Pinagtibay ng Korte Suprema na ang isang partido ay hindi maaaring kontrahin ang kanyang mga pag-amin sa korte sa isang nakaraang kaso. Sa desisyon sa kasong Landbank of the Philippines vs. Albrando R. Abellana, ipinaliwanag ng Korte na ang mga pag-amin sa hukuman ay nagiging pangwakas at hindi na maaaring baligtarin. Ang pasyang ito ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng katapatan at konsistensya sa mga legal na argumento, pinipigilan ang mga partido na baguhin ang kanilang posisyon sa mga kasunod na paglilitis. Ito’y upang mapangalagaan ang integridad ng sistema ng hukuman at protektahan ang mga partido mula sa mga pabagu-bagong pahayag na maaaring makasama sa kanilang kaso. Bukod pa rito, ang pasyang ito ay nagtatakda ng panuntunan na ang mga naunang paghuhukom ay dapat igalang upang maiwasan ang magkakasalungat na desisyon.

Mula Repurchase tungong Pagpapawalang-bisa: Maaari Bang Bawiin ang Naipangako?

Nagsimula ang kaso nang magsampa si Albrando Abellana ng reklamo upang mapawalang-bisa ang foreclosure ng kanyang lupa na isinagawa ng Landbank. Dito lumabas na si Abellana, sa naunang kaso para sa repurchase, ay umamin sa bisa ng foreclosure at pagmamay-ari ng Landbank sa nasabing lupa. Ang tanong: Maaari pa bang kontrahin ni Abellana ang kanyang sariling mga pag-amin sa repurchase case at sabihing walang bisa ang foreclosure sa kasong ito?

Ang Korte Suprema ay nagpaliwanag na ang kaso ay nagmula sa mosyon para sa pagbasura na inihain ng Landbank, na ibinasura ng RTC. Ayon sa Rule 16 ng Rules of Court, ang mga grounds para sa pagbasura ng isang mosyon ay dapat na nakabatay sa mga hypothetical na pag-amin sa mga alegasyon na nilalaman sa reklamo.

Binigyang-diin ng Korte na mayroong dalawang uri ng res judicata: ang bar by former judgment at ang conclusiveness of judgment. Sinabi ng Korte na ang unang konsepto ay hindi akma sa kasong ito dahil may magkaibang sanhi ng aksyon sa repurchase case at sa kasalukuyang kaso na pagpapawalang-bisa. Sa repurchase case, ang pangunahing isyu ay kung may karapatan si Abellana na bilhin muli ang kanyang lupa, habang sa kasalukuyang kaso, tinatalakay ang bisa ng foreclosure proceedings. Dahil dito, ang mga element ng res judicata tulad ng pagkakapareho ng subject matter at sanhi ng aksyon ay wala.

Tinalakay rin ng korte ang doctrine ng estoppel. Ipinaliwanag ng Korte na si Abellana ay estopped na sa pagkuwestiyon sa bisa ng foreclosure proceedings dahil sa kanyang sariling mga judicial admissions sa repurchase case. Ayon sa Alfelor v. Halasan, ang isang partido na nagpahayag ng mga pag-amin sa isang paglilitis sa korte ay hindi na maaaring bawiin ang mga ito. Dahil dito, ang mga admissions ni Abellana sa repurchase case na kumikilala sa pagmamay-ari ng Landbank sa lupa ay may bisa pa rin sa kasalukuyang kaso.

“To the Court’s mind, this admission constitutes a “deliberate, clear and unequivocal” statement; made as it was in the course of judicial proceedings, such statement qualifies as a judicial admission. A party who judicially admits a fact cannot later challenge that fact as judicial admissions are a waiver of proof; production of evidence is dispensed with.” Ang ganitong uri ng pag-amin sa hukuman ay nagtatali kay Abellana at pumipigil sa kanyang pagtindig laban sa bisa ng foreclosure. Kaya’t ang kaso ni Abellana para sa pagpapawalang-bisa ng foreclosure ay dapat ibasura dahil wala na siyang legal na basehan para ituloy ito.

Sinabi rin ng korte na dahil napagdesisyunan na ang usapin ng pagmamay-ari ng lupa, wala nang saysay na talakayin pa kung ang kasalukuyang kaso ay isang collateral attack sa titulo ng Landbank.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Kung maaaring kontrahin ni Abellana ang kanyang mga pag-amin sa repurchase case sa pamamagitan ng pagsampa ng kaso para sa pagpapawalang-bisa ng foreclosure.
Ano ang estoppel?	Ang estoppel ay isang legal na prinsipyo na pumipigil sa isang tao na bawiin ang kanyang mga naunang pahayag o pagkilos na nagbigay-daan sa iba na maniwala at kumilos ayon dito.
Ano ang res judicata?	Ang res judicata ay isang legal na doktrina na nagbabawal sa paglilitis ng isang usapin na napagdesisyunan na ng isang korte.
Ano ang judicial admission?	Ito ay isang pag-amin ng isang partido sa loob ng isang paglilitis sa korte na may bisa laban sa kanya at hindi na niya maaaring bawiin.
Bakit hindi maaaring talakayin pa ang collateral attack sa titulo?	Dahil napagpasyahan na ang usapin ng pagmamay-ari sa kaso, wala nang saysay na talakayin ang collateral attack sa titulo.
Ano ang bar by former judgment?	Ang isang dating paghuhukom ay nagiging hadlang kung ang kaso ay pinal at ang pagdedesisyon ay ginawa ng korte na may hurisdiksyon sa mga nasasakupan.
Ano ang conclusiveness of judgment?	Kung ang isang katotohanan o usapin ay pinagdesisyunan na, ang desisyon dito ay hindi na maaaring litisin muli sa hinaharap.
Saan nakabatay ang desisyon ng korte sa kasong ito?	Nakabatay ito sa mga judicial admissions ni Abellana sa repurchase case na kumikilala sa pagmamay-ari ng Landbank at pumipigil sa kanyang pagsampa ng kaso para sa pagpapawalang-bisa ng foreclosure.

Sa madaling sabi, ang pasyang ito ay nagpapatibay sa kahalagahan ng katapatan sa mga legal na paglilitis. Kung ang isang partido ay umamin ng isang katotohanan sa korte, hindi niya ito maaaring bawiin sa ibang pagkakataon. Ang prinsipyo ng estoppel ay pumipigil sa mga pagbabago ng posisyon na maaaring makapinsala sa integridad ng sistema ng hukuman.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: LANDBANK OF THE PHILIPPINES, VS. ALBRANDO R. ABELLANA, G.R. No. 237369, October 19, 2022