Kailan Dapat Panagutan ang Presidente ng Korporasyon sa Paglabag sa P.D. 957?
G.R. No. 248584, August 30, 2023
Isipin mo na ikaw ang presidente ng isang malaking real estate company. Alam mo ba na maaari kang personal na managot sa batas kung hindi narehistro ang mga kontrata ng iyong kumpanya? Ito ang sentrong isyu sa kaso ni Felix G. Valenzona laban sa People of the Philippines. Ang kasong ito ay nagbibigay linaw kung kailan dapat managot ang isang presidente ng korporasyon sa paglabag sa Presidential Decree No. 957 o ang Subdivision and Condominium Buyers’ Protective Decree.
Sa madaling salita, si Valenzona, bilang presidente ng ALSGRO, ay kinasuhan dahil hindi umano nairehistro ang mga kontrata sa pagbenta ng lote kay Ricardo Porteo, na paglabag sa P.D. 957. Ang Korte Suprema ay nagpaliwanag na hindi sapat na basta presidente ka lang; kailangan patunayan na ikaw mismo ay may direktang kinalaman sa pagkakamali.
Ang Legal na Konteksto ng P.D. 957
Ang P.D. 957 ay isang batas na naglalayong protektahan ang mga bumibili ng subdivision lots at condominium units. Layunin nitong siguraduhin na ang mga developers ay sumusunod sa mga regulasyon at hindi nananamantala sa mga mamimili.
Ang Seksyon 17 ng P.D. 957 ay nagsasaad:
“SECTION 17. Registration. – All contracts to sell, deeds of sale and other similar instruments relative to the sale or conveyance of the subdivision lots and condominium units, whether or not the purchase price is paid in full, shall be registered by the seller in the Office of the Register of Deeds of the province or city where the property is situated.”
Ibig sabihin, dapat irehistro ng nagbebenta ang lahat ng kontrata sa pagbenta ng lote o condominium sa Register of Deeds. Kung hindi ito gagawin, maaaring may pananagutan ang nagbebenta.
Ang Seksyon 39 ng P.D. 957 naman ang nagtatakda ng mga parusa:
“SECTION 39. Penalties. – Any person who shall violate any of the provisions of this Decree and/or any rule or regulation that may be issued pursuant to this Decree shall, upon conviction, be punished by a fine of not more than twenty thousand (P20,000.00) pesos and/or imprisonment of not more than ten years: Provided, That in the case of corporations, partnerships, cooperatives, or associations, the President, Manager or Administrator or the person who has charge of the administration of the business shall be criminally responsible for any violation of this Decree and/or the rules and regulations promulgated pursuant thereto.”
Dito lumalabas na sa kaso ng mga korporasyon, ang Presidente, Manager, Administrator, o ang taong namamahala sa negosyo ang mananagot.
Ang Kwento ng Kaso ni Valenzona
Narito ang mga pangyayari sa kaso ni Valenzona:
- Noong 2003, nagbenta ang ALSGRO ng mga lote kay Ricardo Porteo.
- Hindi nairehistro ang mga kontrata sa Register of Deeds.
- Nalaman ni Porteo na naibenta na ang mga lote sa iba.
- Nagsampa si Porteo ng kaso laban kay Valenzona, bilang presidente ng ALSGRO.
- Ipinagtanggol ni Valenzona na hindi niya trabaho ang magrehistro ng mga kontrata.
- Nagdesisyon ang RTC na guilty si Valenzona.
- Umapela si Valenzona sa CA, ngunit kinatigan ang desisyon ng RTC.
Sa Korte Suprema, nagbago ang ihip ng hangin. Sinabi ng Korte na hindi sapat na basta presidente ka lang. Kailangan patunayan na ikaw mismo ang may pagkukulang o kapabayaan na nagresulta sa hindi pagpaparehistro ng mga kontrata.
Ayon sa Korte Suprema:
“To hold Valenzona criminally liable, it must also be established that he had the volition or intent to not register or cause the non-registration of the subject contracts. This, the prosecution miserably failed to do.”
Dagdag pa ng Korte:
“What is crucial in ascertaining criminal liability is not the position of said officer, but his or her functions in relation to the specific violation he or she is charged with.”
Ano ang mga Implikasyon ng Desisyong Ito?
Ang desisyong ito ay nagbibigay proteksyon sa mga corporate officers na hindi direktang responsable sa mga pagkakamali ng kumpanya. Hindi porke’t presidente ka, ay automatic ka nang mananagot. Kailangan patunayan na ikaw mismo ang may sala.
Key Lessons:
- Hindi sapat na basta presidente ka lang para managot sa paglabag sa P.D. 957.
- Kailangan patunayan na ikaw mismo ay may direktang kinalaman sa pagkakamali.
- Ang desisyong ito ay nagbibigay proteksyon sa mga corporate officers.
Halimbawa: Si Maria ay presidente ng isang real estate company. May isang empleyado siyang hindi nakapag-renew ng license to sell. Hindi dapat otomatikong managot si Maria kung hindi niya alam ang pagkakamali at wala siyang direktang kinalaman dito.
Mga Madalas Itanong (FAQs)
1. Ano ang P.D. 957?
Ang P.D. 957 ay isang batas na nagpoprotekta sa mga bumibili ng subdivision lots at condominium units.
2. Sino ang mananagot sa paglabag sa P.D. 957?
Sa kaso ng korporasyon, ang Presidente, Manager, Administrator, o ang taong namamahala sa negosyo ang maaaring managot.
3. Kailangan bang may criminal intent para managot sa P.D. 957?
Hindi na kailangan patunayan ang criminal intent, ngunit kailangan patunayan na may volition o intensyon na gawin ang ipinagbabawal na aksyon.
4. Paano kung hindi ko alam na hindi nairehistro ang kontrata?
Ang kawalan ng kaalaman ay maaaring maging depensa, ngunit kailangan itong patunayan.
5. Ano ang dapat kong gawin para maiwasan ang pananagutan?
Siguraduhing may malinaw na sistema sa iyong kumpanya para sa pagpaparehistro ng mga kontrata at siguraduhing sinusunod ito.
6. Ano ang kahalagahan ng kasong ito?
Nililinaw nito ang pananagutan ng mga corporate officers sa paglabag sa P.D. 957.
Kung mayroon kang karagdagang katanungan o nangangailangan ng legal na tulong, huwag mag-atubiling kumonsulta sa ASG Law. Para sa mga katanungan o legal na konsultasyon, maaari kayong mag-email sa amin sa hello@asglawpartners.com o bisitahin ang aming website sa https://www.ph.asglawpartners.com/contact.
Kami sa ASG Law ay handang tumulong sa inyo. Bisitahin ang aming opisina sa Makati o BGC. Para sa legal na serbisyo na maaasahan, ASG Law ang inyong katuwang!