Sa desisyon na ito, ipinaliwanag ng Korte Suprema ang mga kondisyon para sa pagpapalabas ng Temporary Restraining Order (TRO) o Writ of Preliminary Injunction (WPI) upang pigilan ang extrajudicial foreclosure ng real estate mortgage. Nakatuon ang kaso sa kung kailan maaaring pigilan ang foreclosure dahil sa paratang na hindi makatwiran ang interes ng utang. Nilinaw ng Korte na kailangan munang magbayad ang umuutang ng legal na interes na 6% kada taon sa prinsipal na utang upang makakuha ng TRO o WPI, at dapat itong bayaran buwan-buwan habang nakabinbin ang kaso. Ang pagkabigong sumunod sa kondisyong ito ay sapat na dahilan upang hindi payagan ang pagpapalabas ng TRO o WPI.
Kapag Mataas ang Interes, May Pag-Asa Bang Mahinto ang Foreclosure?
Nagsampa ng reklamo ang mag-asawang Tumon laban sa Radiowealth Finance Company, Inc. dahil sa diumano’y napakataas na interes ng kanilang inutang. Upang mahinto ang foreclosure ng kanilang ari-arian, humiling sila ng TRO at WPI sa korte. Ngunit, tinanggihan ito ng Regional Trial Court (RTC), at kinatigan naman ng Court of Appeals (CA) ang desisyong ito. Dinala ng mag-asawa ang kaso sa Korte Suprema, kung saan nila kinuwestiyon kung nagkamali ba ang CA sa pagsuporta sa RTC. Ang pangunahing tanong dito ay kung tama ba ang ginawa ng RTC na hindi pagbigyan ang kanilang hiling na pigilan ang foreclosure.
Sinuri ng Korte Suprema ang mga batayan para sa pagpapalabas ng preliminary injunction, alinsunod sa Section 3, Rule 58 ng Rules of Court. Ayon sa panuntunang ito, maaaring magpalabas ng preliminary injunction kung ang aplikante ay may karapatan sa hinihinging lunas, o kung ang patuloy na pagkilos na inirereklamo ay magdudulot ng hindi makatarungang pinsala sa aplikante, o kung ang isang partido ay gumagawa ng mga kilos na lumalabag sa karapatan ng aplikante. Bukod dito, sa konteksto ng foreclosure, mayroon ding mga karagdagang patakaran sa A.M. No. 99-10-05-0, na sinusugan.
(2) No [TRO or WPI] against the extrajudicial foreclosure of real estate mortgage shall be issued ou the allegation that the interest on the loan is unconscionable, unless the debtor pays the mortgagee at least twelve percent per annum interest on the principal obligation as stated in the application for foreclosure sale, which shall be updated monthly while the case is pending.
Binigyang-diin ng Korte na ang mga panuntunan sa A.M. No. 99-10-05-0 ay may mahigpit na mga kondisyon. Upang makakuha ng TRO/WPI dahil sa paratang na hindi makatwiran ang interes, kailangang magbayad ang umuutang ng 6% (dating 12%) na interes kada taon sa prinsipal na utang. Sa kasong ito, hindi nakapagpakita ang mag-asawang Tumon na sumunod sila sa kondisyong ito noong humiling sila ng TRO/WPI.
Hindi tungkulin ng korte na tanungin ang aplikante kung handa silang magbayad ng interes. Sa halip, dapat kusang-loob na magbayad o magdeposito ng halaga ng interes ang aplikante sa korte upang mapatunayang seryoso sila sa kanilang hiling. Ayon sa Korte Suprema, kailangang ipakita ng mga aplikante ang kanilang malinaw at hindi mapag-aalinlanganang karapatan na protektahan ang kanilang sarili. Ang hindi pagsunod sa mga patakaran sa A.M. No. 99-10-05-0 ay sapat na dahilan upang hindi pagbigyan ang hiling na pigilan ang foreclosure.
Nilinaw din ng Korte na ang pagtukoy ng korte na hindi makatwiran ang interes para sa TRO/WPI ay hindi nangangahulugang prejudgment sa pangunahing kaso. Ang kailangan lamang ay prima facie evidence, o sapat na ebidensya upang magtatag ng isang katotohanan kung hindi sasalungatin. Kailangan ring tandaan na ang obligasyon na magbayad ng legal na interes ay nagsisimula kapag humiling ng TRO/WPI, at nagpapatuloy hanggang nakabinbin ang kaso. Hindi maituturing na katuparan sa kondisyon na ito ang mga dating bayad, o ang sinasabing “sobra” sa bayad.
Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito? | Ang pangunahing isyu ay kung nagpakita ba ang Sps. Tumon ng sapat na batayan upang pigilan ang extrajudicial foreclosure ng kanilang ari-arian dahil sa alegasyon ng napakataas na interes. |
Ano ang ibig sabihin ng “extrajudicial foreclosure”? | Ito ay ang pagbebenta ng ari-arian sa pamamagitan ng subasta upang mabayaran ang utang, nang hindi dumadaan sa normal na proseso ng paglilitis sa korte. |
Ano ang kailangan upang makakuha ng TRO o WPI para pigilan ang foreclosure dahil sa mataas na interes? | Kailangan munang magbayad ang umuutang ng 6% na interes kada taon sa prinsipal na utang, at panatilihin itong bayad buwan-buwan habang nakabinbin ang kaso. |
Tungkulin ba ng korte na sabihan ang umuutang na magbayad ng interes? | Hindi, tungkulin ng umuutang na kusang magbayad o magdeposito ng halaga ng interes sa korte. |
Makatwiran bang basehan ang napakataas na interes upang mahinto ang foreclosure? | Hindi ito awtomatikong basehan. Kailangan ding magbayad ang umuutang ng legal na interes habang nakabinbin ang kaso. |
Ano ang ibig sabihin ng prima facie evidence? | Ito ay sapat na ebidensya upang magtatag ng isang katotohanan kung hindi sasalungatin. Hindi kailangan ng kumpletong ebidensya sa simula pa lamang. |
Nakaaapekto ba ang desisyon na ito sa karapatan ng umuutang na kwestyunin ang interes sa korte? | Hindi. Ang desisyon na ito ay para lamang sa hiling na mahinto ang foreclosure. Maaaring ipagpatuloy ang kaso para sa kwestyun ng interes. |
Ano ang kahalagahan ng desisyong ito para sa mga umuutang? | Dapat malaman ng mga umuutang na kung gusto nilang pigilan ang foreclosure dahil sa mataas na interes, kailangan nilang magbayad ng legal na interes habang nakabinbin ang kaso sa korte. |
Sa kabuuan, pinagtibay ng Korte Suprema ang desisyon ng Court of Appeals, na nagpapakita na hindi nagkamali ang RTC sa pagtanggi sa hiling ng mag-asawang Tumon na pigilan ang foreclosure. Ang desisyong ito ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng pagsunod sa mga patakaran at kondisyon na itinakda ng batas upang maprotektahan ang karapatan ng isang partido. Ang kasong ito ay nagpapaalala sa mga umuutang at nagpapautang na maging maingat at sundin ang mga batas sa mga transaksyon ng pautang upang maiwasan ang mga hindi pagkakaunawaan at legal na komplikasyon.
For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.
Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: SPS. LITO AND LYDIA TUMON, VS. RADIOWEALTH FINANCE COMPANY, INC., G.R. No. 243999, March 18, 2021