Sa isang desisyon na nagbibigay linaw sa mga prinsipyo ng litis pendentia at legal na kapasidad, pinagtibay ng Korte Suprema na hindi dapat balewalain ang isang kaso kung saan mayroon nang naunang kaso na nakabinbin sa pagitan ng parehong mga partido, ngunit binigyang-diin na ang lahat ng mga elemento ng litis pendentia ay dapat na mahigpit na matugunan. Dagdag pa rito, nilinaw ng Korte ang kahalagahan ng pagtukoy kung ang isang partido ay may legal na kapasidad na magsampa ng kaso sa panahon na isinampa ang reklamo.

Pagbebenta sa Gitna ng Kaguluhan: Kailan Ito Mababawi?

Ang kasong ito ay nagmula sa isang demanda na isinampa ng Union Bank of the Philippines laban sa Far East Bank and Trust Company (FEBTC) at sa mga Yutingco, na naglalayong mapawalang-bisa ang pagbebenta ng mga ari-arian ng EYCO kay FEBTC. Iginiit ng Union Bank na ang pagbebenta ay mapanlinlang at ginawa upang maiwasan ang mga ari-arian na masingil para sa mga utang ng NIKON, kung saan ang mga Yutingco ay mga surety. Ipinunto ng FEBTC na may nakabinbing kaso na sa SEC tungkol sa suspensyon ng pagbabayad ng EYCO, na dapat pumigil sa demanda ng Union Bank. Bukod pa rito, pinagtalo nila na ang Union Bank ay walang legal na kapasidad na magsampa ng kaso dahil sa appointment ng Management Committee (MANCOM) na itinalaga ng SEC, na dapat sana ang kumakatawan sa mga interes ng mga nagpapautang.

Ang Regional Trial Court (RTC) ay nagpasiya pabor sa FEBTC, na ibinasura ang kaso ng Union Bank batay sa litis pendentia. Ngunit binaligtad ng Court of Appeals (CA) ang desisyon ng RTC, na sinasabing walang litis pendentia dahil hindi pareho ang mga partido at sanhi ng aksyon. Humiling ng certiorari ang FEBTC sa Korte Suprema, na sinasabing nagkamali ang CA sa pagpapawalang-bisa sa kanilang mosyon upang ibasura ang demanda.

Tinalakay ng Korte Suprema ang doktrina ng litis pendentia, na pumipigil sa isang kaso na maisampa kapag may isa pang kaso na nakabinbin sa pagitan ng parehong mga partido para sa parehong sanhi ng aksyon, na nagiging hindi kailangan at nakakainis ang pangalawang aksyon. Para magkaroon ng litis pendentia, dapat matugunan ang mga sumusunod na elemento: (a) pagkakapareho ng mga partido, o hindi bababa sa mga partido na kumakatawan sa parehong mga interes sa parehong aksyon; (b) pagkakapareho ng mga karapatan na iginigiit at hinihiling na lunas, ang lunas na nakabatay sa parehong mga katotohanan; at (c) pagkakapareho sa dalawang naunang detalye sa dalawang kaso ay ganoon na ang anumang hatol na maaaring ipataw sa nakabinbing kaso, anuman ang kung sino ang matagumpay na partido, ay magiging res judicata sa ibang kaso.

Natuklasan ng Korte Suprema na hindi natutugunan ang mga kinakailangan para sa litis pendentia. Unang-una, hindi pareho ang mga partido dahil tinanggal na ang mga Yutingco sa kaso sa SEC. Pangalawa, ang demanda ng Union Bank ay naglalayong mapawalang-bisa ang bentahan ng mga ari-arian dahil sa pagiging mapanlinlang nito, habang ang kaso sa SEC ay isang kahilingan para sa suspensyon ng mga pagbabayad. Dagdag pa rito, binigyang-diin ng Korte na ang pagpasiya sa kaso sa SEC ay hindi magiging res judicata sa demanda, at vice versa. Sa pagpapatuloy, nanindigan ang Korte na ang argumento ng FEBTC na ang lahat ng tanong tungkol sa mga ari-arian ng insolvens ay kailangang litisin sa SEC, ay walang basehan dahil dito. Sa madaling salita, kung maging matagumpay man ang kaso sa SEC ay hindi nito mapipigilan o maiimpluwensyahan ang pangyayari sa kaso sa korte. Dahil hindi magkapareho ang mga isyu at hiniling na remedyo, hindi nagkasala ang Union Bank ng forum shopping.

Inulit ng Korte na noong isampa ng Union Bank ang demanda, mayroon pa silang legal na kapasidad na gawin ito dahil hindi pa naitatag ang MANCOM. Gayunpaman, kinilala ng Korte na ang kaso ay dapat na suspindihin sa sandaling maitatag ang MANCOM. Dahil sa mga kaganapan pagkatapos ng demandahan, nagbago ang batas kung kaya’t ipinawalang-bisa na ang suspension order sa ganitong uri ng demanda.

Sa ilalim ng Republic Act No. 10142 (Financial Rehabilitation and Insolvency Act [FRIA] of 2010), ang mga aksyon na isinampa laban sa mga surety o mga taong solidarily liable sa debtor ay kabilang sa mga hindi sakop ng Stay Order.

Samakatuwid, pinagtibay ng Korte Suprema ang desisyon ng Court of Appeals. Itinuro ng hukuman, na sa pagsasawalang-bisa ng proseso sa suspension of payments proceedings sa SEC Case No. 09-97-5764 noong Setyembre 14, 1999, wala nang legal na hadlang sa pagpapatuloy ng Civil Case No. 66477. Sa gayon, pinapayagan ng korte ang sibil na kaso na magpatuloy sa paglilitis.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Ang pangunahing isyu ay kung dapat bang ibasura ang kaso ng Union Bank dahil sa litis pendentia, forum shopping, o kawalan ng legal na kapasidad na magsampa ng demanda. Ang pangalawang isyu naman, ay kung napapanahon ang pagdemanda kung ikukumpara sa ipinasa nang batas kaugnay ng demandang suspensiyon.
Ano ang ibig sabihin ng litis pendentia?	Ang Litis pendentia ay umiiral kung mayroong isa pang aksyon na nakabinbin sa pagitan ng parehong mga partido para sa parehong sanhi ng aksyon, upang ang pangalawang aksyon ay maging hindi kailangan at nakakainis. Para magkaroon ng litis pendentia, dapat na matugunan ang lahat ng mga elemento ng litis pendentia.
Bakit hindi nahanap ng Korte Suprema ang litis pendentia sa kasong ito?	Hindi nakita ng Korte Suprema ang litis pendentia dahil hindi magkapareho ang mga partido at sanhi ng aksyon sa demanda at sa kaso sa SEC. Isa pa, iba’t iba rin ang naipasa at inutos na lunas sa parehong demanda. Dahil dito, napatunayang wala silang kaparehong sakop.
Ano ang legal na kapasidad na magsampa ng kaso?	Ang legal na kapasidad na magsampa ng kaso ay tumutukoy sa kakayahan ng isang partido na humarap sa hukuman at maghanap ng lunas. Sa kasong ito, ang legal na kapasidad ay iniugnay sa kapangyarihan ng isang itinalagang tagapangasiwa.
May sala bang nagawa ang Union Bank na forum shopping?	Hindi nagkasala ang Union Bank ng forum shopping dahil walang litis pendentia, at hindi magkapareho ang mga isyu sa demanda at sa kaso sa SEC. Ang forum shopping ay ang pagsasampa ng mga kaso upang mahati ang pabor na hatol sa kabila ng kahalintulad na demandahan.
Kailan naitatag ang MANCOM?	Naitatag ang MANCOM noong Oktubre 27, 1997. Importanteng malaman ang detalye na ito sapagkat dito nakadepende ang suspindihin ang ibang demanda, gaya ng ipinahayag sa itaas.
Ano ang implikasyon ng FRIA sa kasong ito?	Sa ilalim ng FRIA, ang mga aksyon na isinampa laban sa mga surety o mga taong solidarily liable sa debtor ay hindi sakop ng Stay Order. Nangangahulugan ito na kahit na nagsasagawa ng rehabilitasyon ang isang korporasyon, maaaring ituloy ang mga demanda laban sa mga surety.
Ano ang panghuling hatol ng Korte Suprema?	Ipinag-utos ng Korte Suprema na ibasura ang petisyon at pagtibayin ang desisyon ng Court of Appeals. Sinabi sa kanilang desisyon na dapat nang ituloy ang demandang inihain noong 1997, dahil tapos na ang imbestigasyon para sa ipinahayag na suspensiyon, kaugnay na aksyon.

Sa madaling salita, ang desisyong ito ng Korte Suprema ay nagpapahiwatig sa kahalagahan ng litis pendentia. Gayunpaman, kinikilala rin ng desisyon na kahit na may isang committee na naatasang pangasiwaan ang suspindihin ang iba pang demanda, gaya ng kaso dito, magbabago ito sa pangyayari dahil nagbago rin ang umiiral na batas.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: FAR EAST BANK AND TRUST COMPANY V. UNION BANK OF THE PHILIPPINES, G.R. No. 196637, June 03, 2019