Sa desisyon na ito, ipinaliwanag ng Korte Suprema na ang pagiging seloso sa relasyon ay hindi awtomatikong nangangahulugan na maaaring ipawalang-bisa ang kasal dahil sa psychological incapacity. Bagkus, kailangang mapatunayan na ang nasabing selos ay sintomas ng mas malalim na problema na pumipigil sa isang tao na gampanan ang kanyang mga obligasyon bilang asawa. Sa kasong ito, pinawalang-bisa ang kasal dahil napatunayan na ang sobrang selos ng lalaki ay nagpahirap sa kanilang pagsasama at naging dahilan upang hindi niya magampanan ang kanyang mga responsibilidad bilang asawa.

Kailan ang Selos ay Sapat na Para Ipa-Annul ang Kasal?

Ang kasong ito ay tungkol sa mag-asawang Janice at Marcelino na nagpakasal dahil sa paniniwala ni Marcelino na ang kasal lamang ang makakawala sa kanyang pagiging seloso. Ngunit pagkatapos ng kasal, lalo lamang lumala ang selos ni Marcelino. Hindi sila nagsama sa isang bahay, at hindi rin nagkaroon ng seksuwal na relasyon. Dahil dito, nag-file si Janice ng petisyon para ipawalang-bisa ang kanilang kasal dahil sa psychological incapacity nilang dalawa.

Sa pagdinig ng kaso, nagpakita si Janice ng mga ebidensya na nagpapatunay na ang selos ni Marcelino ay hindi lamang simpleng pag-uugali. Ayon sa kanya, naging marahas si Marcelino sa tuwing nagseselos. Kinumpirma rin ito ng kaibigan ni Janice na si Janette. Bukod pa rito, nagpakita rin si Janice ng psychological evaluation na nagsasabing si Marcelino ay mayroong Paranoid Personality Disorder with Narcissistic and Antisocial Features. Ayon sa psychologist, ang pag-uugali ni Marcelino ay nagpapakita ng kawalan niya ng kapasidad na gampanan ang kanyang mga obligasyon bilang asawa.

Base sa ebidensya, natukoy ng Korte Suprema na si Marcelino nga ay may psychological incapacity na pumipigil sa kanya upang magampanan ang kanyang mga obligasyon sa kasal. Ito ay nakita sa kanyang matinding selos, pagiging marahas, at kawalan ng kakayahang magbigay ng pagmamahal at respeto sa kanyang asawa. Ayon sa Korte Suprema, ang psychological incapacity ay hindi lamang basta-basta sakit sa pag-iisip. Ito ay dapat na malubha, incurable, at umiiral na bago pa man ikasal ang dalawang partido. Sa kasong ito, napatunayan na ang psychological incapacity ni Marcelino ay umiiral na bago pa man sila ikasal ni Janice. Dagdag pa rito, natukoy din na ang pag-uugali ni Marcelino ay nagdulot ng matinding paghihirap sa kanilang relasyon. Dahil dito, pinawalang-bisa ng Korte Suprema ang kasal nina Janice at Marcelino.

Sa desisyon na ito, binigyang-diin ng Korte Suprema na kailangan munang suriin ang mga ebidensya at patunayan na ang selos ay sintomas ng mas malalim na problema na pumipigil sa isang tao na gampanan ang kanyang mga obligasyon bilang asawa. Hindi sapat na basta sabihin lamang na seloso ang isang tao upang mapawalang-bisa ang kasal.

Building on this principle, the Supreme Court clarified that each case of alleged psychological incapacity must be resolved based on its particular facts and circumstances. The court must determine if the evidence presented clearly and convincingly establishes that one or both spouses are genuinely incapable of fulfilling their essential marital obligations due to causes that existed at the time of the marriage celebration.

Notably, the case reiterates the ruling in Tan-Andal v. Andal, which democratized the forms of evidence proving psychological incapacity. The Court allowed lay persons to prove psychological incapacity through evidence of a personality structure or psychic causes that manifest itself through clear acts of dysfunctionality that undermine the family.

Moreover, as highlighted by this case, the assessment of psychological incapacity is not limited to medical or psychological evaluations. While expert testimonies can be beneficial, the courts must also consider the personal experiences, testimonies of witnesses, and overall circumstances of the parties involved. This holistic approach ensures a more comprehensive understanding of the individual’s capacity to fulfill their marital duties.

Therefore, reading together the deliberations of the Joint Committee and the rulings in previous cases, the psychological incapacity contemplated in Article 36 of the Family Code is incurable, not in the medical, but in the legal sense; hence, the third Molina guideline is amended accordingly. This means that the incapacity is so enduring and persistent with respect to a specific partner, and contemplates a situation where the couple’s respective personality structures are so incompatible and antagonistic that the only result of the union would be the inevitable and irreparable breakdown of the marriage.

To stress, psychological incapacity consists of clear acts of dysfunctionality which show lack of understanding and concomitant compliance with one’s essential marital obligations. But every case involving the alleged psychological incapacity of a spouse should be resolved based on its particular set of facts and Article 36 of the Family Code, applied on a case-to-case basis.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Ang pangunahing isyu ay kung ang selos ni Marcelino ay sapat na dahilan upang mapawalang-bisa ang kasal nila ni Janice dahil sa psychological incapacity.
Ano ang psychological incapacity ayon sa Family Code?	Ito ay ang kawalan ng kakayahan ng isang tao, na umiiral na bago pa man ikasal, na gampanan ang kanyang mga obligasyon bilang asawa.
Anong mga ebidensya ang ipinakita ni Janice sa korte?	Nagpakita siya ng kanyang testimony, testimony ng kaibigan, at psychological evaluation ni Marcelino na nagpapatunay sa kanyang selos at marahas na pag-uugali.
Ano ang desisyon ng Korte Suprema?	Pinawalang-bisa ng Korte Suprema ang kasal dahil napatunayan na si Marcelino ay may psychological incapacity na pumipigil sa kanya upang magampanan ang kanyang mga obligasyon bilang asawa.
Kailangan ba ng medical examination para mapatunayan ang psychological incapacity?	Ayon sa Korte Suprema, hindi na kailangan ang medical examination basta may sapat na ebidensya na nagpapatunay sa psychological incapacity ng isang partido.
Ano ang kahalagahan ng kasong ito?	Binibigyang-diin ng kasong ito na kailangan munang suriin ang mga ebidensya at patunayan na ang selos ay sintomas ng mas malalim na problema na pumipigil sa isang tao na gampanan ang kanyang mga obligasyon bilang asawa.
Ano ang sinasabi ng kasong ito tungkol sa pagiging seloso sa relasyon?	Ang pagiging seloso ay hindi awtomatikong nangangahulugan na maaaring ipawalang-bisa ang kasal. Kailangang mapatunayan na ang selos ay sintomas ng mas malalim na problema.
Maari bang mag-testify ang ordinaryong tao sa ganitong kaso?	Maaring mag-testify ang ordinaryong tao na naka-obserba sa asal at pag-uugali ng psychologically incapacitated spouse.

Mahalaga ang kasong ito dahil nagbibigay ito ng linaw sa kung paano dapat suriin ang mga kaso ng psychological incapacity. Sa pamamagitan ng desisyon na ito, mas naging malinaw na ang psychological incapacity ay hindi lamang basta-basta sakit sa pag-iisip, at hindi sapat na sabihin lamang na seloso ang isang tao upang mapawalang-bisa ang kasal.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: Janice Maristela-Cuan vs. Marcelino A. Cuan, Jr., G.R. No. 248518, December 07, 2021