Tungkulin ng Integrated and Accredited Professional Organization sa Pagpaparehistro ng mga Arkitekto
J. PAUL Q. OCTAVIANO, PETITIONER, VS. BOARD OF ARCHITECTURE OF THE PROFESSIONAL REGULATION COMMISSION, PROFESSIONAL REGULATION COMMISSION AND UNITED ARCHITECTS OF THE PHILIPPINES, RESPONDENTS. G.R. No. 239350, August 22, 2023
Maraming mga propesyonal ang nangangarap na makapaglingkod sa bansa sa kanilang napiling larangan. Ngunit, ang pagiging lisensyado ay hindi lamang tungkol sa pagpasa sa eksaminasyon. May mga tungkulin din na dapat gampanan upang hindi mahadlangan ang iyong pagpaparehistro. Ang kasong ito ay nagbibigay linaw sa tungkulin ng isang integrated and accredited professional organization (IAPO) sa pagpaparehistro ng mga arkitekto.
Sa madaling salita, kinuwestiyon ni J. Paul Q. Octaviano ang legalidad ng mga resolusyon na nag-oobliga sa mga arkitekto na maging miyembro ng United Architects of the Philippines (UAP) bago sila makapagparehistro. Iginiit niya na labag ito sa batas at sa kanilang karapatan.
Ang Legal na Basehan
Ang kasong ito ay umiikot sa Republic Act No. 9266, o ang Architecture Act of 2004. Ayon sa batas na ito, ang arkitektura ay dapat isama sa isang pambansang organisasyon na accredited ng Board of Architecture at aprubado ng Professional Regulation Commission (PRC). Ang organisasyong ito ay dapat rehistrado sa Securities and Exchange Commission (SEC) bilang isang non-profit, non-stock corporation.
Mahalaga ring maunawaan ang konsepto ng ‘delegated legislation’. Ito ay ang kapangyarihan na ibinibigay ng Kongreso sa mga ahensya ng gobyerno upang gumawa ng mga panuntunan at regulasyon na nagpapatupad ng isang batas. Ang mga panuntunang ito ay dapat na naaayon sa mga layunin ng batas at hindi dapat labag sa Konstitusyon.
Ayon sa Republic Act No. 9266, Section 40:
SEC. 40. Integration of the Architecture Profession. — The Architecture profession shall be integrated into one (1) national organization which shall be accredited by the Board, subject to the approval by the Commission, as the integrated and accredited professional organization of architects: Provided, however, That such an organization shall be registered with the Securities and Exchange Commission, as a non-profit, non-stock corporation to be governed by by-laws providing for a democratic election of its officials. An architect duly registered with the Board shall automatically become a member of the integrated and accredited professional organization of architects and shall receive the benefits and privileges provided for in this Act upon payment of the required fees and dues. Membership in the integrated and accredited professional organization of architects shall not be a bar to membership in other associations of architects.
Ang Kwento ng Kaso
Nagsimula ang lahat noong maghain ang United Architects of the Philippines (UAP) ng petisyon para sa accreditation bilang Integrated and Accredited Professional Organization of Architects. Pinaboran ito ng Board of Architecture at ng Professional Regulation Commission.
Dahil dito, naglabas ng mga resolusyon ang Board of Architecture na nag-uutos sa mga arkitekto na magsumite ng kanilang sertipiko ng pagiging miyembro ng UAP bago sila makapagparehistro o makapag-renew ng kanilang lisensya. Kinuwestiyon ito ni Octaviano sa korte, iginiit niya na labag ito sa batas at sa kanyang karapatan.
Narito ang mga pangyayari sa kaso:
- 2004: Inaprubahan ng Board of Architecture ang petisyon ng UAP na maging IAPOA.
- 2005 & 2015: Naglabas ng resolusyon ang Board na nag-uutos sa mga arkitekto na maging miyembro ng UAP bago makapagparehistro.
- 2015: Kinuwestiyon ni Octaviano ang mga resolusyon sa korte.
- 2016: Ibinasura ng Regional Trial Court ang petisyon ni Octaviano.
- 2018: Kinatigan ng Court of Appeals ang desisyon ng RTC.
Ayon sa Korte Suprema:
Resolutions issued by the administrative agencies delegated with rule-making power are valid so long it is within the confines of the granting statute, and not contrary to the Constitution.
Dagdag pa ng Korte:
The Architecture profession shall be integrated into one (1) national organization which shall be accredited by the Board, subject to the approval by the Commission, as the integrated and accredited professional organization of architects.
Ano ang Ibig Sabihin Nito?
Ang desisyon na ito ay nagpapatibay sa kapangyarihan ng Board of Architecture at ng PRC na magpatupad ng mga regulasyon para sa propesyon ng arkitektura. Ipinapakita rin nito ang kahalagahan ng pagiging miyembro ng isang accredited professional organization para sa mga arkitekto.
Key Lessons:
- Sundin ang mga regulasyon ng Board of Architecture at ng PRC.
- Maging miyembro ng United Architects of the Philippines (UAP).
- Bayaran ang mga kinakailangang bayarin at dues.
Para sa mga negosyo o indibidwal na nangangailangan ng serbisyo ng isang arkitekto, tiyaking lisensyado at miyembro ng UAP ang inyong kukunin.
Mga Madalas Itanong (FAQs)
1. Kailangan bang maging miyembro ng UAP para makapagparehistro bilang arkitekto?
Oo, ayon sa desisyon ng Korte Suprema sa kasong ito.
2. Ano ang mangyayari kung hindi ako miyembro ng UAP?
Hindi ka makakapagparehistro o makakapag-renew ng iyong lisensya bilang arkitekto.
3. Labag ba sa karapatan ko ang pagiging mandatory member ng UAP?
Hindi, ayon sa Korte Suprema, hindi ito labag sa iyong karapatan sa malayang pagpili.
4. May iba pa bang organisasyon ng mga arkitekto na maaari kong salihan?
Oo, ang pagiging miyembro ng UAP ay hindi hadlang sa pagsali sa iba pang organisasyon.
5. Paano kung mayroon akong katanungan tungkol sa pagpaparehistro bilang arkitekto?
Maaari kang kumonsulta sa isang abogado o sa Professional Regulation Commission (PRC).
Eksperto ang ASG Law sa mga usaping may kinalaman sa propesyon. Kung mayroon kang katanungan o nangangailangan ng legal na tulong, huwag mag-atubiling makipag-ugnayan sa amin! Magpadala ng email sa hello@asglawpartners.com o bisitahin ang aming website sa Contact Us. Kami sa ASG Law ay handang tumulong sa inyo!