Sa isang desisyon ng Korte Suprema, pinanindigan na ang employer ay mananagot din sa kapabayaan ng kanilang empleyado kung ang kapabayaang ito ay nagdulot ng pinsala. Ang kasong ito ay nagbibigay-diin sa tungkulin ng mga employer na maging maingat sa pagpili at pagsubaybay sa kanilang mga empleyado. Nangangahulugan ito na ang isang kumpanya, tulad ng isang bus company, ay maaaring managot hindi lamang sa mga aksyon ng kanilang driver kundi pati na rin sa sarili nilang kapabayaan sa pagpili at pagsasanay sa driver na iyon. Ang desisyong ito ay naglalayong protektahan ang publiko at tiyakin na ang mga kumpanya ay masusing pinipili at sinasanay ang kanilang mga empleyado.

Sino ang Mananagot sa Kapabayaan sa Daan: Ang Kwento ng Bus at mga Bato

Ang kasong ito ay nag-ugat sa isang trahedya sa Pangasinan kung saan nasawi si Bismark Cacho sa isang banggaan ng kanyang sasakyan at isang bus ng Dagupan Bus Co., Inc. Idinemanda ng pamilya Cacho ang driver ng bus, ang kumpanya ng bus, at ang contractor na naglagay ng mga bato sa kalsada malapit sa pinangyarihan. Ang pangunahing tanong dito ay, sino ang dapat managot sa kapabayaang nagresulta sa aksidente at kamatayan ni Cacho?

Nagsampa ng kaso ang pamilya Cacho laban kay Gerardo Manahan, ang driver ng bus, Dagupan Bus Co., Inc., ang kumpanya ng bus, at Renato de Vera, ang contractor. Ayon sa mga nagdemanda, ang kapabayaan ni De Vera sa paglalagay ng mga bato sa kalsada at ang kapabayaan ni Manahan sa pagmamaneho ang sanhi ng aksidente. Sinabi ng Dagupan Bus at Manahan na si Cacho ang nagmaneho nang mabilis at bumangga sa bus, at sinisi nila si De Vera sa mga batong nakakalat sa kalsada. Si De Vera naman ay sinabi na sinigurado niyang ligtas ang kalsada at si Cacho ang nagmaneho nang reckless.

Sa paglilitis, nalaman ng korte na ang bus ay mabilis na nagpapatakbo bago ang aksidente. Ang isang saksi, si Alvin Camba, ay nagpatotoo na ang bus ay tumatakbo sa pagitan ng 80 hanggang 100 kilometro kada oras bago ang banggaan. Tinukoy din ng korte na ang driver ng bus ay nag-okupa ng bahagi ng lane ng kabilang kalsada. Dahil dito, napagdesisyunan ng korte na ang driver ng bus at ang kumpanya ay nagpabaya.

Base sa Art. 2185 ng Civil Code, may legal na pagpapalagay na nagpabaya ang isang nagmamaneho kung lumalabag siya sa mga panuntunan sa trapiko. Higit pa dito, binigyang diin ng Korte Suprema ang Artikulo 1733 ng Civil Code na kung saan nakasaad na ang mga common carrier ay kinakailangang magpakita ng extra ordinary diligence sa pag aalaga ng mga pasahero, at pagpapanatili ng kanilang seguridad, na ayon din sa sitwasyon ng bawat isa.

Ayon sa Article 2185 ng Civil Code: “Unless there is proof to the contrary, it is presumed that a person driving a motor vehicle has been negligent if at the time of the mishap, he was [in violation of] any traffic regulation.”

Ayon sa Article 1733 ng Civil Code: “Common carriers are bound to observe extraordinary diligence in the vigilance over the goods and for the safety of the passengers transported by them, according to all the circumstances of each case.”

Dagdag pa rito, responsibilidad ng employer na siguraduhing ligtas ang kanilang empleyado para sa publiko. Sa ilalim ng Artikulo 2180 ng Civil Code, ang employer ay mananagot sa mga pinsalang dulot ng kapabayaan ng kanilang empleyado, maliban kung mapatunayan nilang ginawa nila ang lahat ng makatuwirang pag-iingat sa pagpili at pagsubaybay sa empleyado.

Ipinunto ng Korte Suprema na hindi nagpakita ng sapat na pagsisikap ang Dagupan Bus sa pagpili at pagsubaybay kay Manahan. Nalaman ng korte na baguhan pa lang si Manahan sa pagmamaneho ng bus at hindi pa siya ganap na sanay. Bukod pa rito, ipinahihiwatig ng rekord ng apprenticeship ni Manahan na hindi siya karapat-dapat magmaneho ng aircon bus o magmaneho sa gabi.

Dahil dito, pinanindigan ng Korte Suprema na mananagot ang Dagupan Bus sa kapabayaan ng kanilang driver. Binigyang diin ng korte na ang pagpili at pagsubaybay sa mga empleyado ay mahalaga upang maiwasan ang mga aksidente at maprotektahan ang buhay ng publiko. Kaya naman, kinakailangan na pagbayaran ng Dagupan Bus at driver ng bus na si Manahan ang mga danyos na iniutos ng korte, pati na rin ang interes mula sa petsa ng desisyon ng trial court.

Sa madaling salita, nilinaw ng Korte Suprema na ang pananagutan para sa kapabayaan ay hindi lamang nakasalalay sa nagkasala kundi pati na rin sa employer kung hindi nito naipakita ang kinakailangang pag-iingat sa pagpili at pagsubaybay sa kanilang empleyado.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Ang pangunahing isyu ay kung mananagot ang employer (Dagupan Bus Co., Inc.) sa kapabayaan ng kanilang empleyado (driver ng bus na si Gerardo Manahan) na nagresulta sa pagkamatay ni Bismark Cacho. Kasama rin sa isyu kung sino ang responsable sa aksidente at sa pagkamatay ni Cacho.
Sino ang mga respondent sa kaso?	Ang mga respondent ay sina Gerardo Manahan (driver ng bus), Dagupan Bus Co., Inc. (kumpanya ng bus), at Renato de Vera (contractor na naglagay ng mga bato sa kalsada).
Ano ang naging desisyon ng Korte Suprema?	Binaliktad ng Korte Suprema ang desisyon ng Court of Appeals at pinanindigan ang desisyon ng Regional Trial Court. Ito ay nangangahulugan na sina Gerardo Manahan, Dagupan Bus Co., Inc., at Renato de Vera ay solidarily liable na magbayad ng damages sa mga petisyoner.
Anong batas ang ginamit upang magdesisyon sa kaso?	Ginamit ang mga probisyon ng Civil Code, partikular na ang Articles 2176, 2180, at 2185, at ang Land Transportation and Traffic Code (R.A. No. 4136) para sa paglabag sa panuntunan sa trapiko.
Bakit napagdesisyunan na nagpabaya ang driver ng bus?	Napagdesisyunan na nagpabaya ang driver ng bus dahil napatunayang nagmamaneho siya nang mabilis malapit sa tulay, umokupa ng lane ng kabilang kalsada, at lumabag sa mga panuntunan sa trapiko.
Paano nakaapekto ang paglalagay ng mga bato sa kalsada sa kaso?	Bagamat hindi direktang sinisi si Renato de Vera, ang contractor, sa desisyon ng Korte Suprema, pinanatili ang desisyon ng trial court na kasama siyang mananagot sa pinsala dahil sa kanyang kapabayaan sa paglalagay ng mga bato na naging sanhi ng pag-iwas ng bus.
Anong uri ng diligence ang dapat ipakita ng isang common carrier?	Ang isang common carrier ay dapat magpakita ng extraordinary diligence sa seguridad ng kanilang mga pasahero at iba pang taong gumagamit ng kalsada.
Paano napatunayan ang kapabayaan ng Dagupan Bus?	Napatunayan ang kapabayaan ng Dagupan Bus dahil hindi nila naipakita na ginawa nila ang lahat ng makatuwirang pag-iingat sa pagpili at pagsubaybay kay Manahan bilang kanilang driver, lalo na’t baguhan pa lamang ito sa pagmamaneho ng bus.

Ang desisyon na ito ay nagpapaalala sa lahat ng mga employer, lalo na sa mga common carrier, na maging maingat sa pagpili at pagsubaybay sa kanilang mga empleyado. Ang kapabayaan ay maaaring magdulot ng trahedya at may kaakibat na pananagutan.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: Linda Cacho, et al. v. Gerardo Manahan, et al., G.R. No. 203081, January 17, 2018