Pagkumpleto ng Termino de Opisina: Susi sa Benepisyo sa Pagreretiro ng mga Opisyal ng COMELEC
G.R. No. 191890, Disyembre 04, 2012
INTRODUKSYON
Naranasan mo na ba ang magtrabaho nang ilang buwan ngunit hindi nakatanggap ng inaasahang benepisyo dahil hindi mo raw nakumpleto ang ‘tamang’ panahon ng paninilbihan? Ito ang sentro ng kaso ng Fetalino v. COMELEC, kung saan kinuwestiyon ng mga dating Commissioner ng Commission on Elections (COMELEC) ang desisyon na nagkakait sa kanila ng lump sum gratuity sa pagreretiro. Bagama’t sila’y nanilbihan bilang mga Commissioner, ang kanilang ad interim appointments ay hindi nakumpirma ng Commission on Appointments (CA). Ang pangunahing tanong: Nararapat ba sila sa benepisyo sa pagreretiro kahit hindi nila natapos ang buong termino?
KONTEKSTONG LEGAL
Ang Republic Act (R.A.) No. 1568, na sinusugan, ang batas na nagtatakda ng benepisyo sa pagreretiro para sa Chairman at mga miyembro ng COMELEC. Ayon sa Seksyon 1 nito:
“Sec. 1. When the Auditor General or the Chairman or any Member of the Commission on Elections retires from the service for having completed his term of office or by reason of his incapacity to discharge the duties of his office, or dies while in the service, or resigns at any time after reaching the age of sixty years but before the expiration of his term of office, he or his heirs shall be paid in lump sum his salary for one year, not exceeding five years, for every year of service based upon the last annual salary that he was receiving at the time of retirement, incapacity, death or resignation, as the case may be: Provided, That in case of resignation, he has rendered not less than twenty years of service in the government; And, provided, further, That he shall receive an annuity payable monthly during the residue of his natural life equivalent to the amount of monthly salary he was receiving on the date of retirement, incapacity or resignation.”
Mahalagang maunawaan ang konsepto ng “termino de opisina” (term of office) at “tenure.” Ayon sa jurisprudence, ang termino de opisina ay ang takdang panahon kung saan ang isang opisyal ay may karapatang humawak ng posisyon. Ito ay fixed at hindi nagbabago. Samantala, ang tenure ay ang aktwal na panahon kung saan ang isang opisyal ay naninilbihan sa posisyon, at ito ay maaaring magbago o maging mas maikli kaysa sa termino de opisina.
Ang ad interim appointment naman ay isang pansamantalang pagkakatalaga na ginagawa ng Presidente habang recess ang Kongreso. Bagama’t ito ay permanenteng appointment na epektibo agad, ito ay nangangailangan pa rin ng kumpirmasyon mula sa CA. Kung hindi makumpirma, ang appointment ay lapsed o mawawalan ng bisa.
PAGBUBUOD NG KASO
Noong 1998, sina Evalyn Fetalino at Amado Calderon ay itinalaga bilang COMELEC Commissioners sa pamamagitan ng ad interim appointments ni Pangulong Fidel V. Ramos. Subalit, hindi nakumpirma ang kanilang appointments dahil nag-adjourn ang Kongreso. Sila’y nanilbihan lamang ng apat na buwan.
Paglipas ng panahon, nag-apply sila para sa retirement benefits sa ilalim ng R.A. No. 1568. Sa una, inaprubahan ng COMELEC ang kanilang aplikasyon, ngunit kalaunan, binawi ito sa Resolution No. 8808. Ayon sa COMELEC, hindi sila kuwalipikado dahil hindi nila nakumpleto ang pitong taong termino de opisina.
Hindi sumang-ayon sina Fetalino at Calderon. Nag-file sila ng Petition for Certiorari sa Korte Suprema, kasama si Manuel Barcelona Jr., na isa ring dating COMELEC Commissioner na may katulad na sitwasyon. Iginiit nila na ang kanilang pagka-terminate ay maituturing na “retirement” at dapat silang bigyan ng lump sum gratuity.
Ang COMELEC, sa pamamagitan ng Solicitor General, ay nagpaliwanag na ang R.A. No. 1568 ay malinaw na nagsasaad na ang “pagkumpleto ng termino de opisina” ay kailangan para maging kuwalipikado sa benepisyo. Dahil hindi nakumpleto ng mga petitioners ang termino, hindi sila nararapat dito.
DESISYON NG KORTE SUPREMA
Ipinanig ng Korte Suprema ang COMELEC at ibinasura ang petisyon. Ayon sa Korte, hindi kuwalipikado sina Fetalino at Calderon sa lump sum gratuity dahil hindi nila nakumpleto ang termino de opisina na itinatakda ng R.A. No. 1568. Binigyang-diin ng Korte ang pagkakaiba ng “termino” at “tenure,” at sinabing ang ad interim appointment na hindi nakumpirma ay hindi maituturing na “termino de opisina.”
Sabi ng Korte:
“However, an ad interim appointment that has lapsed by inaction of the Commission on Appointments does not constitute a term of office. The period from the time the ad interim appointment is made to the time it lapses is neither a fixed term nor an unexpired term. To hold otherwise would mean that the President by his unilateral action could start and complete the running of a term of office in the COMELEC without the consent of the Commission on Appointments. This interpretation renders inutile the confirming power of the Commission on Appointments.”
Tinukoy rin ng Korte ang kaso ng Ortiz v. COMELEC, na binanggit ng mga petitioners bilang suporta sa kanilang argumento. Sa kasong Ortiz, pinayagan ng Korte ang pagbibigay ng retirement benefits sa isang COMELEC Commissioner kahit hindi nakumpleto ang termino. Subalit, sinabi ng Korte Suprema na iba ang sitwasyon sa Ortiz. Ang appointment ni Ortiz ay regular appointment sa ilalim ng 1973 Constitution, kung saan walang CA. Samantalang ang appointment nina Fetalino at Calderon ay ad interim sa ilalim ng 1987 Constitution, na nangangailangan ng kumpirmasyon ng CA.
Dagdag pa, sinabi ng Korte na walang batayan para sa liberal na interpretasyon ng R.A. No. 1568 dahil malinaw ang wika ng batas. Ang liberal na interpretasyon ay hindi dapat umabot sa punto ng judicial legislation, o paggawa ng batas ng korte.
PRAKTIKAL NA IMPLIKASYON
Ang kasong Fetalino v. COMELEC ay nagbibigay-linaw sa kahalagahan ng “termino de opisina” para sa pagiging kuwalipikado sa retirement benefits sa ilalim ng R.A. No. 1568. Mahalaga itong malaman hindi lamang ng mga opisyal ng COMELEC, kundi pati na rin ng iba pang mga opisyal ng gobyerno na may katulad na batas sa pagreretiro.
Susi na Aral:
- Kumpletuhin ang Termino: Para sa mga opisyal na sakop ng R.A. No. 1568, ang pagkumpleto ng buong termino de opisina ay pangunahing kondisyon para sa pagkuwalipika sa lump sum gratuity.
- Kaibahan ng Termino at Tenure: Maunawaan ang pagkakaiba ng termino de opisina at tenure. Ang tenure lamang ay hindi sapat para maging kuwalipikado sa benepisyo kung hindi nakumpleto ang termino.
- Ad Interim Appointments: Ang ad interim appointment na hindi nakumpirma ay hindi maituturing na “termino de opisina” para sa layunin ng retirement benefits sa ilalim ng R.A. No. 1568.
- Mahigpit na Interpretasyon ng Batas: Kung malinaw ang wika ng batas, dapat itong sundin nang mahigpit. Walang lugar para sa liberal na interpretasyon kung walang malinaw na batayan.
MGA KARANIWANG TANONG (FAQ)
Tanong 1: Ano ang eksaktong ibig sabihin ng “termino de opisina”?
Sagot: Ito ang takdang panahon kung saan ang isang opisyal ay may karapatang humawak ng posisyon ayon sa batas. Ito ay fixed at hindi nagbabago.
Tanong 2: Kung ako ay nanilbihan sa gobyerno sa loob ng maraming taon ngunit hindi nakumpleto ang termino sa aking kasalukuyang posisyon, maaari ba akong makakuha ng retirement benefits?
Sagot: Depende sa batas na sumasaklaw sa iyong posisyon. Sa ilalim ng R.A. No. 1568 para sa COMELEC, kailangan ang pagkumpleto ng termino de opisina para sa lump sum gratuity. Maaaring may ibang batas na iba ang probisyon.
Tanong 3: Ano ang pagkakaiba ng lump sum gratuity at annuity sa ilalim ng R.A. No. 1568?
Sagot: Ang lump sum gratuity ay one-time payment na katumbas ng suweldo para sa ilang taon (hindi lalampas sa limang taon). Ang annuity naman ay lifetime monthly pension.
Tanong 4: Maaari bang magbago ang desisyon ng COMELEC tungkol sa retirement benefits?
Sagot: Oo, kung may legal na basehan. Sa kasong ito, binawi ng COMELEC ang unang desisyon nito at pinagtibay ang Resolution No. 8808, na kalaunan ay sinuportahan ng Korte Suprema.
Tanong 5: Ano ang dapat kong gawin kung sa tingin ko ay hindi tama ang pagkakait sa akin ng retirement benefits?
Sagot: Kumonsulta agad sa abogado. Maaari kang mag-file ng petisyon sa korte kung mayroon kang legal na basehan para kuwestiyunin ang desisyon.
Ikaw ba ay may katanungan patungkol sa retirement benefits o iba pang usaping legal? Huwag mag-atubiling kumonsulta sa ASG Law. Kami ay eksperto sa batas ng Pilipinas at handang tumulong sa iyo. Kontakin kami ngayon sa hello@asglawpartners.com o mag-book ng konsultasyon dito.


Source: Supreme Court E-Library
This page was dynamically generated
by the E-Library Content Management System (E-LibCMS)