Sa isang desisyon ng Korte Suprema, nilinaw nito na ang pagtanggap ng pera sa isang bank account na nagmula sa isang ilegal na gawain ay nagbubunga ng obligasyon na isauli ito. Ngunit, kailangan mapatunayan na ang taong tumanggap ay may kaalaman o nakinabang sa ilegal na gawain para siya ay mapanagot. Ang desisyong ito ay nagbibigay linaw sa responsibilidad ng mga indibidwal na tumatanggap ng pondo sa kanilang account, lalo na kung mayroong kahina-hinalang transaksyon.

Pera Mula sa Krimen, Dapat Bang Ibalik?: Ang Kwento ng iBank vs. mga Lee

Ang kasong ito ay nagsimula nang maghain ng reklamo ang International Exchange Bank (iBank), na ngayon ay UnionBank of the Philippines, laban kina Jose Co Lee, Angela T. Lee, at iba pa, dahil sa umano’y fraudulent na pagkuha ng pera mula sa mga account ng kanilang kliyente. Ayon sa iBank, sina Christina T. Lee at iba pa ay kumuha ng P8,800,000.00 at P8,244,645.27 mula sa Forward Foreign Exchange Placement Accounts ng mga kliyente ng iBank at inilipat ang mga ito sa kanilang mga bank account. Ang legal na tanong dito ay kung napatunayan ba na sina Jose at Angela Lee ay may pananagutan sa nasabing fraudulent na transaksyon?

Ayon sa iBank, si Christina, bilang isang empleyado, ay nagpanggap na may instruksyon mula sa mga kliyente na wakasan ang kanilang mga account. Dahil dito, nailipat ang pera sa account ni Jeffrey R. Esquivel, na kasintahan ni Christina. Kalaunan, ang pera ay inilipat sa mga account nina Karin Tse Go, Jose Co Lee, at Angela T. Lee. Nang matuklasan ng iBank ang panloloko, napilitan itong ibalik ang pera sa mga account ng mga kliyente nito. Ipinagtanggol naman nina Jose at Angela ang kanilang sarili, iginiit na wala silang kinalaman sa panloloko at sila ay idinamay lamang. Naghain sila ng Demurrer to Evidence sa Regional Trial Court (RTC), na siyang nagpabor sa kanila at ibinasura ang kaso laban sa kanila.

Umapela ang UnionBank sa Court of Appeals (CA), ngunit ibinasura rin ang kanilang petisyon. Sinabi ng CA na dapat umanong umapela ang UnionBank sa desisyon ng RTC sa halip na maghain ng petition for certiorari. Dagdag pa ng CA, walang grave abuse of discretion ang RTC nang pagbigyan nito ang demurrer to evidence. Hindi sumang-ayon ang Korte Suprema sa desisyon ng Court of Appeals sa usapin ng remedyo. Ayon sa Korte Suprema, ang petisyon for certiorari ay ang tamang remedyo dahil ang pagbasura ng kaso laban kay Jose at Angela ay hindi nangangahulugan na tapos na ang buong kaso, dahil mayroon pang ibang akusado.

Sa pagsusuri ng Korte Suprema, bagamat karaniwang hindi sila nakikialam sa mga factual findings ng lower courts, may mga pagkakataon na kailangan nilang gawin ito. Sinabi ng Korte Suprema na nagkamali ang Court of Appeals nang sabihin nito na walang ebidensya na nagpapakita na may kinalaman sina Jose at Angela sa panloloko. Para sa Korte Suprema, may sapat na ebidensya para mapanagot si Jose. Nakita nila na ang account ni Jose ay nakatanggap ng P1,200,000.00 mula kay Jeffrey, at sa parehong araw, nag-isyu si Jose ng tseke sa kaparehong halaga sa Triangle Ace Corporation. Para sa Korte Suprema, kahina-hinala ito at nagpapakita na may kaalaman si Jose sa ilegal na gawain.

“Hindi kapani-paniwala na si Jose, na nag-aangkin na isang negosyante na may maraming transaksyon sa bangko, ay hindi alam ang balanse sa kanyang mga bank account,” sabi ng Korte Suprema. “Bukod pa rito, bago ang P1,200,000.00 ay idineposito sa kanyang account, mayroon lamang siyang P25,000.00—malayo sa halagang isinulat niya sa kanyang tseke.” Kaya naman, nagdesisyon ang Korte Suprema na si Jose ay dapat isauli ang pera na ipinasok sa kanyang account. Ngunit, iba ang sitwasyon ni Angela. Walang sapat na ebidensya na nagpapakita na siya ay may kinalaman o may alam sa panloloko ni Christina. Kaya, pinagtibay ng Korte Suprema ang pagbasura ng kaso laban kay Angela.

Ipinunto ng Korte Suprema na dapat maging maingat ang korte sa pag-grant ng demurrer to evidence. Mas makabubuti na tanggapin ang ebidensya at suriin ang bigat nito kaysa ibasura ito batay sa mahigpit at teknikal na mga dahilan. Ang pagtanggi sa demurrer to evidence ay naglilipat ng burden of proof sa defendant. Ayon sa Korte Suprema, kung may kahit katiting na pagdududa sa partisipasyon ni Jose, dapat tinanggihan ng trial court ang demurrer to evidence.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Ang pangunahing isyu ay kung dapat bang isauli nina Jose Co Lee at Angela T. Lee ang pera na ipinasok sa kanilang account na nagmula umano sa fraudulent na gawain.
Ano ang demurrer to evidence?	Ang demurrer to evidence ay isang mosyon na isinusumite ng defendant pagkatapos magpresenta ng ebidensya ang plaintiff, na nagsasabing ang ebidensya ng plaintiff ay hindi sapat para mapatunayan ang kanilang kaso.
Bakit tama ang paghain ng petition for certiorari sa kasong ito?	Dahil ang pagbasura ng kaso laban kay Jose at Angela ay hindi nangangahulugan na tapos na ang buong kaso laban sa ibang akusado, ang petition for certiorari ang tamang remedyo.
Ano ang naging batayan ng Korte Suprema sa pagpanagot kay Jose?	Nakita ng Korte Suprema na kahina-hinala ang transaksyon ni Jose kung saan nakatanggap siya ng P1,200,000.00 at agad ding nag-isyu ng tseke sa kaparehong halaga.
Bakit hindi napabilang si Angela sa pananagutan?	Walang sapat na ebidensya na nagpapakita na si Angela ay may kinalaman o may alam sa panloloko.
Ano ang ibig sabihin ng “burden of proof”?	Ang burden of proof ay ang obligasyon ng isang partido na patunayan ang kanilang mga alegasyon sa korte.
Ano ang implikasyon ng desisyong ito sa mga tumatanggap ng pera sa kanilang account?	Dapat maging maingat ang mga tumatanggap ng pera sa kanilang account, lalo na kung kahina-hinala ang transaksyon. Kapag napatunayang may kaalaman sila sa ilegal na pinagmulan ng pera, sila ay mananagot na isauli ito.
Kailan dapat maging maingat sa pag-grant ng demurrer to evidence?	Dapat maging maingat kung may kahit katiting na pagdududa sa partisipasyon ng defendant, mas makabubuti na dinggin ang ebidensya.

Ang desisyon ng Korte Suprema sa kasong ito ay nagbibigay-diin sa importansya ng pagiging maingat sa pagtanggap ng pera sa ating mga bank account. Hindi sapat na basta na lamang tayong tumanggap ng pera; dapat din nating alamin kung saan ito nagmula at kung legal ba ang pinagmulan nito. Para sa karagdagang impormasyon tungkol dito, kumunsulta sa isang abogado.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: INTERNATIONAL EXCHANGE BANK v. JOSE CO LEE, G.R. No. 243163, July 04, 2022