Sa isang aksyon para sa pagbawi ng pagmamay-ari ng lupa, ang relihiyosong pagkakakilanlan ng alkalde ng isang munisipalidad ay hindi tumutukoy sa hurisdiksyon ng Shari’a District Court. Ipinasiya ng Korte Suprema na ang Shari’a District Court ay walang hurisdiksyon maliban kung ang parehong partido sa kaso ay Muslim. Ang pagiging Muslim ng alkalde ay hindi nangangahulugang ang munisipalidad mismo ay Muslim din, dahil ang isang munisipalidad ay isang hiwalay na entidad na walang relihiyosong pagkakakilanlan.

Lupaing Hiniram, Usaping Muslim: Sino ang Dapat Humatol?

Ang kasong ito ay nagmula sa isang demanda na inihain ng mga tagapagmana ni Macalabo Alompo laban sa Munisipalidad ng Tangkal sa Shari’a District Court ng Marawi City. Ayon sa mga tagapagmana, si Macalabo ay pumasok sa isang kasunduan sa munisipalidad noong 1962, kung saan pinahintulutan niya silang “hiramin” ang kanyang lupa upang magtayo ng municipal hall at health center. May kondisyon ang kasunduan na dapat bayaran ng munisipalidad ang lupa sa loob ng 35 taon, o ibabalik ito kay Macalabo. Dahil hindi umano nagbayad ang munisipalidad, hiniling ng mga tagapagmana na ibalik sa kanila ang lupa.

Tumutol ang Munisipalidad ng Tangkal, naghain ng mosyon upang ibasura ang kaso dahil umano sa kawalan ng hurisdiksyon. Iginiit nila na hindi sila maituturing na Muslim dahil wala silang religious affiliation. Dagdag pa nila, ang kaso ay isang real action at dapat dinggin sa Regional Trial Court ng Lanao del Norte.

Hindi sumang-ayon ang Shari’a District Court. Ayon sa kanila, dahil Muslim ang alkalde ng Tangkal, si Abdulazis A.M. Batingolo, ang kaso ay isang aksyon na kinasasangkutan ng mga Muslim, kaya mayroon silang orihinal na hurisdiksyon kasabay ng mga regular na korte. Dagdag pa nila, sakop ng kanilang hurisdiksyon ang Lanao del Sur at Lanao del Norte.

Hindi nagpatinag ang munisipalidad at umakyat sa Korte Suprema, iginiit na walang hurisdiksyon ang Shari’a District Court dahil isa sa mga partido ay isang munisipalidad na walang religious affiliation. Naghain sila ng petisyon para sa certiorari, prohibition, at mandamus na may kahilingan para sa temporary restraining order.

Ang pangunahing isyu sa kasong ito ay kung may hurisdiksyon ang Shari’a District Court sa isang kaso ng pagbawi ng pagmamay-ari ng lupa kung saan ang mga nagdemanda ay mga Muslim at ang nasasakdal ay isang munisipalidad na ang alkalde ay Muslim din. Ang resolusyon ng isyung ito ay nakasalalay sa interpretasyon ng Code of Muslim Personal Laws, partikular sa Article 143(2)(b), na nagbibigay sa Shari’a District Courts ng hurisdiksyon sa mga personal at real actions kung saan ang mga partido ay mga Muslim.

Para matiyak kung may hurisdiksyon ang Shari’a District Court, mahalagang alamin kung kapwa Muslim ang mga partido. Ayon sa Korte Suprema, ang terminong “parties” sa Article 143(2)(b) ay tumutukoy sa mga tunay na partido sa interes. Sa kasong ito, ang tunay na partido na nasasakdal ay ang Munisipalidad ng Tangkal mismo, at hindi lamang ang alkalde nito.

Iginiit ng Korte Suprema na ang isang munisipalidad ay isang juridical person na may personalidad na hiwalay sa mga opisyal nito. Dahil dito, ang pagiging Muslim ng alkalde ay hindi nangangahulugan na ang munisipalidad ay Muslim din. Ayon sa Code of Muslim Personal Laws, ang isang “Muslim” ay isang taong naniniwala sa kaisahan ng Diyos at sa propesiya ni Muhammad at nagpapahayag ng Islam. Ito ay likas na limitado sa mga natural persons at hindi maaaring i-apply sa mga juridical persons tulad ng mga munisipalidad.

Dagdag pa rito, bilang isang government instrumentality, ang Munisipalidad ng Tangkal ay kumikilos lamang para sa mga secular na layunin at alinsunod sa non-establishment clause ng Konstitusyon. Hindi maaaring magpatibay o magsagawa ng anumang relihiyon, kabilang ang Islam. Kaya naman, mali ang pag-uugnay ng Shari’a District Court sa relihiyong pagkakakilanlan ng alkalde sa munisipalidad.

Sa madaling salita, ang hurisdiksyon ng Shari’a District Court ay nakadepende sa relihiyosong pagkakakilanlan ng mga tunay na partido sa kaso. Sa sitwasyong ito, ang Munisipalidad ng Tangkal, bilang nasasakdal, ay hindi Muslim, kaya walang hurisdiksyon ang Shari’a District Court na dinggin ang kaso.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Kung may hurisdiksyon ang Shari’a District Court sa isang kaso kung saan ang isa sa mga partido ay isang munisipalidad.
Ano ang sinabi ng Korte Suprema tungkol sa hurisdiksyon ng Shari’a court?	Walang hurisdiksyon ang Shari’a District Court kung hindi lahat ng partido sa isang kaso ay Muslim.
Bakit hindi maituturing na Muslim ang isang munisipalidad?	Ang munisipalidad ay isang juridical person na hiwalay sa mga opisyal nito at hindi maaaring magsagawa ng relihiyon.
Ano ang kahalagahan ng religious affiliation sa ilalim ng Code of Muslim Personal Laws?	Ang religious affiliation ay mahalaga upang matukoy kung ang Shari’a District Court ay may hurisdiksyon sa isang kaso.
Sino ang itinuturing na “parties involved” para sa layunin ng hurisdiksyon ng Shari’a court?	Ang “parties involved” ay tumutukoy sa mga tunay na partido sa interes, hindi lamang sa mga representative tulad ng alkalde.
Paano nakaaapekto ang separation of Church and State sa kasong ito?	Dahil sa separation of Church and State, hindi maaaring magkaroon ng relihiyosong affiliation ang Munisipalidad ng Tangkal.
Ano ang naging epekto ng desisyon ng Korte Suprema sa kaso?	Ibinasura ng Korte Suprema ang kaso sa Shari’a District Court dahil wala itong hurisdiksyon.
Saan dapat ihain ang kaso ng mga tagapagmana kung nais nilang ipagpatuloy ang kanilang demanda?	Dahil ito ay isang real action, dapat ihain ang kaso sa Regional Trial Court na may hurisdiksyon sa lokasyon ng lupa.

Sa pasyang ito, nilinaw ng Korte Suprema na ang relihiyosong pagkakakilanlan ng mga opisyal ng gobyerno ay hindi sapat upang magbigay ng hurisdiksyon sa Shari’a courts. Mahalagang isaalang-alang ang tunay na pagkakakilanlan ng mga partido sa kaso, at kung isa sa mga partido ay isang entidad na hindi maaaring magkaroon ng relihiyosong affiliation, hindi maaaring gamitin ang Shari’a courts.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: Municipality of Tangkal v. Balindong, G.R. No. 193340, January 11, 2017