Nilinaw ng Korte Suprema na ang isang kasunduan sa kompromiso ay hindi awtomatikong nagpapawalang-bisa sa kaso laban sa lahat ng mga nasasakdal. Tanging ang mga partido sa kasunduan, ang kanilang mga tagapagmana, at ang mga tahasang pinangalanan bilang benepisyaryo ang makikinabang dito. Ito ay upang protektahan ang mga karapatan ng mga hindi partido sa kasunduan at tiyakin na ang mga obligasyon ay natutupad. Ang desisyong ito ay nagpapaalala na ang bawat isa ay mananagot sa kanilang mga aksyon, maliban kung malinaw na itinakda sa isang kasunduan na sila ay hindi kasama.

Pagkakasundo ni Benedicto: Sino ang Makikinabang?

Ang kasong ito ay nagsimula sa isang demanda ng gobyerno laban kay Ferdinand Marcos at iba pang mga indibidwal, kasama si Jose L. Africa, dahil sa umano’y paglustay ng pondo ng bayan. Matapos nito, pumasok ang Presidential Commission on Good Government (PCGG) sa isang kasunduan sa kompromiso kay Roberto Benedicto, isa sa mga nasasakdal. Ang tanong ay, maaari bang makinabang si Africa, na hindi kasama sa kasunduan, mula rito?

Dahil dito, kinwestyon kung kasama ba sa kasunduan si Africa, na noon ay Chairman ng Traders Royal Bank (TRB), dahil sinasabing nakipagsabwatan siya kay Benedicto. Sinabi ng Sandiganbayan (SB) na kahit hindi binanggit ang pangalan ni Africa, maaaring makinabang siya dahil nagbigay ang kasunduan ng immunity sa mga opisyal at empleyado ng mga korporasyon ni Benedicto. Ngunit, hindi sumang-ayon ang Korte Suprema.

Ayon sa Korte, ang relatibidad ng mga kontrata ay nananatiling batayan: ang mga kontrata ay may bisa lamang sa pagitan ng mga partido, ang kanilang mga tagapagmana, at mga itinalaga. Maliban dito ay kung mayroong stipulation pour autrui, kung saan malinaw at sadyang nagbibigay ng benepisyo sa isang ikatlong partido. Sa kasong ito, walang malinaw na probisyon sa kasunduan na nagbibigay ng benepisyo kay Africa.

Art. 1311. Contracts take effect only between the parties, their assigns and heirs, except in case where the rights and obligations arising from the contract are not transmissible by their nature, or by stipulation, or by provision of law. The heir is not liable beyond the value of the property he received from the decedent.

If a contract should contain some stipulation in favor of a third person, he may demand its fulfillment provided he communicated his acceptance to the obligor before its revocation. A mere incidental benefit or interest of a person is not sufficient. The contracting parties must have clearly and deliberately conferred a favor upon a third person.

Upang magkaroon ng stipulation pour autrui, kailangang malinaw na layunin ng mga partido na bigyan ng benepisyo ang ikatlong partido. Hindi sapat na ang benepisyo ay incidental lamang. Sa madaling salita, hindi dahil opisyal si Africa ng TRB ay awtomatiko na siyang makikinabang sa kasunduan. Hindi rin nangangahulugan na dahil pinawalang-bisa ang kaso laban sa ilang opisyal ng TRB ay dapat ding mapawalang-bisa ang kaso laban kay Africa, dahil walang katiyakan na lahat sila ay may parehong kaso at kailangan sa demanda.

Bukod pa rito, binigyang-diin ng Korte na kahit may solidaryong pananagutan ang mga nasasakdal, hindi nangangahulugan na ang pagbabayad ng isa ay awtomatikong nagpapawalang-bisa sa kaso laban sa iba. Ayon sa Article 1216 ng Civil Code, maaaring habulin ng nagpapautang ang sinuman sa mga solidaryong may utang hangga’t hindi pa nababayaran ang buong utang. At sa kasong ito, hindi napatunayan na ganap nang naipatupad ang kasunduan sa kompromiso.

Dagdag pa rito, kahit na naipatupad na ang kasunduan, hindi ito nangangahulugan na ganap nang nabayaran ang lahat ng dapat bayaran. Maaaring ibawas lamang ang halagang binayaran sa kabuuang halaga na dapat bayaran. Samakatuwid, hindi maaaring basta ipalagay na ang obligasyon ay ganap nang nabayaran.

Para makinabang ang isang nasasakdal sa kasunduan sa kompromiso, kailangang mapatunayan na may parehong sanhi ng aksyon laban sa lahat ng nasasakdal, at na ang lahat ng nasasakdal ay kailangan sa kaso. Sa madaling salita, dapat na ang kaso laban sa kanila ay hindi maaaring paghiwalayin. Dahil hindi napatunayan ang mga ito, hindi maaaring makinabang si Africa sa kasunduan.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Ang pangunahing isyu ay kung maaari bang makinabang si Jose L. Africa, na hindi partido, sa kasunduan sa kompromiso sa pagitan ng PCGG at Roberto Benedicto.
Ano ang ibig sabihin ng "stipulation pour autrui"?	Ito ay isang probisyon sa kontrata na malinaw at sadyang nagbibigay ng benepisyo sa isang ikatlong partido. Kailangan na malinaw na layunin ng mga partido na bigyan ng benepisyo ang ikatlong partido.
Ano ang relatibidad ng mga kontrata?	Nagsasaad ito na ang mga kontrata ay may bisa lamang sa pagitan ng mga partido, ang kanilang mga tagapagmana, at ang mga itinalaga. Hindi maaaring basta makinabang ang isang hindi partido sa kontrata.
Paano nakaapekto ang solidaryong pananagutan sa kaso?	Kahit may solidaryong pananagutan ang mga nasasakdal, hindi nangangahulugan na ang pagbabayad ng isa ay awtomatikong nagpapawalang-bisa sa kaso laban sa iba. Maaaring habulin ng nagpapautang ang sinuman sa mga solidaryong may utang hangga’t hindi pa nababayaran ang buong utang.
Ano ang kailangan para makinabang ang isang nasasakdal sa kasunduan sa kompromiso?	Kailangan na may parehong sanhi ng aksyon laban sa lahat ng nasasakdal, at na ang lahat ng nasasakdal ay kailangan sa kaso. Kung hindi ito mapatunayan, hindi maaaring makinabang ang nasasakdal sa kasunduan.
Sino ang PCGG?	Ang Presidential Commission on Good Government, isang ahensya ng gobyerno na itinatag upang mabawi ang mga ill-gotten wealth na nakuha noong panahon ni Marcos.
Ano ang Traders Royal Bank (TRB)?	Isang bangko kung saan si Jose L. Africa ay nagsilbing Chairman ng Board of Directors.
Bakit ibinalik ng Korte Suprema ang kaso laban kay Africa?	Dahil walang malinaw na stipulation pour autrui sa kasunduan sa kompromiso na nagbibigay ng benepisyo kay Africa, at hindi napatunayan na siya ay indispensable party sa kaso.

Ang kasong ito ay nagpapakita ng kahalagahan ng malinaw na pagtukoy sa mga benepisyaryo ng isang kasunduan sa kompromiso. Tinitiyak nito na ang mga hindi partido sa kasunduan ay hindi maaapektuhan, at ang pananagutan ng bawat isa ay nananatili maliban na lamang kung malinaw na tinanggal sila. Dahil dito, mananagot pa rin ang mga tagapagmana ni Africa sa demanda hanggang sa mapatunayan nilang hindi sila responsable o hindi kasama sa nasabing demanda.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: REPUBLIC OF THE PHILIPPINES VS. LEGAL HEIRS OF JOSE L. AFRICA, G.R. No. 205722, August 19, 2015