Sa kasong ito, pinagdesisyunan ng Korte Suprema ang tungkol sa pananagutan ng isang abogadong notaryo publiko na nagpabaya sa kanyang tungkulin, lalo na sa pagpapatotoo ng mga dokumento. Pinatunayan ng Korte na ang pagpapabaya ni Atty. Examen sa pag-verify ng mga detalye sa mga dokumento ay paglabag sa kanyang panunumpa bilang abogado at sa Code of Professional Responsibility. Nagbigay-diin ang desisyon na ang tungkulin ng notaryo publiko ay hindi lamang basta paglalagda sa dokumento, kundi pagtiyak na ang mga detalye nito ay tama at naaayon sa batas, upang mapangalagaan ang integridad ng sistema ng legal.

Kapag ang Pagiging Notaryo ay Nagdulot ng Pagkakamali: Maaari Bang Mapanagot ang Abogado?

Ang kasong ito ay isinampa ng mga tagapagmana ni Pedro Alilano laban kay Atty. Roberto E. Examen dahil sa di-umano’y paggawa ng mga dokumentong palsipikado at paggamit nito bilang ebidensya sa korte. Ang mga tagapagmana ay nagreklamo tungkol sa mga Absolute Deeds of Sale na pinatotohanan ni Atty. Examen, kung saan isa sa mga bumibili ay kapatid niya. Ang pangunahing tanong dito ay kung nagkaroon ba ng paglabag sa tungkulin ang abogado bilang isang notaryo publiko at kung ito ay may epekto sa kanyang pananagutan bilang abogado.

Bago ang 1917, ang Spanish Notarial Law of 1889 ang sinusunod. Ngunit nagbago ito nang ipasa ang Revised Administrative Code noong January 3, 1916, na nagkabisa noong 1917. At noong 2004, pinagtibay ng Korte Suprema ang Revised Rules on Notarial Practice. Sa kasong ito, sinabi ng mga tagapagmana ni Alilano na hindi dapat pinatotohanan ni Atty. Examen ang mga deeds of sale dahil kamag-anak niya ang isa sa mga bumibili. Sa ilalim ng Spanish Notarial Law, maaaring mayroong pagbabawal. Ngunit, dahil ang Revised Administrative Code ang batas noong ginawa ang mga deeds of sale, wala nang ganoong pagbabawal. Kaya, hindi diskwalipikado si Atty. Examen na pinatotohanan ang mga dokumento.

Gayunpaman, ang kawalan ng diskwalipikasyon ni Atty. Examen bilang notaryo publiko ay hindi nangangahulugan na maaari siyang makatakas sa pananagutan sa ilalim ng Code of Professional Responsibility (CPR). Mahalaga ring tandaan na ang mga notaryo publiko ay dapat gampanan ang kanilang mga tungkulin nang may pag-iingat at diligensya. Itinuro ng Korte na ang notarisasyon ay hindi isang walang saysay na gawain lamang. Ito ay may kinalaman sa interes ng publiko, kaya’t dapat tiyakin ng mga notaryo publiko na sila ay kwalipikado at awtorisado na gampanan ang kanilang tungkulin.

Ayon sa Korte Suprema sa kasong Nunga v. Atty. Viray, “…[N]otarization is not an empty, meaningless, routinary act. It is invested with substantive public interest, such that only those who are qualified or authorized may act as notaries public.”

Isa sa mga tungkulin ng notaryo publiko sa ilalim ng Revised Administrative Code ay tiyakin na ang mga partido sa dokumento ay nagpakita ng kanilang mga sedula at itala ang mga detalye nito. Nabigo si Atty. Examen na gawin ito nang gamitin ang sedula ni Florentina bilang sedula ni Ramon sa mga deeds of sale. Sinabi ni Atty. Examen na nagtiwala lang siya sa kanyang sekretarya at hindi niya personal na tinignan ang mga detalye. Ang pagpapabaya na ito ay hindi katanggap-tanggap, dahil personal na responsibilidad ng notaryo publiko na tiyakin na tama ang lahat ng detalye sa dokumento.

Sa kasong Soriano v. Atty. Basco, sinabi ng Korte na dapat sundin ng mga notaryo publiko ang mga pormalidad na itinakda ng batas, dahil ang mga ito ay mandatory. Kailangan nilang tiyakin na ang mga partido ay nagpakita ng kanilang mga sedula at itala ang mga detalye nito. Ang pagkabigo na gampanan ang tungkuling ito ay maaaring magresulta sa pagtanggal ng kanilang komisyon bilang notaryo publiko. Ang isang abogadong notaryo publiko ay dapat gampanan ang kanyang tungkulin nang may katapatan at paggalang sa batas.

Ang paglabag ni Atty. Examen sa Notarial Law ay paglabag din sa kanyang panunumpa bilang abogado at sa mga probisyon ng Code of Professional Responsibility (CPR). Sa ilalim ng Section 27, Rule 138 ng Rules of Court, maaaring patawan ng disciplinary action ang isang abogado dahil sa deceit, malpractice, o gross misconduct. Dahil sa kanyang kapabayaan, hindi naipamalas ni Atty. Examen ang pagtataguyod ng legal na proseso at pagtitiwala sa sistema ng legal.

Bilang abogado, inaasahan na itataguyod niya ang integridad at dignidad ng propesyon ng abogasya. Kailangan na suriin niyang mabuti ang mga dokumento bago niya ito lagdaan. Dahil dito, nagpasya ang Korte Suprema na suspindihin si Atty. Roberto E. Examen sa pagsasagawa ng abogasya sa loob ng dalawang taon. Bukod pa rito, kinansela ang kanyang notarial commission at hindi na siya maaaring maitalaga bilang notaryo publiko sa loob ng dalawang taon.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Ang pangunahing isyu ay kung naging pabaya ba si Atty. Examen sa kanyang tungkulin bilang notaryo publiko, at kung ang kanyang pagpapabaya ay may epekto sa kanyang pananagutan bilang abogado.
Ano ang naging basehan ng desisyon ng Korte Suprema?	Ibinatay ng Korte Suprema ang desisyon nito sa paglabag ni Atty. Examen sa Notarial Law, sa kanyang panunumpa bilang abogado, at sa mga probisyon ng Code of Professional Responsibility (CPR).
Ano ang parusa na ipinataw kay Atty. Examen?	Si Atty. Examen ay sinuspinde sa pagsasagawa ng abogasya sa loob ng dalawang taon. Kinansela rin ang kanyang notarial commission at hindi na siya maaaring maitalaga bilang notaryo publiko sa loob ng dalawang taon.
Ano ang kahalagahan ng tungkulin ng isang notaryo publiko?	Ang tungkulin ng notaryo publiko ay mahalaga dahil ito ay may kinalaman sa interes ng publiko. Sila ang nagtitiyak na ang mga dokumento ay totoo at naaayon sa batas.
Bakit pinatawan ng parusa si Atty. Examen?	Si Atty. Examen ay pinatawan ng parusa dahil nagpabaya siya sa kanyang tungkulin bilang notaryo publiko, at ito ay paglabag sa kanyang panunumpa bilang abogado at sa mga probisyon ng CPR.
Ano ang epekto ng kasong ito sa ibang mga abogado?	Nagbibigay ito ng babala sa mga abogado na dapat nilang gampanan ang kanilang tungkulin bilang notaryo publiko nang may pag-iingat at diligensya. Dapat nilang tiyakin na tama ang lahat ng detalye sa dokumento bago nila ito lagdaan.
Mayroon bang prescription period sa mga kasong administratibo laban sa mga abogado?	Wala. Ayon sa Korte Suprema, walang prescription period sa mga kasong administratibo laban sa mga abogado.
Kailangan bang i-verify ng notary public ang lahat ng impormasyon sa dokumento?	Oo, ayon sa kasong ito, kailangan na i-verify ng notary public ang lahat ng impormasyon, gaya ng detalye ng sedula, upang masigurong tama ang mga ito bago ang dokumento ay pagtibayin.

Ang desisyon ng Korte Suprema sa kasong ito ay nagpapakita ng kahalagahan ng tungkulin ng isang notaryo publiko at ang pananagutan ng isang abogado sa kanyang propesyon. Mahalaga na gampanan ng mga abogado ang kanilang tungkulin nang may pag-iingat at diligensya upang mapangalagaan ang integridad ng sistema ng legal.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: Heirs of Pedro Alilano v. Atty. Roberto E. Examen, A.C. No. 10132, March 24, 2015