Pagpapawalang-bisa ng Labis-labis na Interes: Proteksyon sa mga Nangungutang
G.R. No. 258526, January 11, 2023, Manila Credit Corporation vs. Ramon S. Viroomal and Anita S. Viroomal
Madalas tayong makarinig ng mga kwento tungkol sa mga taong nalulubog sa utang dahil sa napakataas na interes. Ang desisyon ng Korte Suprema sa kasong ito ay nagbibigay linaw kung kailan maituturing na labis-labis ang interes at kung paano mapoprotektahan ang mga nangungutang. Sa kasong ito, pinawalang-bisa ng Korte ang mga interes at multa na ipinataw ng Manila Credit Corporation dahil sa sobrang taas nito, na nagpapakita kung paano dapat balansehin ang karapatan ng nagpapautang at ang proteksyon ng nangungutang.
Ang Prinsipyo ng Kalayaan sa Kontrata at ang Limitasyon Nito
Ayon sa Artikulo 1306 ng Civil Code, malaya ang mga partido na magtakda ng mga kondisyon sa kanilang kontrata. Ngunit, may limitasyon ito. Hindi maaaring labagin ang batas, moralidad, mabuting kaugalian, pampublikong kaayusan, o pampublikong polisiya. Mahalagang tandaan na ang kalayaan sa kontrata ay hindi absolute. Halimbawa, hindi maaaring magkasundo ang dalawang partido na gumawa ng isang krimen. Sa konteksto ng pautang, hindi maaaring magpataw ng interes na labis-labis at hindi makatarungan.
Sinasabi sa Artikulo 1306 ng Civil Code:
The contracting parties may establish such stipulations, clauses, terms and conditions as they may deem convenient, provided they are not contrary to law, morals, good customs, public order, or public policy.
Ang Kwento ng Kaso: Manila Credit Corporation vs. Viroomal
Nagsimula ang kaso nang umutang ang mag-asawang Viroomal sa Manila Credit Corporation (MCC). Narito ang mga pangyayari:
- Setyembre 2009: Umutang ang mag-asawa ng PHP 467,600.00 sa interes na 23.36% kada taon.
- Dahil nahirapan magbayad, humiling sila ng restructuring at umutang muli ng PHP 495,840.00 sa interes na 24.99% kada taon.
- Hindi rin nakabayad nang maayos ang mag-asawa, kaya nagdemanda ang MCC para mabayaran ang PHP 549,029.69.
- Nagulat ang mag-asawa dahil nakapagbayad na sila ng PHP 1,175,638.12, ngunit may balanse pa rin daw sila.
- Ipinagpatuloy ng MCC ang foreclosure ng kanilang ari-arian, kaya nagkaso ang mag-asawa.
Ang pangunahing argumento ng mag-asawa ay labis-labis ang interes na ipinataw sa kanila, na umabot sa 36% kada taon. Iginiit nila na bayad na ang kanilang utang kung hindi dahil sa mataas na interes at iba pang mga singil.
Ayon sa Korte Suprema:
The interests and penalties charged by the creditor are patently exorbitant and unconscionable; hence void.
Ang Desisyon ng Korte Suprema
Pinagtibay ng Korte Suprema ang desisyon ng Court of Appeals na nagpapawalang-bisa sa labis-labis na interes na ipinataw ng MCC. Ayon sa Korte, hindi makatarungan ang interes na 36% kada taon, lalo na’t mayroon pang ibang mga singil tulad ng multa at collection fee. Binigyang diin ng Korte na ang kalayaan sa kontrata ay hindi dapat gamitin para mang-abuso ng mga nangungutang.
Dagdag pa ng Korte:
Stipulations authorizing the imposition of iniquitous or unconscionable interest are contrary to morals, if not against the law. Under Article 1409 of the Civil Code, these contracts are inexistent and void from the beginning.
Ito ang naging resulta ng kaso:
- Pinawalang-bisa ang labis-labis na interes.
- Ibinaba ang interes sa legal na interes na 12% kada taon.
- Idineklarang bayad na ang unang utang (PN 7155).
- Pinawalang-bisa ang pangalawang utang (PN 8351) dahil walang basehan.
- Inutusan ang MCC na ibalik ang sobrang bayad ng mag-asawa.
- Ipinawalang-bisa ang foreclosure at ibinalik sa mag-asawa ang titulo ng ari-arian.
Ano ang Kahalagahan ng Desisyong Ito?
Ang desisyong ito ay nagbibigay proteksyon sa mga nangungutang laban sa mga nagpapautang na nananamantala. Ipinapakita nito na hindi absolute ang kalayaan sa kontrata at may limitasyon ito para maprotektahan ang interes ng publiko. Ang desisyong ito ay magsisilbing gabay sa mga korte sa pagresolba ng mga katulad na kaso sa hinaharap.
Mahahalagang Aral
- Magbasa at unawain nang mabuti ang mga terms and conditions ng kontrata bago pumirma.
- Huwag magpadala sa mga nagpapautang na nag-aalok ng napakataas na interes.
- Kung sa tingin mo ay labis-labis ang interes na ipinapataw sa iyo, kumunsulta sa abogado.
Mga Madalas Itanong (FAQs)
1. Ano ang maituturing na labis-labis na interes?
Walang eksaktong numero, ngunit ang interes na higit sa doble ng legal na interes (6% kada taon ngayon) ay maaaring ituring na labis-labis.
2. Ano ang legal na interes?
Ito ang interes na ipinapataw kung walang napagkasunduang interes sa kontrata. Sa kasalukuyan, ito ay 6% kada taon.
3. Ano ang dapat kong gawin kung sa tingin ko ay labis-labis ang interes na ipinapataw sa akin?
Kumunsulta sa abogado para mapayuhan ka kung ano ang iyong mga karapatan at kung ano ang mga hakbang na maaari mong gawin.
4. Maaari bang ipawalang-bisa ang kontrata dahil sa labis-labis na interes?
Hindi, ang labis-labis na interes lamang ang ipapawalang-bisa, ngunit mananatiling valid ang kontrata.
5. Ano ang mangyayari kung na-foreclose na ang aking ari-arian dahil sa utang na may labis-labis na interes?
Maaari kang magkaso sa korte para mapawalang-bisa ang foreclosure at maibalik sa iyo ang iyong ari-arian.
Para sa karagdagang impormasyon at legal na tulong, makipag-ugnayan sa ASG Law sa hello@asglawpartners.com o bisitahin ang aming website sa https://www.ph.asglawpartners.com/contact/.