Sa desisyong ito, pinanagot ng Korte Suprema ang isang notaryo publiko na nagpatunay ng isang dokumento nang hindi muna kinilala nang wasto ang mga lumagda. Ipinakita ng Korte na ang hindi pagsunod sa mga patakaran ng notarisasyon ay nagpapahina sa integridad ng mga dokumentong publiko. Ang desisyong ito ay nagpapaalala sa lahat ng mga notaryo publiko na mahigpit na sundin ang mga alituntunin at obligasyon upang mapanatili ang tiwala ng publiko sa kanilang tungkulin. Ang pagkabigong gawin ito ay maaaring magresulta sa suspensyon mula sa pagsasagawa ng abogasya at pagkawala ng kanilang komisyon bilang notaryo.

Kung Paano Naging Sanhi ng Kapabayaan sa Notaryo ang Pagkawala ng Lupa

Ang kasong ito ay tungkol sa reklamong administratibo na inihain ni Susana G. De Guzman laban kina Atty. Federico T. Venzon at Atty. Glenn B. Palubon. Ayon kay De Guzman, nagnotaryo si Atty. Venzon ng isang Sinumpaang Salaysay na umano’y isinagawa niya na nagtatalikod sa kanyang karapatan sa kanyang lupain. Ginamit ng mga kapatid na Santos ang dokumentong ito, sa tulong umano ni Atty. Palubon, para kanselahin ang titulo ni De Guzman sa DARAB. Iginiit ni De Guzman na nagmalpraktis ang mga abogado dahil nagnotaryo si Atty. Venzon nang walang sapat na pagkakakilanlan at ginamit ni Atty. Palubon ang mapanlinlang na dokumento, na nagdulot ng pagkawala ng kanyang lupa. Kaya ang pangunahing tanong dito ay dapat bang managot ang mga abogado sa administratibong paraan?

Ayon kay Atty. Venzon, matanda na ang mag-asawang humarap sa kanya kaya hindi na niya hinanapan ng ID. Depensa naman ni Atty. Palubon, hindi siya ang abogado ng mga Santos sa DARAB Case, at nagsimula lamang siyang kumatawan sa kanila nang sampahan sila ng kasong kriminal ni De Guzman kaugnay ng Sinumpaang Salaysay. Dagdag pa nila, hindi lamang sa Sinumpaang Salaysay ibinase ang desisyon sa DARAB Case. Natuklasan ng Integrated Bar of the Philippines (IBP) na nagkaroon ng mga iregularidad si Atty. Venzon sa pagnotaryo at walang sapat na ebidensya laban kay Atty. Palubon. Pinagtibay ng IBP Board of Governors ang rekomendasyon na suspindihin si Atty. Venzon bilang notaryo publiko at ibasura ang reklamo laban kay Atty. Palubon.

Sumang-ayon ang Korte Suprema sa IBP. Ayon sa Korte, ang **notarisasyon ay isang mahalagang gawain na may kinalaman sa interes ng publiko**. Ginagawa nitong dokumentong publiko ang isang pribadong dokumento, kaya dapat itong paniwalaan. Dapat ding tiyakin ng notaryo publiko na personal na humaharap sa kanya ang lumagda at kumuha ng sapat na pagkakakilanlan.

Seksyon 2 (b), Rule IV ng 2004 Rules on Notarial Practice:

“A person shall not perform a notarial act if the person involved as signatory to the instrument or document – (1) is not in the notary’s presence personally at the time of the notarization; and (2) is not personally known to the notary public or otherwise identified by the notary public through competent evidence of identity as defined by these Rules.”

Inamin ni Atty. Venzon na hindi niya hinanapan ng ID ang mag-asawa dahil sa kanilang edad. Dahil dito, nilabag niya ang kanyang tungkulin bilang isang notaryo publiko. Sa paglalagay niya ng kanyang pirma at selyo, pinatunayan niya na personal na humarap sa kanya si De Guzman at pinatotohanan ang nilalaman ng dokumento, kahit hindi naman si De Guzman ang nagnotaryo nito. Ito ay naglalagay sa panganib sa integridad ng mga dokumentong notarisado.

Higit pa rito, ang paglabag sa 2004 Rules on Notarial Practice ay paglabag din sa Code of Professional Responsibility (CPR), partikular na sa Canon 1 at Rule 1.01 nito. Ang abogado ay dapat sumunod sa Saligang Batas at mga batas, at hindi dapat gumawa ng anumang ilegal, hindi tapat, imoral, o mapanlinlang na pag-uugali. Dahil napatunayan ang pananagutan ni Atty. Venzon, dapat siyang parusahan.

Sa mga katulad na kaso, ang mga abogadong nagnotaryo ng dokumento nang walang presensya ng mga lumagda ay pinatawan ng agarang pagbawi ng kanilang komisyon, diskwalipikasyon sa pagiging notaryo publiko sa loob ng dalawang taon, at suspensyon sa pagsasagawa ng abogasya sa loob ng anim na buwan. Kaya, nararapat lamang na ipataw kay Atty. Venzon ang parehong parusa, ayon sa rekomendasyon ng IBP Board of Governors.

Tama naman ang IBP sa pagbasura sa reklamo laban kay Atty. Palubon dahil walang sapat na ebidensya laban sa kanya.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Ang pangunahing isyu ay kung dapat bang managot sa administratibong paraan ang mga respondent na abogadong sina Atty. Venzon at Atty. Palubon kaugnay ng kanilang papel sa pagnotaryo at paggamit umano ng isang Sinumpaang Salaysay.
Ano ang naging batayan ng Korte Suprema sa pagpataw ng parusa kay Atty. Venzon?	Pinatawan ng parusa si Atty. Venzon dahil nilabag niya ang 2004 Rules on Notarial Practice sa pamamagitan ng pagnotaryo ng isang dokumento nang hindi muna kinilala nang wasto ang mga lumagda, at dahil dito ay lumabag din siya sa Code of Professional Responsibility.
Bakit ibinasura ang kaso laban kay Atty. Palubon?	Ibinasura ang kaso laban kay Atty. Palubon dahil walang sapat na ebidensya na nagpapakita na siya ay nagkasala o may kinalaman sa mapanlinlang na dokumento.
Anong mga parusa ang ipinataw kay Atty. Venzon?	Ipinataw kay Atty. Venzon ang suspensyon sa pagsasagawa ng abogasya sa loob ng anim (6) na buwan, diskwalipikasyon sa pagiging notaryo publiko sa loob ng dalawang (2) taon, at pagbawi ng kanyang komisyon bilang notaryo publiko.
Ano ang kahalagahan ng notarisasyon?	Ang notarisasyon ay mahalaga dahil ginagawa nitong dokumentong publiko ang isang pribadong dokumento, kaya dapat itong paniwalaan. Dapat tiyakin ng notaryo publiko na personal na humaharap sa kanya ang lumagda at kumuha ng sapat na pagkakakilanlan.
Ano ang mga obligasyon ng isang notaryo publiko?	Obligasyon ng notaryo publiko na tiyakin na ang lumagda ay personal na humarap sa kanya, may sapat na pagkakakilanlan, at malayang loob na nilagdaan ang dokumento. Dapat din niyang sundin ang lahat ng mga patakaran at alituntunin ng notarisasyon.
Ano ang Code of Professional Responsibility?	Ang Code of Professional Responsibility (CPR) ay ang code of ethics para sa mga abogado sa Pilipinas. Naglalayong ito na panatilihing mataas ang pamantayan ng kaasalan, integridad, at propesyonalismo sa hanay ng mga abogado.
Mayroon bang kaugnayan ang paglabag sa notarial rules sa Code of Professional Responsibility?	Oo, ang paglabag sa notarial rules ay maaari ding maging paglabag sa Code of Professional Responsibility dahil ang abogado ay nanumpa na susunod sa lahat ng batas at legal na proseso. Ang paggawa ng hindi tapat na gawain bilang isang notaryo ay paglabag din sa panunumpa bilang abogado.

Ang kasong ito ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng tungkulin ng notaryo publiko at ang pangangailangan na mahigpit na sumunod sa mga patakaran ng notarisasyon. Ang pagpapabaya sa tungkuling ito ay maaaring magresulta sa malubhang kahihinatnan, hindi lamang para sa notaryo mismo, kundi pati na rin para sa publiko na umaasa sa integridad ng mga dokumentong notarisado.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: De Guzman v. Venzon, A.C. No. 8559, July 27, 2020