Sa kasong ito, pinagtibay ng Korte Suprema na ang isang implied trust o ipinahiwatig na pagtitiwala ay maaaring mabuo sa pagitan ng mga indibidwal, kahit na mayroong nakasulat na kasunduan na nagpapakita ng iba. Ito ay nangangahulugan na ang pagtitiwala na umiral batay sa ugnayan at mga pangyayari ay mas matimbang kaysa sa pormal na dokumento. Ang desisyong ito ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng katapatan at integridad sa mga transaksyon sa ari-arian, lalo na kung mayroong personal na relasyon na nasasangkot.

nn

Pagbili ng Condo sa Ngalan ng Iba: Kwento ng Tiwala o Panlilinlang?

nn

Ang kaso ay nagsimula sa isang pagtatalo sa pagitan ng mag-asawang Trinidad at Dona Marie Glenn Imson tungkol sa isang condominium unit. Iginiit ng mga Trinidad na sila ang may-ari ng unit dahil nakapangalan ito kay Armando Trinidad batay sa Deed of Assignment at Deed of Absolute Sale. Depensa naman ni Imson na siya ang tunay na bumili ng condo at nagtiwala lamang kay Armando na ipangalan ito sa kanya habang inaayos pa niya ang kanyang personal na mga bagay.

nn

Pinag-aralan ng Korte Suprema ang mga ebidensya. Napansin nila na si Imson ang nagbayad ng mga check para sa pagbili ng condo, nagbayad ng buwis sa ari-arian, at nagbayad ng mga bayarin sa condominium. Binigyang-diin din ang Affidavit ng dating may-ari na nagpapatunay na napagkasunduan na ipapangalan kay Armando ang unit bilang tiwala para kay Imson. AngParole Evidence Rule na nagsasabing hindi dapat baguhin ng oral na testimonya ang nakasulat na kasunduan, ay hindi rin nag-apply dito dahil inihayag ni Imson na hindi sinasalamin ng Deed of Assignment ang tunay nilang napagkasunduan.

nn

Ngunit ang tanong ay: Sapat ba ang mga ebidensyang ito para patunayan na si Imson ang tunay na may-ari? Ayon sa Korte, oo. Kahit may Deed of Assignment at Deed of Absolute Sale na nakapangalan kay Armando, mas pinaniwalaan nila ang mga ebidensya na nagpapakita na si Imson ang nagbayad at nagmay-ari ng condo. Hindi rin nakapagbigay ng sapat na paliwanag ang mga Trinidad kung bakit si Imson ang nagbabayad sa lahat ng gastusin kung hindi sa kanya ang condo. Ang katahimikan nila sa loob ng apat na taon bago nagdemand ng renta ay nakadagdag din sa pagdududa sa kanilang pag-aangkin.

nn

Idinagdag pa ng Korte na hindi rin pwedeng ikatuwiran ng mga Trinidad na bilang kahalili ng dating may-ari (lessor), hindi na pwedeng kwestyunin ni Imson (lessee) ang kanilang pagmamay-ari. Binigyang-diin ng Korte na ang estoppel laban sa tenant ay limitado lamang sa pagkuwestyon sa pagmamay-ari ng landlord sa simula ng relasyon nila bilang landlord-tenant. Dahil ang pag-aangkin ni Imson ay batay sa pagbili niya ng condo pagkatapos ng kanyang kontrata sa pag-upa, hindi siya sakop ng estoppel.

nn

Dito pumasok ang konsepto ng implied trust. Ayon sa Article 1448 ng Civil Code, mayroong implied trust kapag ang ari-arian ay binili sa pangalan ng isang tao ngunit ang pera ay galing sa ibang tao. Ang taong nasa pangalan ng ari-arian ay may tungkuling pangalagaan ito para sa kapakinabangan ng tunay na nagbayad. Kinilala ng Korte ang mga elemento nito: pagbabayad ng pera bilang konsiderasyon at ang konsiderasyong ito ay nagmula sa taong sinasabing benepisyaryo ng trust.

nn

nMayroong ipinahiwatig na pagtitiwala kapag ang ari-arian ay naibenta at ang legal na estado ay ipinagkaloob sa isang partido ngunit ang presyo ay binayaran ng isa pa para sa layunin na magkaroon ng kapaki-pakinabang na interes ng ari-arian.n

nn

Ipinunto ng Korte Suprema na, kahit walang nakasulat na kasunduan, pwedeng gamitin ang mga circumstantial evidence o hindi direktang ebidensya para patunayan na mayroong implied trust. Sa kasong ito, sapat ang mga check, resibo ng pagbabayad, affidavit ng dating may-ari, at iba pang mga ebidensya para patunayan na si Imson ang tunay na nagmamay-ari ng condo at dapat itong pangalagaan ni Armando para sa kanya. Ang katapatan at pagtitiwala sa isa’t isa ay mas matimbang kaysa sa nakasulat na dokumento.

nn

FAQs

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

n

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Ang pangunahing isyu ay kung sino ang may karapatang magmay-ari ng condominium unit: ang mag-asawang Trinidad, na may hawak ng Deed of Absolute Sale, o si Imson, na nagpakita ng ebidensya na siya ang nagbayad para sa unit at na may implied trust.
Ano ang ibig sabihin ng implied trust?	Ang implied trust ay nabubuo kapag ang ari-arian ay nakapangalan sa isang tao ngunit ang pera para dito ay galing sa iba. Sa ganitong sitwasyon, inaasahan na ang taong nakapangalan sa ari-arian ay pangangalagaan ito para sa benepisyo ng tunay na nagbayad.
Anong mga ebidensya ang ipinakita ni Imson para patunayan na siya ang may-ari?	Nagpakita si Imson ng mga check na nagpapatunay na siya ang nagbayad ng condo, resibo ng pagbabayad ng buwis at iba pang bayarin, at affidavit ng dating may-ari na nagsasabing napagkasunduan na ipapangalan kay Armando ang unit bilang tiwala para kay Imson.
Bakit hindi pinaniwalaan ng Korte ang Deed of Absolute Sale na nakapangalan kay Armando?	Bagama’t ang Deed of Absolute Sale ay isang pormal na dokumento, binigyang diin ng Korte na ang kasulatan na ito ay hindi nangangahulugang hindi ito mapapasubalian. Ang mga ebidensya ni Imson na nagpapatunay na siya ang nagbayad para sa ari-arian ang nagpabago sa paniniwala ng Korte.
Ano ang Parole Evidence Rule at paano ito nakaapekto sa kaso?	Ang Parole Evidence Rule ay nagsasabing hindi maaaring baguhin ng oral na testimonya ang nakasulat na kasunduan. Hindi ito inilapat sa kaso dahil inihayag ni Imson na hindi sinasalamin ng Deed of Assignment ang tunay nilang napagkasunduan.
Ano ang kahalagahan ng affidavit ng dating may-ari sa kaso?	Ang affidavit ng dating may-ari ay nagpatunay sa oral na kasunduan sa pagitan ni Imson at Armando. Ito ay nagsilbing mahalagang ebidensya para palakasin ang claim ni Imson sa implied trust.
Bakit hindi pwedeng ikatuwiran ng mga Trinidad na hindi pwedeng kwestyunin ni Imson ang kanilang pagmamay-ari bilang tenant?	Dahil ang pag-aangkin ni Imson ay batay sa pagbili niya ng condo, hindi bilang tenant. Ang estoppel laban sa tenant ay limitado lamang sa pagkuwestyon sa pagmamay-ari ng landlord sa simula ng relasyon nila bilang landlord-tenant.
Ano ang praktikal na implikasyon ng desisyon ng Korte Suprema sa kasong ito?	Ang desisyon na ito ay nagpapakita na ang katapatan at pagtitiwala sa isa’t isa ay mahalaga sa mga transaksyon sa ari-arian. Ang mga oral na kasunduan at circumstantial evidence ay maaaring mas matimbang kaysa sa pormal na dokumento kung mayroong sapat na ebidensya na nagpapatunay na mayroong implied trust.

nn

Ang desisyon na ito ay nagpapaalala sa atin na sa mga transaksyon sa ari-arian, hindi sapat ang pormal na dokumento. Mahalaga rin ang tiwala, integridad, at katapatan sa isa’t isa. Lalo na sa mga usapin na sangkot ang pamilya at mga kaibigan, dapat nating tiyakin na ang lahat ng kasunduan ay malinaw at nauunawaan ng lahat.

Para sa mga katanungan tungkol sa aplikasyon ng desisyong ito sa mga tiyak na sitwasyon, mangyaring makipag-ugnayan sa ASG Law sa pamamagitan ng contact o sa pamamagitan ng email sa frontdesk@asglawpartners.com.

n

Disclaimer: Ang pagsusuring ito ay para sa layuning pang-impormasyon lamang at hindi bumubuo ng legal na payo. Para sa tiyak na legal na patnubay na iniayon sa iyong sitwasyon, mangyaring kumunsulta sa isang kwalipikadong abogado.
Pinagmulan: Trinidad vs Imson, G.R. No. 197728, September 16, 2015