Sa desisyong ito, pinagtibay ng Korte Suprema na maaaring dinggin ng mga korte sa Pilipinas ang petisyon para sa probate ng testamento ng isang dayuhan na ginawa sa Pilipinas, kahit na hindi pa ito napapatunayan sa korte ng kanyang bansang pinagmulan. Ang desisyong ito ay nagbibigay linaw sa kung paano dapat isaalang-alang ang nasyonalidad at ang lugar kung saan ginawa ang testamento pagdating sa usapin ng pagpapatibay nito sa Pilipinas. Ipinapakita nito na hindi hadlang ang pagiging dayuhan sa pagpapatibay ng testamento sa Pilipinas basta’t naisagawa ito alinsunod sa mga legal na pamamaraan dito.
Luz Gaspe Lipson: Ang Testamento ng Isang Amerikana sa Iriga City
Paano kung ang isang Amerikanong pansamantalang naninirahan sa Pilipinas ay gumawa ng kanyang testamento dito? Maaari bang aprubahan ang testamento niya sa Pilipinas, o kailangan muna itong dumaan sa proseso sa Amerika? Ito ang pangunahing tanong sa kaso ni Luz Gaspe Lipson, isang Amerikanang pansamantalang naninirahan sa Iriga City na gumawa ng kanyang huling habilin at testamento dito sa Pilipinas. Nang pumanaw si Lipson, isinampa ni Roel P. Gaspi ang petisyon para sa probate ng kanyang testamento at pag-isyu ng mga letters testamentary. Ngunit, ibinasura ng Regional Trial Court ang petisyon dahil umano sa kakulangan ng hurisdiksyon, dahil si Lipson ay isang Amerikanong mamamayan. Ayon sa korte, dapat umanong sundin ang batas ng Amerika at doon dapat i-probate ang testamento ni Lipson.
Ang Korte Suprema ay hindi sumang-ayon. Ayon sa kanila, ang prinsipyo ng nasyonalidad, na nakasaad sa Artikulo 16 ng Civil Code, ay hindi nangangahulugan na hindi maaaring dinggin ng mga korte sa Pilipinas ang petisyon para sa probate ng testamento ng isang dayuhan na ginawa sa Pilipinas. Bagkus, mayroong dalawang artikulo sa Civil Code na nagpapahintulot dito. Ang Artikulo 816 ay tumutukoy sa sitwasyon kung saan ang testamento ng isang dayuhan na nasa ibang bansa ay maaaring magkabisa sa Pilipinas kung ito ay ginawa ayon sa mga pormalidad na itinatakda ng batas ng lugar kung saan siya naninirahan, o ayon sa mga pormalidad na sinusunod sa kanyang bansa, o ayon sa mga itinatakda ng Civil Code. Samantala, ang Artikulo 817 naman ay nagsasaad na ang isang testamento na ginawa sa Pilipinas ng isang mamamayan ng ibang bansa, na isinagawa ayon sa batas ng kanyang bansa at maaaring mapatunayan at pahintulutan ayon sa batas ng kanyang sariling bansa, ay may parehong bisa na parang ito ay isinagawa ayon sa batas ng Pilipinas.
Binigyang-diin ng Korte Suprema na ang probate ay tungkol lamang sa panlabas na bisa ng testamento, kung natugunan ba ang mga pormalidad sa paggawa nito. Hindi ito tungkol sa panloob na bisa, o kung tama ba ang pagmamana ayon sa batas. Dagdag pa nila, ang Artikulo 17 ng Civil Code ay nagsasaad na ang mga porma at solemnidad ng mga kontrata, testamento, at iba pang pampublikong instrumento ay dapat pamahalaan ng mga batas ng bansa kung saan ito isinagawa.
Idinagdag pa ng Korte Suprema na kahit na ipagpalagay na dayuhang batas ang dapat sundin, kailangan pa ring patunayan ito bilang isang katotohanan, dahil hindi maaaring basta na lamang magbigay ng judicial notice ang mga korte sa Pilipinas tungkol sa mga dayuhang batas. Ito ay pinagtibay pa ng Korte sa kasong Palaganas v. Palaganas na pinahintulutan ang probate ng isang will na gawa ng isang Amerikanong mamamayan kahit pa hindi ito dumaan sa probate sa kanyang bansang pinagmulan.
Kaya naman, nagkamali ang Regional Trial Court sa pagbasura sa petisyon para sa probate ng testamento ni Lipson. Ayon sa Korte Suprema, may hurisdiksyon ang korte sa kaso, at dapat itong ipagpatuloy upang matukoy kung ang testamento ay ginawa alinsunod sa mga pormalidad na itinatakda ng batas, kung may kapasidad si Lipson na gumawa ng testamento, at kung ito nga ba ang kanyang huling habilin at testamento.
FAQs
| Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito? | Ang pangunahing isyu ay kung may kapangyarihan ang Regional Trial Court na dinggin ang testamento ng isang dayuhan na ginawa sa Pilipinas, kahit na hindi pa ito napapatunayan sa korte ng kanyang bansang pinagmulan. |
| Ano ang sinabi ng Korte Suprema tungkol dito? | Sinabi ng Korte Suprema na may kapangyarihan ang Regional Trial Court na dinggin ang testamento, dahil ang batas ng Pilipinas ay nagpapahintulot dito. |
| Ano ang Artikulo 816 ng Civil Code? | Ang Artikulo 816 ay nagsasaad na ang testamento ng isang dayuhan na nasa ibang bansa ay maaaring magkabisa sa Pilipinas kung ito ay ginawa ayon sa mga pormalidad na itinatakda ng batas ng lugar kung saan siya naninirahan, o ayon sa mga pormalidad na sinusunod sa kanyang bansa, o ayon sa mga itinatakda ng Civil Code. |
| Ano ang Artikulo 817 ng Civil Code? | Ang Artikulo 817 naman ay nagsasaad na ang isang testamento na ginawa sa Pilipinas ng isang mamamayan ng ibang bansa, na isinagawa ayon sa batas ng kanyang bansa at maaaring mapatunayan at pahintulutan ayon sa batas ng kanyang sariling bansa, ay may parehong bisa na parang ito ay isinagawa ayon sa batas ng Pilipinas. |
| Ano ang ibig sabihin ng ‘probate’? | Ang ‘probate’ ay ang proseso ng pagpapatunay ng isang testamento sa korte. Ito ay upang matiyak na ang testamento ay tunay at naisagawa alinsunod sa batas. |
| Ano ang kaibahan ng panlabas at panloob na bisa ng testamento? | Ang panlabas na bisa ay tumutukoy sa kung natugunan ba ang mga pormalidad sa paggawa ng testamento, habang ang panloob na bisa ay tumutukoy sa kung tama ba ang pagmamana ayon sa batas. |
| Ano ang epekto ng desisyong ito sa mga dayuhang naninirahan sa Pilipinas? | Ang desisyong ito ay nagbibigay linaw na maaaring dinggin ng mga korte sa Pilipinas ang kanilang testamento, basta’t ito ay ginawa alinsunod sa batas ng Pilipinas. |
| Kailangan pa bang patunayan ang batas ng ibang bansa sa korte sa Pilipinas? | Oo, kailangan pa ring patunayan ang batas ng ibang bansa sa korte sa Pilipinas, dahil hindi maaaring basta na lamang magbigay ng judicial notice ang mga korte tungkol dito. |
Sa kabuuan, nilinaw ng desisyong ito ang mga pamamaraan para sa pagpapatibay ng testamento ng isang dayuhan sa Pilipinas. Ang pag-unawa sa mga prinsipyong ito ay mahalaga para sa mga dayuhang naninirahan sa Pilipinas at nagpaplanong gumawa ng testamento dito.
For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.
Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: In the Matter of the Petition to Approve the Will of Luz Gaspe Lipson and Issuance of Letters Testamentary, G.R. No. 229010, November 23, 2020
Mag-iwan ng Tugon