng summons sa EAIC, na siyang magdedetermina kung nagkaroon ba ng hurisdiksyon ang korte sa korporasyon. Kung walang hurisdiksyon, lahat ng proseso at desisyon ng korte ay walang bisa.

KONTEKSTONG LEGAL: ANG MAHALAGANG PAPEL NG SUMMONS

Sa ilalim ng ating sistema ng batas, ang summons ay hindi lamang isang pormalidad. Ito ay isang mahalagang dokumento na nagbibigay-abiso sa isang partido na may kaso na isinampa laban sa kanila sa korte. Ang pangunahing layunin ng summons ay dalawa:

1. Magbigay ng hurisdiksyon sa korte: Sa pamamagitan ng wastong paghahatid ng summons, nagkakaroon ang korte ng legal na awtoridad na dinggin at pagdesisyunan ang kaso laban sa nasasakdal. Kung walang hurisdiksyon sa nasasakdal, ang anumang desisyon ng korte ay walang bisa.
2. Magbigay ng abiso at pagkakataon na depensahan ang sarili: Ang summons ay nagbibigay-alam sa nasasakdal na sila ay kinakasuhan at mayroon silang pagkakataon na humarap sa korte, maghain ng depensa, at ipagtanggol ang kanilang panig. Ito ay bahagi ng prinsipyo ng due process o tamang proseso na ginagarantiyahan ng ating Konstitusyon.

Para sa mga korporasyon, ang patakaran sa paghahatid ng summons ay espesipikong nakasaad sa Rules of Court. Noong panahon ng kasong ito, ang umiiral na patakaran ay ang Seksiyon 13, Rule 14 ng 1964 Rules of Civil Procedure, na nagsasaad:

“Sec. 13. Service upon private domestic corporation or partnership.— If the defendant is a corporation organized under the laws of the Philippines or a partnership duly registered, service may be made on the president, manager, secretary, cashier, agent, or any of its directors.”

Ibig sabihin, upang maging balido ang paghahatid ng summons sa isang korporasyon, dapat itong personal na iabot sa mga sumusunod na opisyal lamang:

• Presidente
• Manager
• Secretary (Kalihim ng Korporasyon)
• Cashier (Katiwala)
• Agent (Ahente)
• Sinumang Direktor

Ang paghahatid sa ibang tao, maliban sa mga nabanggit, ay itinuturing na hindi balido at hindi magbibigay ng hurisdiksyon sa korte laban sa korporasyon. Kaya naman, napakahalaga na matiyak na ang summons ay naihahatid sa tamang tao at sa tamang paraan.

PAGBUBUKAS NG KASO: ELLICE AGRO-INDUSTRIAL CORPORATION VS. YOUNG

Ang kuwento ng kaso ay nagsimula sa isang kontrata sa pagbebenta ng lupa noong 1995. Pumasok sa isang Contract to Sell ang Ellice Agro-Industrial Corporation (EAIC), na kinatawan umano ng corporate secretary at attorney-in-fact na si Guia G. Domingo, at ang mga respondents na sina Rodel T. Young, Delfin Chan, at Jim Wee. Ayon sa kontrata, ibebenta ng EAIC sa mga respondents ang 30,000 metro kuwadradong lupa sa Sariaya, Quezon sa halagang P1,050,000.00.

Nagbayad ang mga respondents ng P545,000.00 bilang paunang bayad. Ngunit, hindi umano natupad ng EAIC ang kanilang obligasyon na ibigay ang owner’s duplicate certificate of title at ang deed of sale. Dahil dito, nagsampa ng kaso ang mga respondents para ipatupad ang kontrata (specific performance) laban sa EAIC at kay Domingo noong 1996.

ANG PROBLEMA SA PAGHAHATID NG SUMMONS

Sinubukan ihatid ang summons sa EAIC sa pamamagitan ni Domingo, ngunit nabigo ito. Muling sinubukan sa ibang address, sa bahay ni Domingo sa Manila, at doon natanggap umano ni Domingo ang alias summons. Nagsumite ng Answer with Counterclaim si Domingo para sa EAIC. Ngunit kalaunan, lumabas na hindi pala awtorisado si Domingo na kumatawan sa EAIC. Ipinahayag ng abogado ng EAIC na si Domingo ay walang awtoridad at hindi opisyal ng korporasyon.

Sa pre-trial conference, hindi humarap si Domingo o ang kanyang abogado. Kaya pinayagan ang mga respondents na magpresenta ng ebidensya ex parte, at nagdesisyon ang RTC pabor sa mga respondents noong 1999. Hindi umapela ang EAIC, kaya naging pinal at executory ang desisyon.

PAGHAHANAP NG REMEDYO: PETITION FOR RELIEF AT ANNULMENT OF JUDGMENT

Pagkalipas ng pitong buwan, nagsampa ng Petition for Relief from Judgment ang EAIC, na kinatawan ni Raul E. Gala, ang Chairman at President ng korporasyon. Sinuhestiyon nila na naloko sila ni Domingo dahil itinago umano nito ang kontrata at ang kaso. Ngunit, ibinasura ito ng RTC dahil huli na raw ang paghain. Sumunod naman ang Petition for Annulment of Judgment sa Court of Appeals (CA), iginigiit na walang hurisdiksyon ang RTC dahil hindi wastong naihatid ang summons at may extrinsic fraud na ginawa si Domingo. Ngunit, ibinasura rin ito ng CA.

ANG DESISYON NG KORTE SUPREMA: WALANG HURISDIKSYON DAHIL SA WALANG BALIDONG SUMMONS

Umakyat ang kaso sa Korte Suprema. Ang pangunahing tanong: Nagkaroon ba ng hurisdiksyon ang RTC sa EAIC?

Sinuri ng Korte Suprema ang mga ebidensya at natuklasan na si Guia G. Domingo ay hindi kabilang sa listahan ng mga opisyal ng EAIC na awtorisadong tumanggap ng summons base sa General Information Sheet (GIS) na isinampa sa Securities and Exchange Commission (SEC). Kaya, ang paghahatid ng summons kay Domingo ay hindi balido.

Binigyang-diin ng Korte Suprema na:

“When the defendant does not voluntarily submit to the court’s jurisdiction or when there is no valid service of summons, any judgment of the court which has no jurisdiction over the person of the defendant is null and void.”

Kahit pa sabihing may kaalaman ang EAIC sa kaso dahil sa Adverse Claim at Notice of Lis Pendens na nairehistro sa titulo ng lupa, hindi pa rin ito sapat para magkaroon ng hurisdiksyon ang korte kung walang balidong summons. Ayon pa sa Korte Suprema:

“x x x jurisdiction of the court over the person of the defendant or respondent cannot be acquired notwithstanding his knowledge of the pendency of a case against him unless he was validly served with summons. Such is the important role a valid service of summons plays in court actions.”

Hindi rin kinatigan ng Korte Suprema ang argumento na ang paghain ng Answer with Counterclaim ni Domingo ay nangangahulugang voluntary appearance ng EAIC. Dahil hindi awtorisado si Domingo, hindi maaaring ibigkis ang EAIC sa kanyang ginawa.

Dahil walang balidong paghahatid ng summons at walang voluntary appearance, nagdesisyon ang Korte Suprema na walang hurisdiksyon ang RTC sa EAIC. Kaya, ang desisyon ng RTC ay WALANG BISA AT IPINABABASURA. Ipinabalik ang kaso sa RTC para sa wastong paghahatid ng summons sa EAIC at sa iba pang nararapat na partido.

PRAKTIKAL NA IMPLIKASYON: ANO ANG DAPAT GAWIN?

Ang kasong Ellice Agro-Industrial Corporation vs. Young ay nagbibigay ng mahahalagang aral, lalo na para sa mga korporasyon:

1. Siguraduhing updated ang GIS sa SEC: Napakahalaga na laging napapanahon ang General Information Sheet (GIS) na isinusumite sa SEC. Dito nakasaad ang mga opisyal ng korporasyon na awtorisadong tumanggap ng summons. Kung hindi updated ang GIS, maaaring mapunta sa maling tao ang summons, na maaaring magresulta sa problema sa hurisdiksyon.
2. Magtalaga ng mga awtorisadong tumanggap ng summons: Bukod sa mga pangunahing opisyal, maaaring magtalaga ang korporasyon ng iba pang empleyado na awtorisadong tumanggap ng summons. Siguraduhing alam nila ang kanilang responsibilidad at ang tamang proseso kapag nakatanggap ng ganitong dokumento.
3. Huwag balewalain ang summons: Kahit pa mukhang mali ang paghahatid, huwag basta balewalain ang summons. Kumonsulta agad sa abogado. Ang hindi pagpansin dito ay maaaring magresulta sa pagkatalo sa kaso dahil sa default.
4. Maging maingat sa pagpili ng kinatawan: Siguraduhing ang sinumang kumakatawan sa korporasyon ay may sapat na awtoridad. Ang pagtitiwala sa hindi awtorisadong tao ay maaaring magdulot ng malaking problema, tulad ng nangyari sa kasong ito.

MGA MAHAHALAGANG ARAL

• Ang wastong paghahatid ng summons ay kritikal para magkaroon ng hurisdiksyon ang korte.
• Para sa korporasyon, dapat ihatid ang summons sa mga opisyal na nakalista sa Rule 14, Section 13 ng 1964 Rules of Civil Procedure.
• Ang kaalaman sa kaso o pag-voluntary appearance ng hindi awtorisadong tao ay hindi sapat para magkaroon ng hurisdiksyon.
• Ang desisyon ng korte na walang hurisdiksyon ay walang bisa.
• Napakahalaga na regular na i-update ang GIS ng korporasyon sa SEC at maging maingat sa paghawak ng summons.

MGA KARANIWANG TANONG (FAQ)

Tanong 1: Sino-sino lang ba ang maaaring paghatiran ng summons para sa isang korporasyon?

Sagot: Ayon sa Seksiyon 13, Rule 14 ng 1964 Rules of Civil Procedure, ang summons ay dapat ihatid sa presidente, manager, secretary, cashier, agent, o sinumang direktor ng korporasyon.

Tanong 2: Ano ang mangyayari kung hindi wastong naihatid ang summons?

Sagot: Kung hindi wastong naihatid ang summons, walang hurisdiksyon ang korte sa korporasyon. Ang lahat ng proseso at desisyon ng korte ay maaaring ideklarang walang bisa sa pamamagitan ng Petition for Annulment of Judgment.

Tanong 3: Kung alam naman ng korporasyon ang tungkol sa kaso, pero mali ang paghahatid ng summons, balido pa rin ba ang desisyon ng korte?

Sagot: Hindi. Ayon sa Korte Suprema sa kasong Ellice Agro, kahit may kaalaman pa ang korporasyon sa kaso, kung hindi wastong naihatid ang summons, walang hurisdiksyon ang korte. Hindi sapat ang kaalaman lamang; kailangan ang balidong paghahatid ng summons.

Tanong 4: Ano ang voluntary appearance? Maaari ba itong magbigay ng hurisdiksyon kahit walang summons?

Sagot: Ang voluntary appearance ay ang kusang-loob na pagharap ng nasasakdal sa korte, kahit hindi pa sila pormal na nai-serve ng summons. Sa pangkalahatan, ang voluntary appearance ay maaaring magbigay ng hurisdiksyon sa korte. Ngunit, sa kaso ng korporasyon, kailangan na ang voluntary appearance ay ginawa ng isang awtorisadong opisyal o kinatawan ng korporasyon upang maging balido.

Tanong 5: Ano ang dapat gawin kung nakatanggap ng summons ang korporasyon?

Sagot: Kung nakatanggap ng summons ang korporasyon, agad itong ipaalam sa mga tamang opisyal ng korporasyon at kumonsulta agad sa abogado. Huwag balewalain ang summons at kumilos agad upang maprotektahan ang interes ng korporasyon.

Naranasan mo na ba ang ganitong problema? Huwag mag-alala, ang ASG Law ay eksperto sa mga usaping ligal ng korporasyon at handang tumulong sa iyo. Para sa konsultasyon, maaari kang makipag-ugnayan sa amin sa pamamagitan ng email: hello@asglawpartners.com o bisitahin ang aming contact page.