Sa desisyong ito, pinanagot ng Korte Suprema ang ES Trucking and Forwarders dahil sa kapabayaan ng kanilang driver na nagresulta sa pagkamatay ni Catalina P. Mendoza. Ipinakita na ang employer ay may pananagutan sa ilalim ng Article 2180 ng Civil Code dahil hindi nito naipakita ang sapat na pag-iingat sa pagpili at pagsubaybay sa kanilang empleyado. Ang desisyong ito ay nagbibigay-diin sa responsibilidad ng mga employer na tiyaking ligtas at kwalipikado ang kanilang mga driver upang maiwasan ang mga aksidente.

Aksidente sa Kalsada, Kapabayaan sa Pagpili: Sino ang Dapat Managot?

Ang kaso ay nagsimula noong ika-13 ng Hunyo, 2013, nang masagasaan ni Catalina P. Mendoza ang isang 14-wheeler prime mover truck na pag-aari ng ES Trucking and Forwarders habang tumatawid sa Sta. Maria Road, Zamboanga City. Si Clin Timtim ang nagmamaneho ng truck. Dahil sa insidente, namatay si Catalina. Ang mga tagapagmana ni Catalina ay nagsampa ng kaso para sa danyos laban sa ES Trucking, na sinasabing ang kumpanya ay nagpabaya sa pagpili at pagsubaybay sa kanilang driver. Ang pangunahing tanong sa kasong ito ay kung mananagot ba ang ES Trucking sa kapabayaan ng kanilang driver.

Ayon sa Article 2176 ng Civil Code, ang sinumang sa pamamagitan ng pagkilos o hindi pagkilos ay magdulot ng pinsala sa iba, dahil sa pagkakamali o kapabayaan, ay obligadong magbayad para sa pinsalang nagawa. Dagdag pa rito, nakasaad sa Article 2180 na ang mga employer ay responsable para sa mga pinsalang idinulot ng kanilang mga empleyado habang ginagampanan ang kanilang mga tungkulin.

Ayon din sa 2180 ng ating Civil Code:

Art. 2180. The obligation imposed by Article 2176 is demandable not only for one’s own acts or omissions, but also for those of persons for whom one is responsible.

x x x x

The owners and managers of an establishment or enterprise are likewise responsible for damages caused by their employees in the service of the branches in which the latter are employed or on the occasion of their functions.

x x x x

The responsibility treated of in this article shall cease when the persons herein mentioned prove that they observed all the diligence of a good father of a family to prevent damage. (1903a)

Sa ilalim ng batas, mayroong presumption na ang employer ay nagpabaya kung ang empleyado nito ay nagdulot ng pinsala dahil sa kanyang kapabayaan. Upang mapawalang-bisa ang presumption na ito, kinakailangan na mapatunayan ng employer na ginawa nila ang lahat ng nararapat na pag-iingat sa pagpili at pagsubaybay sa kanilang mga empleyado.

Ang Korte Suprema ay nagbigay-diin sa pagkakaiba ng pananagutan ng employer sa quasi-delict kumpara sa pananagutan ng driver sa ilalim ng Revised Penal Code. Ang pananagutan sa quasi-delict ay hiwalay at bukod pa sa pananagutan sa ilalim ng Penal Code. Kaya, kahit pa napatunayang nagkasala ang driver sa isang hiwalay na kasong kriminal, ang kaso sibil laban sa employer ay maaaring magpatuloy nang nakapag-iisa.

Sa paglilitis, napatunayan na hindi naipakita ng ES Trucking ang sapat na pagsisikap sa pagpili at pagsubaybay sa kanilang driver. Hindi nila sinigurado na mayroong sapat na kasanayan at pagsasanay si Timtim sa pagmamaneho ng isang malaking truck. Binigyang diin din ng Korte Suprema ang ginawang pagtatago ng ES Trucking sa totoong body number ng truck upang hindi ito makilala. Ang aksyon na ito ay nagpapakita ng kawalan ng respeto sa batas.

Bukod dito, kinilala ng Korte Suprema na ang ES Trucking ay maituturing na isang common carrier dahil nag-aalok ito ng serbisyo ng paghahatid ng mga kargamento sa publiko. Kahit na hindi nakarehistro ang truck bilang isang pampublikong sasakyan, ang katotohanan na ginagamit ito para sa paghahatid ng mga kargamento para sa iba ay sapat na upang ituring itong isang common carrier.

Bilang isang common carrier, obligado ang ES Trucking na magpakita ng extraordinary diligence sa pagpili at pagsubaybay sa kanilang mga empleyado. Dahil hindi nila naipakita ito, sila ay mananagot sa pagkamatay ni Catalina.

Kaugnay nito, sinabi ng korte na:

A certificate of public convenience is not a requisite for the incurring of liability under the Civil Code provisions governing common carriers. That liability arises the moment a person or firm acts as a common carrier, without regard to whether or not such carrier has also complied with the requirements of the applicable regulatory statute and implementing regulations and has been granted a certificate of public convenience or other franchise.

Sa madaling salita, kahit na walang prangkisa ang isang kompanya, kung nagbibigay ito ng serbisyo ng paghahatid ng kargamento, mananagot ito bilang isang common carrier.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Ang pangunahing isyu ay kung mananagot ba ang employer sa kapabayaan ng kanilang driver na nagdulot ng pagkamatay ng biktima. Ito ay nakabatay sa Artikulo 2180 ng Civil Code tungkol sa pananagutan ng employer para sa mga gawa ng kanilang mga empleyado.
Ano ang quasi-delict?	Ang quasi-delict ay isang pagkilos o pagkukulang na nagdudulot ng pinsala sa ibang tao, na walang pre-existing contractual relation sa pagitan ng mga partido. Ito ay sakop ng Artikulo 2176 ng Civil Code.
Ano ang kailangan patunayan ng employer upang hindi sila managot?	Kailangang patunayan ng employer na ginawa nila ang lahat ng nararapat na pag-iingat sa pagpili at pagsubaybay sa kanilang mga empleyado. Kailangan ipakita nilang sila ay naging masigasig sa pag-iwas ng kapahamakan.
Ano ang kahalagahan ng pagiging common carrier sa kasong ito?	Bilang isang common carrier, obligado ang ES Trucking na magpakita ng mas mataas na antas ng pag-iingat (extraordinary diligence) sa pagpili at pagsubaybay sa kanilang driver. Ang pagiging common carrier nila ay nagpataw sa kanila ng mas mahigpit na responsibilidad.
Ano ang mga danyos na iginawad sa mga tagapagmana ni Catalina Mendoza?	Iginawad sa mga tagapagmana ni Catalina Mendoza ang mga sumusunod: P362,565.60 bilang aktuwal na danyos, P50,000.00 bilang civil indemnity, P100,000.00 bilang moral damages, P50,000.00 bilang exemplary damages, at P50,000.00 bilang attorney’s fees. Dagdag pa rito, may interes na ipapataw sa kabuuang halaga.
Bakit iginawad ang exemplary damages?	Iginawad ang exemplary damages dahil ipinakita ng ES Trucking ang gross negligence at masamang intensyon, lalo na sa pagtatago ng body number ng truck upang maiwasan ang pagkakakilanlan nito. Ito ay upang magsilbing aral at pigilan ang mga katulad na aksyon sa hinaharap.
May kaugnayan ba ang criminal case sa civil case sa ganitong sitwasyon?	Bagamat may criminal case laban sa driver, ang civil case para sa quasi-delict laban sa employer ay maaaring magpatuloy nang hiwalay. Ito ay dahil ang pananagutan ng employer sa quasi-delict ay iba sa pananagutan ng driver sa ilalim ng criminal law.
Anong mga dokumento ang kailangan para mapatunayang may kapabayaan ang employer?	Mahalagang magpakita ng mga dokumento tulad ng record ng pagpili sa driver, training certificates, at anumang ebidensya na nagpapakita na hindi nagpakita ng sapat na pag-iingat ang employer sa pagsubaybay sa driver.

Ang kasong ito ay nagpapaalala sa mga employer na maging masigasig sa pagpili at pagsubaybay sa kanilang mga empleyado upang maiwasan ang mga aksidente at pananagutan. Ito ay hindi lamang para sa ikabubuti ng kanilang negosyo, kundi para rin sa kaligtasan ng publiko.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: Heirs of Catalina P. Mendoza v. ES Trucking and Forwarders, G.R. No. 243237, February 17, 2020