Sa desisyon na ito, pinagtibay ng Korte Suprema na ang isang abogado ay nagkasala sa paglabag sa Code of Professional Responsibility (CPR) at sa 2004 Rules on Notarial Practice dahil sa pag-notaryo ng mga dokumento kahit patay na ang isa sa mga nagpirma. Dahil dito, sinuspinde ng Korte ang abogado sa pagsasagawa ng abogasya sa loob ng dalawang taon, kinansela ang kanyang notarial commission, at hindi siya maaaring maging notaryo publiko sa loob ng dalawang taon. Ang desisyong ito ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng personal na pagharap sa notaryo at ang responsibilidad ng mga abogado na panatilihin ang integridad ng kanilang propesyon at sundin ang mga batas.

Paglabag sa Tungkulin: Ang Notaryo at ang Deed ng Patay na Vendor

Ang kasong ito ay nagsimula nang ireklamo si Atty. Ruben M. Ilagan (respondent) dahil sa pag-notaryo ng mga Deeds of Absolute Sale kung saan ang isa sa mga nagbenta, si Narciso Salas (Narciso), ay patay na. Ayon kay Atty. Rogelio N. Velarde (complainant), isa sa mga may-ari ng lupa sa Ma. Cristina Village, ginawa ito ni Atty. Ilagan pagkatapos mamatay ni Narciso noong May 6, 2010. Lumabas na ang lupang dating nakarehistro sa pangalan ni Narciso ay naipamahagi at ang mga lote ay naibenta sa iba’t ibang indibidwal, at ang mga Deeds of Absolute Sale ay pinatunayan ni Atty. Ilagan.

Dahil dito, sinabi ng complainant na nilabag ni Atty. Ilagan ang 2004 Rules on Notarial Practice sa pamamagitan ng pagpapanggap na personal na humarap sa kanya si Narciso. Bilang depensa, sinabi ni Atty. Ilagan na pineke ang kanyang mga pirma sa mga deeds of sale. Bagaman nagpadala ng mga abiso ang Integrated Bar of the Philippines (IBP), hindi sumipot si Atty. Ilagan sa mga pagdinig at hindi rin nagsumite ng posisyon papel. Nakita ng IBP-Commission on Bar Discipline (CBD) na nagkasala si Atty. Ilagan ng misconduct, at pinagtibay ito ng IBP-Board of Governors.

Binigyang-diin ng Korte Suprema na ang pag-notaryo ay hindi lamang isang gawaing ministerial, kundi isang mahalagang proseso na nagiging pampublikong dokumento ang isang pribadong kasulatan. Ayon sa Rule IV, Section 1(b) at (c) ng Notarial Rules, hindi maaaring magsagawa ng notarial act kung ang taong pumirma sa dokumento ay wala sa personal na presensya ng notaryo o hindi niya personal na kilala, o hindi nakapagpakita ng sapat na pagkakakilanlan. Sa kasong ito, malinaw na nilabag ni Atty. Ilagan ang mga panuntunang ito.

Ipinaliwanag ng Korte Suprema ang kahalagahan ng personal na pagharap upang maiwasan ang panloloko. Sinabi ng Korte na dapat tiyakin ng notaryo publiko na ang mga taong pumirma sa dokumento ay ang mga taong personal na humarap sa kanya at nagpatunay sa nilalaman nito. Bukod pa rito, sa hindi pagtupad sa kanyang tungkulin bilang notaryo publiko, nilabag din ni Atty. Ilagan ang Code of Professional Responsibility (CPR), na nagbabawal sa mga abogado na gumawa ng mga ilegal, hindi tapat, imoral, o mapanlinlang na gawain. Nakasaad dito na dapat itaguyod ng abogado ang Konstitusyon, sundin ang mga batas, at igalang ang proseso ng batas.

Hindi rin nakaligtas sa pansin ng Korte ang pagwawalang-bahala ni Atty. Ilagan sa awtoridad ng IBP nang hindi siya sumipot sa mga pagdinig. Ang pagsuway na ito ay paglabag sa Canon 11 ng CPR, na nag-uutos sa mga abogado na igalang ang mga korte at mga opisyal ng hudikatura. Dahil dito, ang hindi pagtugon ni Atty. Ilagan sa mga utos ng IBP ay maituturing na pag-uugaling hindi nararapat sa isang abogado.

Dahil sa pag-notaryo ng dokumento nang walang personal na pagharap ng taong nagpapatotoo, sinuspinde ng Korte Suprema ang lisensya ng abogado, kinansela ang kanyang notarial commission, at hindi siya pinayagang maitalaga bilang notaryo publiko sa loob ng dalawang taon sa kasong Isenhardt v. Atty. Real. Dahil sa paglabag ni Atty. Ilagan sa mga panuntunan ng notarial practice at sa kanyang pagsuway sa mga utos ng IBP, nararapat lamang na patawan siya ng parusang suspensyon sa pagsasagawa ng abogasya sa loob ng dalawang taon, kanselahin ang kanyang notarial commission, at hindi siya pahintulutang maging notaryo publiko sa loob ng dalawang taon.

Muli, pinaalalahanan ng Korte Suprema ang mga notaryo publiko na tungkulin nilang pangalagaan ang integridad ng mga dokumentong pinatutunayan nila at magsikap na palakasin ang tiwala ng publiko sa kanila. Hindi mag-aatubili ang Korte na parusahan ang sinumang abogadong lumabag sa tungkuling ito at gumawa ng anumang bagay na sumisira sa imahe ng mga dokumento bilang mahalaga sa interes ng publiko.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Kung nilabag ba ni Atty. Ilagan ang Code of Professional Responsibility (CPR) at ang 2004 Rules on Notarial Practice sa pamamagitan ng pag-notaryo ng mga dokumento kahit patay na ang isa sa mga nagpirma.
Ano ang naging desisyon ng Korte Suprema?	Pinagtibay ng Korte Suprema na nagkasala si Atty. Ilagan at sinuspinde siya sa pagsasagawa ng abogasya sa loob ng dalawang taon, kinansela ang kanyang notarial commission, at hindi siya maaaring maging notaryo publiko sa loob ng dalawang taon.
Bakit mahalaga ang personal na pagharap sa notaryo?	Mahalaga ang personal na pagharap upang matiyak na ang mga taong pumirma sa dokumento ay ang mga taong personal na humarap sa notaryo at nagpatunay sa nilalaman nito, at upang maiwasan ang panloloko.
Ano ang mga panuntunan sa notarial practice na nilabag ni Atty. Ilagan?	Nilabag ni Atty. Ilagan ang Rule IV, Section 1(b) at (c) ng Notarial Rules, na nagsasaad na hindi maaaring magsagawa ng notarial act kung ang taong pumirma sa dokumento ay wala sa personal na presensya ng notaryo o hindi niya personal na kilala, o hindi nakapagpakita ng sapat na pagkakakilanlan.
Ano ang Code of Professional Responsibility (CPR) na nilabag ni Atty. Ilagan?	Nilabag ni Atty. Ilagan ang Rule 1.01 ng CPR, na nagbabawal sa mga abogado na gumawa ng mga ilegal, hindi tapat, imoral, o mapanlinlang na gawain, at dapat itaguyod ang Konstitusyon, sundin ang mga batas, at igalang ang proseso ng batas.
Ano ang epekto ng hindi pagtupad sa mga utos ng Integrated Bar of the Philippines (IBP)?	Ang hindi pagtupad sa mga utos ng IBP ay paglabag sa Canon 11 ng CPR, na nag-uutos sa mga abogado na igalang ang mga korte at mga opisyal ng hudikatura, at maituturing na pag-uugaling hindi nararapat sa isang abogado.
Anong kaparusahan ang ipinataw sa abogadong nagnotaryo ng dokumento nang walang personal na pagharap?	Ang abogadong nagnotaryo ng dokumento nang walang personal na pagharap ay maaaring masuspinde sa pagsasagawa ng abogasya, kanselahin ang kanyang notarial commission, at hindi pahintulutang maging notaryo publiko sa loob ng ilang taon.
Paano nakakaapekto ang desisyong ito sa mga notaryo publiko?	Pinapaalalahanan ang mga notaryo publiko na dapat nilang pangalagaan ang integridad ng mga dokumentong pinatutunayan nila at magsikap na palakasin ang tiwala ng publiko sa kanila, at ang Korte Suprema ay handang magpataw ng parusa sa sinumang abogadong lumabag sa tungkuling ito.

Ang desisyong ito ay nagsisilbing paalala sa lahat ng mga notaryo publiko na dapat nilang gampanan ang kanilang mga tungkulin nang may integridad at pagsunod sa mga panuntunan. Ang paglabag sa mga panuntunang ito ay maaaring magresulta sa malubhang parusa, tulad ng suspensyon o pagtanggal sa lisensya.

Para sa mga katanungan hinggil sa pag-aaplay ng desisyong ito sa mga partikular na sitwasyon, mangyaring makipag-ugnayan sa ASG Law sa pamamagitan ng contact o sa pamamagitan ng email sa frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: Ang pagsusuri na ito ay para lamang sa mga layuning pang-impormasyon at hindi bumubuo ng legal na payo. Para sa partikular na legal na gabay na angkop sa iyong sitwasyon, mangyaring kumunsulta sa isang kwalipikadong abogado.
Source: Atty. Rogelio N. Velarde v. Atty. Ruben M. Ilagan, A.C. No. 12154, September 17, 2019