Ang desisyon na ito ay nagpapaliwanag na ang pagsasampa ng kasong unlawful detainer (pagpapaalis) habang may nakabinbing kaso para sa pagbawi ng pagmamay-ari ng parehong lupa ay hindi maituturing na forum shopping. Mahalaga ito dahil nililinaw nito ang mga karapatan ng mga partido sa mga kaso ng lupa, lalo na kung mayroong mga usapin tungkol sa pagmamay-ari at paggamit ng lupa.

Kuwento ng Simbahan: Pag-aagawan sa Lupa, Kailan nga ba ang Forum Shopping?

Ang kasong ito ay nagsimula sa pagitan ng Bradford United Church of Christ, Inc. (BUCCI) at ilang miyembro ng Mandaue Bradford Church Council, kasama ang Mandaue Bradford Church (MBC) at ang United Church of Christ in the Philippines, Inc. (UCCPI). Ang BUCCI ay nagsampa ng kasong unlawful detainer laban sa mga nasabing respondents dahil sa paggamit ng lupa na inaangkin nilang pagmamay-ari. Bago pa man ang kasong ito, mayroon nang kaso ang UCCPI at MBC laban sa BUCCI para sa pagbawi ng pagmamay-ari ng parehong lupa sa Regional Trial Court (RTC).

Ang Municipal Trial Court in Cities (MTCC) ay nag-utos sa BUCCI na magpaliwanag kung bakit hindi dapat ibasura ang kanilang kaso dahil sa di-umano’y paglabag sa panuntunan laban sa forum shopping. Ayon sa MTCC, hindi umano binanggit ng BUCCI sa kanilang certification against non-forum shopping ang kumpletong estado ng kaso sa RTC. Ibinasura ng MTCC ang kaso, na sinang-ayunan naman ng RTC. Umakyat ang kaso sa Court of Appeals (CA), na nagdesisyon ding may forum shopping, kaya’t dinala ng BUCCI ang usapin sa Korte Suprema.

Ang pangunahing isyu sa kasong ito ay kung nagkaroon ba ng forum shopping ang BUCCI nang hindi nila isiniwalat sa certification on non-forum shopping ng unlawful detainer case ang kumpletong estado ng kaso para sa pagbawi ng pagmamay-ari na nakabinbin sa RTC. Ang unlawful detainer suit ay may kinalaman sa Lot 3-F na sangkot din sa reklamo para sa pagbawi ng pagmamay-ari. Ipinagtanggol ng BUCCI na magkaiba ang dalawang kaso, dahil ang una ay tungkol sa pisikal na pagmamay-ari, habang ang pangalawa ay tungkol sa pagmamay-ari.

SEC, 5. Certification against forum[-]shopping. – The plaintiff or principal party shall certify under oath in the complaint or other initiatory pleading asserting a claim for relief, or in a sworn certification annexed thereto and simultaneously filed therewith: (a) that he has not theretofore commenced any action or filed any claim involving the same issues in any court, tribunal or quasi-judicial agency and, to the best of his knowledge, no such other action or claim is pending therein; (b) if there is such other pending action or claim, a complete statement of the present status thereof; and (c) if he should thereafter learn that the same or similar action or claim has been filed or is pending, he shall report that fact within five (5) days therefrom to the court wherein his aforesaid complaint or initiatory pleading has been filed.

Ang forum shopping ay ang pagsasampa ng maraming kaso na may parehong mga partido at parehong sanhi ng aksyon, nang sabay-sabay o sunud-sunod, upang makakuha ng paborableng desisyon. Ayon sa Korte Suprema, walang forum shopping sa kasong ito. Bagama’t may pagkakapareho sa mga partido, magkaiba naman ang mga isyu. Sa unlawful detainer case, ang isyu ay kung sino ang may karapatan sa pisikal na pagmamay-ari ng lupa. Sa kaso ng pagbawi ng pagmamay-ari, ang isyu ay kung sino ang may karapatang kilalanin bilang may-ari ng lupa. Bukod dito, hindi pa pinal ang desisyon sa kaso ng pagbawi ng pagmamay-ari nang isampa ang unlawful detainer case.

Tungkol sa res judicata, ang mga sumusunod na kinakailangan ay dapat na magkaisa upang hadlangan ang pagtatatag ng isang kasunod na aksyon: “(1) ang dating paghuhukom ay dapat na pinal; (2) dapat itong ginawa ng isang hukuman na may hurisdiksyon sa paksa at sa mga partido; (3) dapat itong maging isang paghuhukom sa mga merito; at (4) dapat mayroong, sa pagitan ng una at pangalawang mga aksyon, (a) pagkakakilanlan ng mga partido, (b) pagkakakilanlan ng paksa, at (c) pagkakakilanlan ng sanhi ng aksyon.”

Kahit na nanalo ang BUCCI sa kaso ng pagbawi ng pagmamay-ari, hindi ito nangangahulugan na otomatikong mananalo rin sila sa unlawful detainer case. Kailangan pa ring patunayan sa unlawful detainer case kung mayroon silang mas mataas na karapatan sa pisikal na pagmamay-ari ng lupa. Maaaring may mga kasunduan o pangyayari na nagbibigay-karapatan sa ibang partido na manatili sa lupa, kahit na hindi sila ang may-ari. Sa isang ejectment o pagpapaalis, kahit ang may-ari ay maaaring paalisin ng nangungupahan kung may mas matibay na karapatan ang nangungupahan dahil sa isang validong kontrata.

Samakatuwid, ibinasura ng Korte Suprema ang desisyon ng CA at ibinalik ang kaso sa MTCC para ipagpatuloy ang pagdinig. Ang mahalagang aral dito ay hindi laging nangangahulugan na may forum shopping kung may dalawang kaso tungkol sa parehong lupa. Kailangang tingnan kung magkaiba ang mga isyu at kung pinal na ang desisyon sa isa sa mga kaso.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Kung nagkaroon ba ng forum shopping ang BUCCI nang magsampa sila ng kasong unlawful detainer habang may nakabinbing kaso para sa pagbawi ng pagmamay-ari ng parehong lupa.
Ano ang forum shopping?	Ang forum shopping ay ang pagsasampa ng maraming kaso na may parehong mga partido at parehong sanhi ng aksyon, upang makakuha ng paborableng desisyon sa iba’t ibang korte.
Ano ang unlawful detainer?	Ang unlawful detainer ay isang kaso upang paalisin ang isang taong ilegal na nagmamay-ari ng lupa o gusali.
Ano ang res judicata?	Ang res judicata ay isang legal na prinsipyo na nagsasabing hindi na maaaring litisin muli ang isang kaso kung may pinal nang desisyon dito.
Bakit walang forum shopping sa kasong ito?	Dahil magkaiba ang mga isyu sa unlawful detainer case (pisikal na pagmamay-ari) at sa kaso ng pagbawi ng pagmamay-ari (karapatan sa pagmamay-ari).
Ano ang implikasyon ng desisyon na ito?	Nililinaw nito ang pagkakaiba sa pagitan ng unlawful detainer at pagbawi ng pagmamay-ari, at nagbibigay gabay kung kailan maituturing na forum shopping ang pagsasampa ng dalawang kaso.
Ano ang kailangan para magkaroon ng res judicata?	Kailangan na pinal na ang dating paghuhukom, may hurisdiksyon ang hukuman, paghuhukom sa merito, at may pagkakapareho ng mga partido, paksa, at sanhi ng aksyon.
Maaari bang mapaalis ang may-ari ng lupa?	Oo, kung may mas matibay na karapatan ang ibang tao sa pisikal na pagmamay-ari ng lupa, tulad ng isang validong kontrata ng pag-upa.

Ang desisyon na ito ay nagbibigay-linaw sa mahalagang pagkakaiba sa pagitan ng mga kaso ng unlawful detainer at pagbawi ng pagmamay-ari. Hindi laging nangangahulugan na ang paghahain ng parehong kaso ay itinuturing na forum shopping. Higit sa lahat, sinisigurado ng desisyon na ito na nabibigyan ng pagkakataon ang bawat partido na maipagtanggol ang kanilang karapatan sa tamang proseso ng batas.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: Bradford United Church of Christ, Inc. v. Ando, G.R. No. 195669, May 30, 2016