Ang Pagpigil ng Pasaporte ng Kliyente Bilang Paglabag sa Tungkulin ng Abogado

A.C. No. 13789 (Formerly CBD Case No. 19-6041), November 29, 2023

Paano kung ang iyong abogado ay hindi ibalik ang iyong pasaporte dahil sa hindi nababayarang legal fees? Ito ang sentro ng kasong ito, kung saan sinusuri ng Korte Suprema kung ang pagpigil ng isang abogado sa pasaporte ng kliyente ay naaayon sa batas at etika.

Introduksyon

Isipin na ikaw ay isang dayuhan na nagtatrabaho sa Pilipinas. Ang iyong pasaporte ay hindi lamang isang dokumento, ito ay iyong pagkakakilanlan at kalayaan. Ngunit paano kung ang iyong abogado ay hindi ito ibalik dahil sa hindi pa nababayarang legal fees? Ito ang naging problema ni Fadi Hasan Mahmoud Shumali, isang Jordanian national, laban kay Atty. James Bryan O. Agustin. Ang kasong ito ay nagpapakita kung hanggang saan ang karapatan ng isang abogado na magkaroon ng ‘attorney’s lien’ at kung kailan ito nagiging paglabag sa kanyang tungkulin.

Si Fadi Hasan Mahmoud Shumali ay nagreklamo laban kay Atty. James Bryan O. Agustin dahil sa pagpigil nito sa kanyang pasaporte. Ayon kay Shumali, ibinigay niya ang kanyang pasaporte kay Agustin para sa renewal ng kanyang tourist visa, ngunit hindi ito nagawa dahil walang pondo ang ahensya. Paulit-ulit niyang hiniling na ibalik ang kanyang pasaporte, ngunit hindi ito ginawa ni Agustin dahil umano sa mga pagkakautang ng ahensya sa kanyang law office.

Legal na Konteksto

Ang ‘attorney’s lien’ ay ang karapatan ng isang abogado na panatilihin ang mga dokumento o ari-arian ng kanyang kliyente hanggang sa mabayaran ang kanyang legal fees. Ito ay nakasaad sa Section 56, Canon III ng Code of Professional Responsibility and Accountability (CPRA). Ang CPRA ay ang panuntunan na sumasaklaw sa mga abogado sa Pilipinas. Mahalaga itong maunawaan dahil dito nakabatay ang mga karapatan at obligasyon ng isang abogado.

Ayon sa Section 56 ng Canon III ng CPRA:

A lawyer shall have a lien upon the funds, documents, and papers of the client which have lawfully come into his or her possession and may retain the same until the fair and reasonable fees and disbursements have been paid, and may apply such fund to the satisfaction thereof.

Gayunpaman, may limitasyon ang karapatang ito. Hindi basta-basta maaaring pigilan ng abogado ang anumang ari-arian ng kliyente. Kailangan munang mapatunayan na may relasyon ng abogado at kliyente, na ang abogado ay may legal na pag-aari sa ari-arian, at may hindi pa nababayarang legal fees. Bukod pa rito, may mga ari-arian na hindi maaaring saklawin ng attorney’s lien, tulad ng pasaporte.

Halimbawa, kung ikaw ay may kaso sa korte at ang iyong abogado ay may hawak ng mga dokumento na kailangan para sa iyong depensa, maaari niyang pigilan ang mga ito hanggang sa mabayaran mo siya. Ngunit kung ang dokumento ay pag-aari ng gobyerno, tulad ng pasaporte, hindi ito maaaring pigilan.

Pagkakahiwalay ng Kaso

Ang kaso ay nagsimula nang magreklamo si Shumali sa Integrated Bar of the Philippines (IBP). Ayon kay Agustin, hindi niya naproseso ang AEP at visa extension ni Shumali dahil hindi nito ibinigay ang mga kinakailangang dokumento at hindi rin nagbayad ang ahensya. Iginiit ni Agustin na ginamit lamang niya ang kanyang karapatan sa attorney’s lien.

Narito ang mga pangyayari sa kaso:

• Mayo 2018: Ibinigay ni Shumali ang kanyang pasaporte kay Agustin para sa renewal ng visa.
• Ilang beses na hiniling ni Shumali na ibalik ang pasaporte.
• Enero 17, 2019: Ipinadala ni Agustin ang email kay Shumali na sinasabing pinipigilan niya ang pasaporte dahil sa hindi nababayarang legal fees.
• Hunyo 10, 2019: Sinubukan ni Agustin na ibalik ang pasaporte kay Shumali, ngunit tumanggi itong pumirma sa acknowledgement receipt. Ibinigay na lamang ni Agustin ang pasaporte sa Jordanian Honorary Consulate General.

Ayon sa Korte Suprema:

It appears that respondent’s client is not actually the complainant but the Agency itself, considering that it was Al Shomali, the Agency’s owner, that endorsed the subject tasks to him in the first place.

Dagdag pa ng Korte:

In other words, even though respondent may have come into the possession of complainant’s Jordanian Passport for valid purposes, i.e., the processing of AEP and visa applications, such travel document cannot be deemed as a proper subject of an attorney’s retaining lien because it neither belongs to complainant nor the Agency.

Napag-alaman ng IBP na hindi makatwiran ang ginawa ni Agustin at nagrekomenda na siya ay reprimandahin. Pinagtibay ito ng IBP Board of Governors. Dahil dito, iniakyat ang kaso sa Korte Suprema.

Praktikal na Implikasyon

Ang desisyon ng Korte Suprema ay nagbibigay linaw sa limitasyon ng ‘attorney’s lien’. Hindi maaaring gamitin ang karapatang ito upang pigilan ang mga dokumento na hindi pag-aari ng kliyente, lalo na kung ito ay isang pasaporte. Ang pagpigil sa pasaporte ay maaaring magdulot ng malaking problema sa isang dayuhan, dahil ito ay mahalaga sa kanyang pagkakakilanlan at legal na pananatili sa bansa.

Para sa mga abogado, mahalagang tandaan na may mga mas nararapat na paraan upang maningil ng legal fees. Maaaring magsampa ng collection case sa korte o gamitin ang Section 54, Canon III ng CPRA para sa pagpapatupad ng attorney’s lien.

Mga Pangunahing Aral:

• Hindi maaaring pigilan ng abogado ang pasaporte ng kliyente bilang ‘attorney’s lien’.
• May limitasyon ang karapatan ng abogado sa ‘attorney’s lien’.
• Mahalagang sundin ang tamang proseso sa paniningil ng legal fees.

Mga Madalas Itanong (Frequently Asked Questions)

1. Ano ang attorney’s lien?

Ito ang karapatan ng abogado na panatilihin ang mga ari-arian ng kliyente hanggang sa mabayaran ang legal fees.

2. Maaari bang pigilan ng abogado ang aking pasaporte dahil sa hindi nababayarang legal fees?

Hindi. Ang pasaporte ay hindi maaaring pigilan dahil ito ay pag-aari ng gobyerno.

3. Ano ang dapat kong gawin kung pinipigilan ng aking abogado ang aking pasaporte?

Maaari kang magreklamo sa Integrated Bar of the Philippines (IBP).

4. Ano ang maaaring gawin ng abogado kung hindi ako makabayad ng legal fees?

Maaaring magsampa ng collection case o gamitin ang Section 54, Canon III ng CPRA.

5. Ano ang CPRA?

Ito ang Code of Professional Responsibility and Accountability, ang panuntunan para sa mga abogado sa Pilipinas.

Kung mayroon kang mga katanungan tungkol sa mga karapatan ng abogado at kliyente, huwag mag-atubiling kumonsulta sa ASG Law. Kami ay eksperto sa mga usaping ito at handang tumulong sa iyo. Maaari kang makipag-ugnayan sa amin sa hello@asglawpartners.com o bisitahin ang aming website sa Contact Us. ASG Law: Ang iyong maaasahang partner sa batas!