Hanggang Saan ang Tolerasyon? Pagpapaalis Base sa Karapatan sa Pamamahala ng Negosyo at Ari-arian

n

G.R. No. 183860, January 15, 2014

n

n
Naranasan mo na bang magnegosyo sa isang lugar nang walang pormal na kontrata, umaasa lamang sa mabuting loob ng may-ari? O kaya naman, ikaw ba ang nagpapatuloy sa isang negosyo sa iyong ari-arian dahil pinapayagan mo lang muna ito, kahit walang kasunduan? Ang kaso ng Laborte vs. Pagsanjan Tourism Consumers’ Cooperative ay nagtuturo sa atin ng mahalagang aral tungkol sa limitasyon ng “tolerasyon” sa batas, lalo na pagdating sa karapatan ng may-ari na pamahalaan ang kanyang negosyo at ari-arian.n

nn

INTRODUKSYON

n

n Sa mundo ng negosyo, madalas na nagsisimula ang lahat sa simpleng usapan at tiwala. Ngunit, ano ang mangyayari kung ang simpleng “payag” ay biglang binawi? Ito ang sentro ng kaso kung saan pinagdesisyunan ng Korte Suprema ang tungkol sa karapatan ng Philippine Tourism Authority (PTA) na paalisin ang Pagsanjan Tourism Consumers’ Cooperative (PTCC) sa isang pook pasyalan na pinamamahalaan ng PTA. Matagal nang pinapayagan ng PTA ang PTCC na magpatakbo ng restawran at serbisyo ng bangka sa Pagsanjan Gorge Tourist Zone (PGTZ) Complex, kahit walang pormal na kontrata. Nang magdesisyon ang PTA na ipasara ang complex para sa rehabilitasyon, umalma ang PTCC, na nag-aakalang may karapatan silang manatili dahil sa matagal na nilang operasyon doon. Ang pangunahing tanong: Tama ba ang PTA na paalisin ang PTCC, at may karapatan ba ang PTCC na manatili base lamang sa “tolerasyon” ng PTA?n

nn

LEGAL NA KONTEKSTO: ANO ANG “TOLERASYON” SA BATAS?

n

n Ang “tolerasyon” sa legal na pananaw ay nangangahulugan ng pagpayag o pagpapahintulot ng isang may-ari sa ibang tao na gumamit ng kanyang ari-arian, nang walang pormal na kasunduan tulad ng kontrata ng upa o konsesyon. Mahalagang tandaan na ang tolerasyon ay hindi lumilikha ng legal na karapatan para sa gumagamit ng ari-arian. Sa madaling salita, kahit matagal na ang panahon na pinapayagan ang isang tao na gumamit ng ari-arian dahil sa tolerasyon, hindi ito nangangahulugan na nagkakaroon siya ng karapatang manatili roon magpakailanman.n

n

n Sa kasong ito, binigyang-diin ng Korte Suprema ang kahalagahan ng karapatan ng may-ari na pamahalaan ang kanyang ari-arian at negosyo. Ayon sa batas, ang PTA, bilang isang ahensya ng gobyerno na may mandato na pangalagaan at paunlarin ang turismo, ay may karapatang magdesisyon kung paano nila pamamahalaan ang PGTZ Complex. Kasama na rito ang karapatang ipasara ito para sa rehabilitasyon at pagpapabuti ng mga pasilidad.n

n

n Ang konseptong ito ay malinaw na nakasaad sa ating batas sibil. Bagaman hindi direktang tinutukoy ang