Ipinawalang-bisa ng Korte Suprema ang utos ng mababang hukuman na nagbabasura sa reklamo tungkol sa pagpapawalang-bisa ng mga dokumento ng extrajudicial settlement at mga kasunod na bilihan ng lupa. Ang desisyong ito ay nagbibigay-diin sa karapatan ng isang lehitimong anak na magmana at humiling ng pagpapawalang-bisa ng mga transaksyon kung saan ang mga hindi tunay na tagapagmana ay nagbenta ng mga ari-arian. Binibigyang-pansin nito na ang sinumang bumili ng ari-arian mula sa isang taong walang karapatan ay hindi magkakaroon ng mas mahusay na titulo kaysa sa nagbenta. Kaya, maaaring ihabla ng isang tagapagmana ang mga bumili upang mabawi ang ari-arian kung ang nagbenta ay hindi tunay na tagapagmana.

Pagtatanggol sa Karapatan sa Mana: Nasayang na Titulo, Bumubwelta sa Korte Suprema!

Ang kasong ito ay nagsimula nang ihain ni Frank Colmenar ang isang reklamo para sa pagpapawalang-bisa ng mga Deeds of Extrajudicial Settlement, Deeds of Sale, pagkansela ng mga titulo, at paghingi ng danyos laban kina Apollo A. Colmenar, Jeannie Colmenar Mendoza, Victoria Jet Colmenar, Philippine Estates Corporation (PEC), Amaia Land Corporation (Amaia), Crisanta Realty Development Corporation (Crisanta Realty), Property Company of Friends (ProFriends), at Register of Deeds ng Cavite. Iginiit ni Frank na siya ay lehitimong anak ni Francisco Jesus Colmenar, na namatay na may mga ari-arian sa Pilipinas. Ayon kay Frank, isinagawa ng mga respondent na sina Apollo, Jeannie, at Victoria ang mga dokumento ng extrajudicial settlement at ibinenta ang mga ari-arian sa iba’t ibang korporasyon, sa kabila ng hindi nila pagiging lehitimong tagapagmana.

Ibinasura ng Regional Trial Court (RTC) ang reklamo laban sa PEC, Amaia, Crisanta Realty, at ProFriends, dahil umano sa kawalan ng sanhi ng aksyon. Ikinatwiran ng RTC na hindi umano naipakita sa reklamo na ang mga korporasyon ay bumili ng ari-arian nang may masamang intensyon o may kaalaman sa depekto sa titulo ng nagbenta. Naghain ng Petition for Review sa Korte Suprema si Frank, dahil umano sa maling pag-aaplay ng 2019 Amendments to the 1997 Revised Rules on Civil Procedure.

Ang pangunahing isyu sa kaso ay kung nagkamali ang RTC sa pagbasura sa reklamo dahil sa kawalan ng sanhi ng aksyon laban sa mga korporasyon. Tinalakay ng Korte Suprema kung dapat bang isama sa reklamo ang alegasyon na ang mga bumili ay may masamang intensyon o may alam sa depekto ng titulo ng nagbenta. Nagpasya ang Korte Suprema na nagkamali ang RTC sa pagbasura sa reklamo.

Sa Asia Brewery, Inc. v. Equitable PCI Bank, the Court ordained that the test to determine whether a complaint states a cause of action against the defendants is – admitting hypothetically the truth of the allegations of fact made in the complaint, may a judge validly grant the relief demanded in the complaint?

Iginiit ng Korte Suprema na ang reklamo ay nagpapakita ng sapat na sanhi ng aksyon dahil sa mga alegasyon na si Frank ay lehitimong tagapagmana at ang mga indibidwal na respondent ay hindi. Binigyang-diin ng Korte na ang karapatan sa ari-arian ay dumadaan sa mga lehitimong tagapagmana, at ang sinumang bumili mula sa mga hindi awtorisadong indibidwal ay hindi nagkakaroon ng mas mahusay na karapatan kaysa sa nagbenta. Kaya naman, kahit na walang direktang alegasyon ng masamang intensyon sa bahagi ng mga korporasyon, ang reklamo ay sapat upang bigyang-daan ang isang aksyon para sa pagpapawalang-bisa at pagbawi ng ari-arian.

Article 1505 of the New Civil Code which provides that “where goods are sold by a person who is not the owner thereof, and who does not sell them under authority or with consent of the owner, the buyer acquires no better title to the goods than the seller had, unless the owner of the goods is by his conduct precluded from denying the seller’s authority to sell.”

Idinagdag pa ng Korte Suprema na ang mabuting pananampalataya ng mga bumibili ay isang depensa na dapat patunayan, at hindi isang kinakailangan para sa reklamo. Dagdag pa rito, nilinaw ng Korte na hindi na kailangang isama sa reklamo ang tungkol sa kawalan ng kaalaman o intensyon dahil madalas, ang mga katotohanang ito ay hindi alam ng nagrereklamo at nasa mga bumibili ang burden of proof.

Dahil dito, ibinalik ng Korte Suprema ang kaso sa RTC para sa pagpapatuloy ng paglilitis. Ang kasong ito ay nagpapalakas sa karapatan ng mga lehitimong tagapagmana na protektahan ang kanilang mana at hamunin ang mga transaksyon na ginawa ng mga hindi awtorisadong indibidwal, kahit na ang mga transaksyon ay nagsasangkot ng mga ikatlong partido.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Ang pangunahing isyu ay kung ang reklamo para sa pagpapawalang-bisa ng mga dokumento ng extrajudicial settlement at mga kasunod na bilihan ng lupa ay dapat bang ibasura dahil sa kawalan ng sanhi ng aksyon laban sa mga bumili.
Bakit nagpasya ang Korte Suprema na may sanhi ng aksyon?	Nagpasya ang Korte Suprema na may sanhi ng aksyon dahil sa mga alegasyon na si Frank Colmenar ay isang lehitimong tagapagmana at ang mga nagbenta ng ari-arian ay hindi mga lehitimong tagapagmana, at dahil doon walang karapatang magbenta ng mga ari-arian.
Kailangan bang ipakita sa reklamo na ang mga bumili ay may masamang intensyon?	Hindi, hindi kailangang ipakita sa reklamo na ang mga bumili ay may masamang intensyon. Ito ay isang depensa na dapat patunayan ng mga bumibili.
Ano ang epekto ng desisyon sa mga bumibili ng ari-arian?	Ang desisyon ay nagpapahiwatig na ang mga bumibili ay maaaring magkaroon lamang ng titulo na kasingganda ng titulo ng nagbenta. Kung ang nagbenta ay walang karapatang magbenta, ang bumili ay hindi rin magkakaroon ng karapatan sa ari-arian.
Ano ang sinabi ng korte tungkol sa papel ng mabuting pananampalataya sa kasong ito?	Ang mabuting pananampalataya o good faith ay isang depensa, at ang burden of proof para dito ay nasa bumibili ng ari-arian.
Anong mga artikulo ng batas ang binanggit sa kaso?	Binanggit ang Article 1458 at 1459 ng New Civil Code na may kinalaman sa obligation na itransfer ang pagmamay-ari sa contract of sale. Pati na rin ang Article 1505, kung saan walang karapatan ang bumibili kung ang nagbenta ay hindi mismo ang may-ari o may kapangyarihang magbenta.
Ano ang kahalagahan ng desisyon na ito para sa mga tagapagmana?	Pinoprotektahan nito ang kanilang karapatan sa mana at bigyang-daan silang kwestyunin ang mga benta ng mga ari-arian na ginawa ng mga hindi tunay na tagapagmana.
Ano ang naging basehan ng desisyon ng korte na nagsasabing may sanhi ng aksyon ang kaso?	Sapagkat itinuturing na totoo ang lahat ng alegasyon ni Colmenar. Kung pagkatapos noon ay mapapatunayang siya ay lehitimong tagapagmana ng mga ari-arian, ibig sabihin, maaaring pahintulutan ng hukom ang mga hinihinging relief sa reklamo.

Ang desisyon na ito ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng pagtiyak sa pagiging lehitimo ng mga nagbebenta ng ari-arian, lalo na kung may kinalaman ito sa mga mana. Dapat maging maingat ang mga bumibili at magsagawa ng nararapat na pagsisiyasat bago bumili upang maiwasan ang mga legal na komplikasyon sa hinaharap.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: FRANK COLMENAR, IN HIS CAPACITY AS AN HEIR OF THE LATE FRANCISCO COLMENAR VS. APOLLO A. COLMENAR, ET AL., G.R. No. 252467, June 21, 2021